İspanya’da yapılan erken genel seçimlerden Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ilk sırada yer aldı ancak tek başına iktidara gelecek çoğunluğu sağlayamadı. Aşırı sağ görüşlü Vox Partisi ise oylarını iki kat artırdı.
PSOE lideri ve Başbakan Pedro Sanchez, azınlık hükümeti kurmak için destek istedi.
Bir önceki seçimlere nazaran mecliste 3 milletvekilini ve senatodaki çoğunluğunu kaybeden PSOE’nin lideri Sanchez, meclisteki tüm siyasi partilere “istikrarlı bir hükümet için destek verin” çağrısı yaptı.
“Bu kez hükümet ya kurulacak ya kurulacak.” diyen Sanchez, siyasi rakiplerine “sorumlu hareket edip, azınlık hükümetinin önünü açmaları” yönündeki mesajını iletti.
Meclis aritmetiğine göre, PSOE’nin bir azınlık hükümeti kurması için tek seçeneğin, en büyük siyasi rakibi olan sağ görüşlü Halk Partisi’nin (PP) güven oylamasında çekimser kalması olasılığı gözüküyor.
İspanya’da sağın en büyük partisi olan ve bir önceki seçimlere nazaran oylarını artıran PP’nin lideri Pablo Casado da sonuçları değerlendirdiği konuşmasında, “PP iyi bir sonuç elde etti ama İspanya’nın geleceği ve hükümet kurulması açısından kötü bir sonuç alındı.” dedi.
“Sanchez referandumu kaybetti.” ifadesini kullanan Casado, İspanya’da “sol hükümete gerçek alternatifin PP olduğunu” savundu.
PP lideri, Sanchez’i sert dille eleştirmesine rağmen “İspanya daha fazla hükümetsiz kalamaz.” diye konuştu.
PSOE liderinin alacağı karara bakarak, “üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getireceklerini” kaydeden Casado, çekimser oy kullanarak olası bir PSOE azınlık hükümetine destek vermek için açık kapı bıraktı.
Aşırı sağcı Vox, 3. büyük siyasi parti oldu
Öte yandan oylarını iki kat artıran aşırı sağ görüşlü Vox Partisinin lideri Santiago Abascal ise “11 ay önce İspanya’nın hiçbir belediyesinde, mecliste ya da Avrupa Parlamentosu’nda temsilcimiz yoktu. Bugün İspanya’nın 3. büyük siyasi partisiyiz.” açıklamasında bulundu.
Abascal, “PSOE’nin zaferinden, nasıl bir hükümet kurulacağından ve özellikle Katalonya’ya karşı alınması gereken önlemlerin şeklinden dolayı endişeliyiz.” ifadesini kullandı.
Aşırı sol görüşlü Unidas Podemos’un lideri Pablo İglesias da “İspanyollar bu gece daha kötü uyuyacak. Çünkü Avrupa’nın en güçlü aşırı sağımız oldu. 10 Kasım, sağın daha da güçlenmesine yaradı.” dedi.
İglesias, sadece koalisyon hükümeti olması durumunda PSOE’ye destek verip, müzakere etmeye açık olduklarını belirtti.
Seçimin en büyük kaybedeni liberal sağda acil toplantı
Seçimlerin en büyük kaybedeni olan ve milletvekili sayısı 57’den 10’a düşen liberal sağ görüşlü Vatandaşlar (C’s) Partisinin lideri Albert Rivera ise partisinin merkez yönetim kurulunu yarın acil toplantıya çağırdığını duyurdu.
Ayrılıkçı Katalan partiler sonuçtan memnun
İspanyol meclisine 3 siyasi partiyle toplamda 23 milletvekili gönderen Katalonya’daki ayrılıkçı siyasi partiler ise seçim sonuçlarından memnun olduklarını açıkladı.
İspanya’dan ayrılmaya yönelik bağımsızlık girişimlerine destek ve Yüksek Mahkeme’nin 9 Katalan siyasetçiyle ilgili mahkumiyet kararına tepki için oy isteyen ayrılıkçı siyasi partiler, Katalonya’da çoğunluğu temsil etmeye devam etti.
İspanya’da “imkansız” ve “çok zor” hükümet kurma alternatifleri
Son 4 yılda 4. kez genel seçime giden İspanya’da, pazar günkü seçimlerin sonunda da ne sol ne de sağ blok mecliste yeterli çoğunluğu elde edemedi.
350 sandalyeli mecliste sol blok (PSOE+Unidas Podemos+Mas Pais) 158, sağ blok (PP+Vox+C’s+NA) ise 152’de kaldı.
Hükümet kurulması için meclis aritmetiğinin önünde olan iki seçenekten biri neredeyse imkansız diğeri ise çok zor gözüküyor.
Bağımsızlık referandumu için merkezi hükümetle müzakereyi şart koşan Katalonya’daki ve Bask bölgesindeki ayrılıkçı siyasi partiler ile sol blok ortaklığı 192 milletvekilini yakalasa da PSOE’nin “bölgesel bağımsızlık referandumunu asla kabul etmeyeceğini” bildirmesi nedeniyle bu olasılık imkansız görülüyor.
Son alternatif olarak ise PSOE’nin azınlık hükümeti kurarak, ülke tarihi boyunca en büyük siyasi rakibi olan PP’nin çekimser oyla buna destek vermesi kalıyor.
Siyaset uzmanları, PSOE’nin olası bir azınlık hükümetinin uzun ömürlü olmayacağını şimdiden öngörürken, yeni bir erken genel seçim olasılığını dışarıda bırakmıyor.
Erken genel seçimlerde açılan sandıkların yüzde 99,9’una göre, 350 sandalyeli meclisin dağılımı şu şekilde oluştu:
PSOE 120, sağ görüşlü Halk Partisi (PP) 88, aşırı sağ görüşlü Vox 52, aşırı sol görüşlü Unidas Podemos 35, liberal sağdan Vatandaşlar (C’s) 10, sol görüşlü Mas Pais 3, Katalonya’daki ayrılıkçı siyasi partiler: Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) 13, Katalonya için Birlik (JxCat) 8, Halk Birliği Adaylığı (CUP) 2; Bask Milliyetçi Partisi (PNV) 7, Bask’ta faaliyet gösteren bağımsızlık yanlısı Eh Bildu 5, Navarra (NA) 2, Kanarya Koalisyonu (CC) 2, Galisya Milliyetçi Bloğu (BNG) 1, Kantabria Bölgeci Parti (PRC) 1, Teruel Var 1.
28 Nisan’da yapılan genel seçimlerin ardından meclis dağılımı şu şekilde oluşmuştu:
PSOE 123, PP 66, C’s 57, Unidas Podemos 42, Vox 24, ERC 15, JxCat 7, PNV 6, Eh Bildu 4, NA 2, CC 2, Compromis 1, PRC 1.
Erken genel seçimlerde açılan sandıkların yüzde 95’ine göre, 208 sandalyeli senatonun dağılımı ise şöyle:
PSOE 94, PP 81, ERC 11, PNV 9, JxCat 3, NA 3, Vox 2, Teruel Var 2, Melilla için Koalisyon (CpM) 1, EH Bildu 1, Gomera Sosyalist Grubu (ASG) 1.
28 Nisan’da yapılan genel seçimlerin ardından senatonun dağılımı şöyle olmuştu:
PSOE 121, PP 56, ERC 11, PNV 9, C’s 4, NA 3, JxCat 2, EH Bildu 1, ASG 1.
Unidas Podemos: Koalisyona hazırız
Mecliste 35 sandalye ile dördüncü parti olan Unidas Podemos’un lideri Pablo Iglesias,yaptığı açıklamada, PSOE ile koalisyon görüşmelerine hazır olduklarını duyurdu.
Ülkede 37 milyon kayıtlı seçmen, 6 ay aradan sonra bir kez daha erken genel seçimler için sandık başına gitti. Katalonya sorunu ve siyasi belirsizliğin gölgesinde yapılan seçimlerde İspanyollar, 350 milletvekili ve 208 senatörü belirledi.
Son 4 yılda 4’üncü kez sandığa giden İspanyolların oy verme işlemi yerel saatle 09.00’da (TSİ 11.00) başladı, 20.00’de (TSİ 22.00) sona erdi. Seçimlere katılım oranı ise yüzde 56 olarak kaydedildi.
Ülkede son olarak 28 Nisan’da yapılan erken genel seçime katılım yüzde 71 olmuştu.
Siyaset uzmanları, seçimlere katılımın düşmesindeki nedenleri, ülke genelindeki olumsuz hava şartlarına, Katalonya’daki boykot çağrısına ve art arda yapılan seçimlere bağladı.
Avrupa Birliği ve Euro bölgesinin 4’üncü büyük ekonomisine sahip İspanya, son seçimde Başbakan Pedro Sanchez liderliğindeki PSOE’nin yarışı önde bitirmesine rağmen, parlamentoda çoğunluğu sağlayamaması nedeniyle önemli bir siyasi krize sürüklenmişti.
Parlamento, Sanchez’in kurduğu iki hükümete de güvenoyu vermemişti.
