1) Cenevre görüşmelerinde ortaya çıkan sonucu liderler eğer becerebilseydi Kıbrısta da gerçekleşebilirdi; ancak, Türkiye – Kıbrıs Cumhuriyeti arasında gayri resmi düzeydi bir diyaloğa da sebep olması açısından dikkate değerdir.
2) Görüşmeler sonucunda taraflar pozisyonlarından taviz vermedi ancak belli esneklikler için alan olduğu teyit edildi. Genel Sekreterin kapanış konuşmasında, 4 yeni geçiş noktası vurgusu, gençlik teknik komitesinin oluşturulmasından bahsetmesi, yeni bir temsilci atanacağı ve ibadet yerlerinin temizlenmesi ve bakımı gibi noktalar bize 2025 yılında Güven Yaratıcı Önlemleri içeren adı ve kapsamı konmamış bir sürecin başladığını gösteriyor.
3) Kapsamlı çözüm müzakerelerinin gerçekleştirilemediği koşullarda, tarafların tekrar bir araya geleceğine dair tutum da önemlidir. Nihayetinde, Ersin Tatar’ın toplum liderliği pozisyonunu ele geçirmesinden bugüne kadar somut ilerlemeler kaydedilmemiştir. Hala daha somut sonuçlar üreteceğini bilemeyiz ama bir ilerleme olduğunu söyleyebiliriz.
4) Önceki kapsamlı çözüm süreçlerinde, taraflar pozisyonları ile ilgili belge niteliğinde olmayan belge sundukları olmuştu. Şimdi de süreç olmayan süreç deneyimleyeceğiz. Crans Montana’nın devamıdır diyemeyeceğimiz ancak Crans Montana’nın devamı değildir de diyemeyeceğimiz yeni bir muğlak ve kırılgan süreçte, Ersin Tatar ve Nicos Hristodoulidis’ten öte uluslararası aktörlerin taraflar arasındaki diyalog masasına ihtiyaç duyduğu sonucunu da buradan çıkarabiliriz.
5) Kendi adıma, tarafların kapsamlı çözümü gerçekleştirme iradesi olduğu konusunda derin şüphelerim mevcut. Nihayetinde, Genel Sekreterin örnek verdiği mezarlık ve ibadet yerlerinin temizlenmesi gibi güven yaratıcı önlemlerin gerçekleşmesi tamamen bir niyet meselesidir.
+
1) Tıpkı, Mağusa Belediyesi‘nin 2 yıl önce yaptığı gibi Rum mezarlıkları temizlenebilir. Bunun için Cenevreye gitmeye gerek yoktur. Ancak, 2 yıl önceden bugün söylenenleri hayata geçirdiğinden ötürü bağımsızlıktan taviz verip Mağusa’yı başkent ilan edebiliriz. Hiç şüphe yok ki o zaman çözüm sürecinde özlü gelişmelerin olduğunu da göreceksiniz