Kıbrıs’ın güneyinde Şubat 2023’te yapılacak seçimler öncesinde adaylar ve Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis arasında bir süredir devam eden tartışma büyüyerek devam ediyor.
AKEL Politbüro Üyesi ve Kıbrıs Sorunu Bürosu Sorumlusu Tumazos Çelebis BM notlarının kimi yalanladığı konusunda her iyi niyetli okuyucunun kolaylıkla sonuca varabileceğini ve bu yüzden sözü daha fazla uzatmaya gerek olmadığını belirterek Crans Montana’daki Kıbrıs Konferansı’nda Türkiye’nin 1960 Garanti Antlaşması’nı sonlandırmak istediğini BM Genel Sekreteri’ne teyit ettiğini söyledi.
AKEL Politbüro Üyesi ve Kıbrıs Sorunu Bürosu Sorumlusu Tumazos Çelebis’in Mont Peleran ve Crans Montana’da yaşananlarla ilgili olarak yaptığı açıklamalarda dile getirdiklerini Kıbrıslırum lider Anastasiadis’in “asılsız ve kötü niyetli iddialar” olarak nitelendirerek, Türkiye’nin garantilerin kaldırılması konusunu da görüşmeye açık olduğu hakkında BM Genel Sekreteri tarafından bilgilendirildiğine dair söylenenlerin basında da yayınlanan BM tutanaklarıyla yalanlandığını iddia etmesinin ardından yaptığı açıklamada Çelebis, BM Genel Sekreteri’nin 6 Temmuz 2017’de saat 18:15’te Cumhurbaşkanı ile yaptığı toplantıdan alınan ve 28 Kasım 2021’de “Filelefteros” gazetesinde yayınlanan notlardan şunları aktardı:
- Genel Sekreter, Türkiye’nin kendisine bazı fikirleri güven içinde sunduğu bilgisini verdi. Genel Sekreter, Türkiye tarafından sunulan gizli bir belgeye dayanarak, Güvenlik ve Garantiler konusunda bir açılım olduğu görüşünde. Türkiye, 1960 Garanti Anlaşması’nın ve tek taraflı müdahale hakkının kaldırılması yönünde niyetini gösterdi Garanti Anlaşması’nın yerini bir uygulama ve izleme mekanizması alabilir. Ancak Türkiye bugün, tüm askeri birliklerini Kıbrıs’tan tamamen çekmeyi kabul edecek konumda değildi, bu daha sonraki bir tarihte gerçekleşebilir.
- Sayın Anastasiadis, Türkiye’nin önerisi ve Garanti Anlaşması’nın gerçekten sonlandırılıp sonlandırılmayacağı konusunda açıklama istedi.
- Genel Sekreter, Garanti Anlaşması’nın sonlandırılacağını ve askeri birliklerin adadan ayrılması meselesinin daha sonraki bir tarihte çözüleceğini teyit etti. Bunu bir uygulama ve izleme mekanizması izleyecek.
- Sn. Anastasiadis uygulama ve izleme mekanizmasında Türkiye’nin herhangi bir rolünün olup olmayacağını sordu.
- BM Genel Sekreteri Türkiye’nin rolünün tartışılmadığını, ancak uygulama sürecinin denetlenmesinde çeşitli kurum ve aktörlerin rol oynayabileceği görüşünde olduğunu ifade etti.
- Sayın Anastasiadis, uygulama ve izleme mekanizmasında Türkiye’nin rol üstlenmesini kabul edemeyeceğinin altını çizdi. Garanti Anlaşması’nın sona erdirilmesi olumlu bir adım olarak görülebilirken, bunun yerine izleme mekanizmasının getirilmesinin ve Türkiye’nin uygulama sürecinde rol oynamasının kabul edilemeyecek bir şey olacağını söyledi. Ayrıca askeri birliklerin Kıbrıs’ta konuşlanmaya devam etmesini de kendisinin kabul edemeyeceğini söyledi.
- BM Genel Sekreteri Türkiye’nin birliklerinde derhal önemli bir azalmayı kabul etmeye hazır olduğunu bir kez daha teyit etti. Birlikler konusunun tekrar görüşülmesi bugün yapılmayacak, ancak bu daha sonra yapılabilir.
- Sayın Anastasiadis, Türkiye’nin gerçekten Garanti Anlaşması’nın kaldırılması niyetinde olduğuna inanmadığını, Garanti Antlaşması’nın kaldırılması konusundaki gerçek niyetini gizlemeyi ve rolünü uygulama ve izleme mekanizmasına aktarmayı istediğini söyledi.
- Genel Sekreter, Garanti Anlaşması’nın sorunlu olduğunu ve artık Türkiye’nin onu terk etmek istediğini belirtti (…). Garanti Anlaşması’nın kaldırılması müzakere açısından gerçek bir açılım sunuyor.(…)
- BM Genel Sekreteri Türkiye’nin ilk adım olarak Garanti Anlaşması’nın sonlandırılmasını istediğini bir kez daha teyit etti (…)”
bu BM notlarının kimi yalanladığı konusunda her iyi niyetli okuyucunun kolaylıkla sonuca varabileceğini ve bu yüzden sözü daha fazla uzatmaya gerek olmadığını belirten Tumazos Çelebis, Cumhurbaşkanı’nın Başkan’ın iddialarıyla ilgili olarak gerektiği takdirde yine açıklamada bulunabileceğini de sözlerine ekledi.
