Bugün epeyi AP seçimlerine Kıbrıslı Türklerin katılımıyla ilgili yorum okudum. Bu seçim Kıbrıslı Türklerin ileride kurulması istenen Federal Kıbrıs tezinin ne altını oydu, ne de o tezin gerçekleşmesi için büyük bir zafer kazandı. Bu katılımın en büyük getirisi barış kültürünün sadece elitler tarafından yapılan izole görüşmeler olmadığını, başka yapılabilecek şeyler de olduğunu gösterdi.
Yani Barış inşaası için önemli bir zemin yaratma imkanı sağladı. İki toplum arasındaki mevcut güvensizliği ortadan kaldırmasa bile ilelebet bu güvensizliğin devam etmeyeceğini gösterdi. Yıllardır elitler kontrolündeki süreç birçok günlük hayatı etkileyecek ve iki tarafının yakınlaşmasını hızlandıracak adımları hep “her şey anlaşılmadan hiçbirşey anlaşılmaz” prensibinden dolayı ertelenmesine neden oldu. Müzakereler işbirliğinin değil de katır pazarlığının gölgesinde kaldı.
Yıllarca süren elit müzakerelerinden hep sonuç olarak “hiçbir şey” çıktı. Dün atılan gibi yakınlaşmaya yönelik, işbirliği adımları hep ertelendi veya “büyük çözüme” rehin bırakılıdı. Bence dün gerçekleşen olay, kapıların açılmasından sonra yaşanan en önemli, yakınlaşmayı direk etkileyecek tarihi bir adımdır. Ezber bozuldu ve bir aday iki tarafın işbirliğiyle AB’de tüm Kıbrıs’ı temsil etme yetkisini kazandı. Bazıları diyebilir ki bu bize “one man one vote” sistemini veya çoğunluk tiranisini getirebilir.
Sanmıyorum çünkü işbirliği sadece etnik yoldaşlık değil değerler yoldaşlığı üzerinden de kurulur. Seçim sistemine baktığımızda %10 oy alan partinin bile bir temsilci çıkardığını gördük. Federasyon’daki, iki bölgelilik, iki toplumluluk ve siyasi eşitlik önemlidir ama AB temsilciliği gibi cross voting yapılabilen mevkilerin olması, iki tarafın diğer taraftaki seçmenlerini düşünmesini zorlayacak düzenlemelerdir ve Federal çözümle çelişmez. İki tarafı işbirliğine zorlar.
Bence gerek Başkanlık, gerekse AP milletvekilliği tüm adayı kapsayacak ve etnik bloklaşmaları zorlayacak seçimler olarak Federal çözümden sonra da kalması gerekir.
