Kıbrıslı Ermeni toplumu, Beşparmak Dağları’nda bulunan Sourp Magar (Aziz Makarios) Ermeni Manastırı’ndaki onarım çalışmalarının yeniden başlaması için yeni bir girişimde bulunacak.
Kıbrıs Haber Ajansının (KHA) sorularını yanıtlayan Temsilciler Meclisindeki Ermeni toplumunun temsilcisi Vartkes Mahdessian, çalışmaların 2020’de “geçici olarak” başladığını ancak ne yazık ki “işgal ordusunun” bölgede askeri tatbikatlar yapıldığı ve manastıra erişimin tehlikeli olduğu bahanesiyle çalışmaları durdurduğunu hatırlattı.
Vartkes Mahdessian, “Kesinlikle birlik olacağız Kültür Mirası Teknik Komitesi ile tekrar harekete geçeceğiz. Kendilerine sürekli hatırlatıyoruz ancak maalesef bütçe ve diğer nedenlerden dolayı hiçbir şey yapılmıyor” şeklinde konuştu.
Kıbrıs’ın kuzeyinde bu konuyla ilgili karar verenin ordu olduğuna işaret eden Mahdessian, Manastırın restorasyonunun çok büyük bir iş olduğunu, birkaç milyon Euro’ya mal olacağını söyledi.
Ermeni toplumunun Temsilcisi, müteahhittin tazminat talep ettiğini, manastırda sadece birkaç ay süren çalışmanın durdurulmasının ve çok az onarım yapılmasının ardından meselenin mahkemeye taşındığını belirtti.
Mahdessian manastırın çatısının olmadığını, bu nedenle duvarların uzun süre dayanamayacağını bildirdi.
Manastırın geçmişi 11. yüzyıla dayanıyor.
Ermeni tarihine göre, manastır başlangıçta Mısır’dan gelen Kıpti Hıristiyanlar tarafından kuruldu ve 15. yüzyıldan itibaren Kıbrıs’taki Ermeni cemaatinin himayesine girdi. Surp Makarios adı Aziz Makarios’un onuruna verildi.
1974’ün ardından Manastır Anadolu’dan gelen yerleşimcileri barındırmak daha sonra ise 1980’lerde ‘güvenlik güçleri’ni barındırmak için kullandı.
Kompleks, Haziran 1995’te çıkan bir yangında kısmen hasar gördü. 1997’de kuzeydeki rejim, manastırı 49 yıllığına otele dönüştürmek isteyen bir Türk iş insanına “kiraladı”; Piskoposluk, Kilikya Katolikosluğu, UNESCO ve Kıbrıs ve Ermenistan hükûmetlerinin koordineli tepkisi sonrasında bu girişim 1999’un başlarında engellendi.
Ancak 2005’te aynı iş insanı bu kez manastırı bir kafeye dönüştürdü, eğlence merkezi ve otele dönüştürmeyi planladı.
Kıbrıs hükûmeti, Avrupa Konseyi ve Vatikan’ın organize tepkileri üzerine, kuzeydeki Eski Eserler Dairesi Aralık 2005’te manastır ile ilgili planları durdurdu.
Nisan 2006’da Ermeni-Kıbrıslı toplum liderliği, Mahdessian’ın inisiyatifiyle, Piskoposluk ile iş birliği içinde ve UNFICYP’nin gözetiminde, 1974’ten beri ilk kez terk edilmiş manastırı ziyaret etti; yıllık hac ziyareti, bazıları özellikle yurt dışından gelen yaklaşık 250 kişinin katılımıyla 6 Mayıs 2007’de yeniden canlandırıldı.
Hac ziyareti, çok sayıda hacı katılımıyla Mayıs 2016’ya kadar her yıl devam etti.
Manastırın, neredeyse harabe hâlinde olduğu için acilen restore edilmesi gerekiyor.