Yaklaşık 10 gündür hayat normal akışında devam etmiyor. Sağlık temelli kaygılar kadar ekonomik gelecek ile ilgili de belirsizlik devam ediyor.
Hükümetin 24 Mart günü ekonomik tedbirleri açıklayacak olması bu anlamda en önemli haber. Bu süreç sırasında ekonomik örgütlerin yanısıra mecliste temsil edilen siyasi partilerle de tüm yaşananlara rağmen diyalog kurularak devam edilmesi de yerinde bir davranış.
kktc ekonomisinin verili durumunu düşündüğümüzde, hali hazırda zor olan koşulların etkisinde hazırlanacak bir pkaetin birçok ekonomik paydaşı mutlu etmeyebilir.Ekonomi ile ilgili tüm çıkar gruplarının farklılaşan taleplerinin uyumlaştırılması mümkün olmayacağı aşikar.
Ancak dayanışma temelinde bir paketin ortaya çıkmasını umuyorum.
Yaratılacak paketin uzun dönemli etkilerini düşünerek hazırlanması durumunda sadece günü kurtarmakla değil aynı zamanda geleceği kurmakla ilgili de önemli adımlar atılacak.
Yaşanılan mağduriyeti herkesi eşit etkilediğini düşünsek de, kriz öncesinde hali hazırda mağduriyet yaşayan grupların olduğunu da akıldan çıkarmamak gerekiyor. Mağduriyet yaşayan bu gruplar yeni bir kriz ile karşılaştığında, tam zamanlı iş güvenliğine ait bir çalışanla koşullarını eşitlenmiş olmuyor. Tam tersine bu gruplara mensup kişiler çok daha ağır bir fatura ödemek zorunda kalıyor.
Kimdir bu mağdur gruplar diye bir soru sormak mümkün. Bu grupların başında işgücüne katılım oranı OECD standartlarının çok altında olan kadınlar var mesela.
Prekarya koşullarda çalışan, gündelik işlerle geçimini sağlayan, sınırlı sosyal güvenceyle korunan, çeşitli sebeplerden dolayı tek başına ebeveyn olan kadınların bu süreçte mağduriyetleri çok daha büyük olacak. Bu konuda sorumlu kararlar almak gerekiyor.
Bunun gibi tek başına ekonomik faaliyetler gerçekleştiren gençler var. Herhangi bir sermaye birikimi gelişmesi için yeteri kadar süredir piyasada olmayanlar yaşanan şok ardından yeni girişimlerinin bir anda batabilmesi muhtemel
Bu tarz işletme sahibi genç insanların, gelecekte yeniden girişimci faaliyetlere devam edebilmesi için korunması gerekiyor. Aksi halde sadece ekonomik bir batıktan değil, ürkek bir ekonomik davranış biçimi geliştiren bir nesil yaratmak gibi bir sorunla karşılaşacağız. Uzun zamanda oluşan girişimcilik ortamı, kök salmadan yok olacak.
Dar gelirli, prekarya koşullarda üniversitelerde ders veren yarı zamanlı yüksek kalifiye insanlar var mesela. Bu insanların korunması da eş derece önemlidir.
Hükümetin ve muhalefetin uzlaşı içinde kabuledilebilir bir ekonomik paket önerisi yaratması, hali hazırda evlerinde kapalı ve geleceğinin ne olacağını bilmeyen birçok insan için çok önemli olacak. Halihazırda psikolojik olarak yıpratıcı bir dönem yaşayan mağduriyet riskine sahip grupların korunmasını temel ilke olarak benimseyen bir pakete ihtiyaç var.
Umudum, etkili kararlarla, mağdur olarak bahsettiğim grupların satın alma gücünü koruyabilecek olan, toplumsal cinsiyet eşitliğini akılda tutarak uygulanabilir bir paket sunulabilmesi.
Ağırlıkla orta sınıf erkeklerin karar verici ve faydalanıcı olduğu zümresel çıkarların dar çerçevesinin ötesinde, kucaklayıcı bir program sunulur. Yaşanan bu kritik dönemin ruhu olan dayanışmacı bir ekonomik anlayışa uygun kararlar etrafında bir model kurgulanır.
