Kıbrıs Cumhuriyeti Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanı Natasha Pilidou sondajdan elde edilecek veriler sahanın kesin miktarları açısından doğrulayıcı nitelikte olacağını ve daha sonraki aşamada sahadaki potansiyelin gelişimi için de kullanılacağını söyledi.
KHA’nın haberine göre Enerji Bakanı Amerikan şirketinin temsilcisiyle Mısır’a doğal gaz taşınması için düşünülen senaryoları görüşme fırsatı bulduğunu belirterek, başlangıçta düşünülen altı senaryonun dörde indirildiğini ve yılsonuna kadar nihaî senaryoya ulaşılmasının beklendiğini, bu senaryonun da Enerji Bakanlığının Hidrokarbonlar Dairesi tarafından incelenerek uygulamaya konulması için onaylanacağını açıkladı.
Pilidou’ya göre iki taraf arasındaki görüşmenin gündeminde, Rusya’nın Ukrayna’yı istilası nedeniyle küresel sahnede meydana gelen değişiklikler, İsrail ile iş birliği olasılığı ve Mısır’ın bölgede hâlihazırda sürmekte olan çalışmalar aracılığıyla Avrupa Birliği’ne gaz tedariki çabaları vardı.
Chevron yetkilisinin açıklamaları
Chevron adına Neff, Bakan ile çok iyi bir görüşme gerçekleştirildiğini, Afrodit projesinin ilerleyişi ve şirketin yeni sondaj çalışmalarına devam etme planı hakkında bilgi verme fırsatı bulduğunu söyledi ve Chevron’un önümüzdeki aylarda tercih ettiği alternatifleri ortaya koyacağını sözlerine ekledi.
Neff, “Kıbrıs’ın Chevron ve Doğu Akdeniz bölgesi için ne kadar önemli olduğunu vurgulamak istiyorum. Afrodit projesinin bölgeye ilâve gaz arzı sağlanmasında kilit bir rol oynayabileceğine inanıyoruz ve projede ilerleme kaydetmeye devam ederken ortaklarımızın yanı sıra Sayın Bakan ve ekibiyle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyoruz. Bu projenin bölgedeki gaz arzına önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz ve daha yaygın olarak, uygun fiyatlı ve güvenilir enerjiye sahip olmak son derece önemlidir ve Afrodit’in gelecekte buna katkıda bulunacağına inanıyoruz” dedi.
Enerji Bakanı’nın açıklamaları
İsrail’in İsai parseliyle ilgili olası gelişmelerin sorulması üzerine Enerji Bakanı, iki ülkenin ilgili bakanlıkları arasındaki iletişimin ilerlediğini, Kıbrıs tarafının kısa süre önce iki hükûmet adına hareket edecek uzmanla ilgili bazı ek bilgiler aldığını belirterek bu uzmanın nasıl çalışacağını ve her iki taraf için de bağlayıcı bilgileri belirleme sürecinde oldukları bilgisini sözlerine ekledi.
İsrailli bakanla özel bir toplantı yapmayı planladığını da sözlerine ekleyen Bakan, bu verileri Chevron ile de görüştüklerini, Chevron’un da önerilen eylemlerle hemfikir olduğunu ve tüm süreç boyunca verileri analiz edecek teknik ekipler tarafından çalışmalara başlanmasına karar verildiğini sözlerine ekledi.
“Glafkos” sahası ve Exxon Mobil’in sahanın kesin miktarı konusunda hâlâ bir açıklama yapmamış olmasıyla ilgili bir soru üzerine Bakan, bazı ek sismik araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu ve arama gemisinin önümüzdeki günlerde çalışmalarına başlayabilmesi için gerekli tüm izinlerin alındığını ve bu çalışmaların önümüzdeki üç ay içinde tamamlanmasının beklendiğini söyledi. Bakan, “Bu ne yazık ki zaman alan bir süreç, ancak bulgulara potansiyel olarak katkıda bulunabileceği için önemli” diye ekledi.
Gazın Mısır’a taşınması için şu anda düşünülen dört senaryonun ne olduğu sorusuna Pilidou, gizlilik anlaşmaları nedeniyle ayrıntılara giremeyeceğini, ancak senaryoların ya Afrodit parselinin bölgedeki mevcut altyapı ile enterkoneksiyonu ya da Mısır’daki Idku ile enterkoneksiyonunu alâkadar eden bir çözümle ilgili olduğunu söyledi.
Yeni sondaj için kesin zaman çerçevesi sorulduğunda Bakan, sürecin 2023’ün ilk çeyreğinde başlatılmasının planlandığını belirtti. Nihaî yatırım kararı için sonraki safhanın kilometre taşlarına ilişkin olarak Pilidou, bunların ilgili sözleşmede tanımlandığı şekilde kalacağını belirterek “Biraz esneklik sağladıkları için bu kilometre taşlarının daha hızlı uygulanması üzerinde çalışıyoruz, ancak artan fiyatlar ve Avrupa düzeyinde yeşil dönüşüm ile şu anda gördüğümüz fırsatlardan yararlanmak için elimizden gelenin en iyisini yapacağız” diye ekledi.
Bakan, Chevron’un gaz ve alternatif enerji kaynaklarına olan yüksek talep göz önüne alındığında prosedürlerin hızlandırılıp hızlandırılmayacağına ilişkin soruya, pandemi sırasında hem sondaj ve çeşitli faaliyetlerin gerçekleşebileceği koşullar hem de pazarın geleceği konusunda bir belirsizlik ortamı olduğu yanıtını verdi.
Enerji Bakanı şunları vurguladı: “Artık çok daha net bir görüş var. Ayrıca AB’den ve Enerji Komiserinden çok olumlu yanıtlar almış durumdayız. Geçiş yakıtı olarak gazın 2050’ye kadar bir rol oynayabileceğini teyit ettiler. Bu bizim için çok önemli bir teyit çünkü şirketlere daha güvenilir bir zaman çizelgesi veriyor. Böylece projenin kesinlikle uygulanabilir olduğu sonucu ortaya çıkıyor. Sonuç olarak, hızlanma konusunda bir isteklilik var ve son aylarda kesinlikle çok ilerleme kaydettik. İki taraf da üzerinde mutabık kalınan kalkınma planının değerlendirilip uygulanabilmesi için yılsonuna ya da gelecek yılın başlarına kadar hazır olması gerektiği konusunda hemfikir. Bu yapıldıktan sonra, ticarileştirme konusundaki görüşmelere geçebiliriz. Bu gazın ne zaman kullanılabilir olacağına ilişkin takvimin sonuçlandırılmasında kilit bir noktadır.”.
ABD’de Exxon Mobil tarafından 2023 yılında Glafkos’ta ikinci bir teyit sondajı yapılacağına dair haberlerin yanı sıra Bakan’ın sahada yeni sismik araştırmalar yapılacağına dair daha önceki açıklamaları ve Blok 5’teki araştırmaların sonuçlarına ilişkin verilerin netleştirilip netleştirilmeyeceğine ilişkin bir başka soruya cevaben Pilidou, Blok 5’in Blok 10’daki miktarları tamamladığını ve aynı zamanda potansiyel olarak çok daha büyük perspektifler yarattığını söyledi.
Bakan şunları vurguladı: “Kuşkusuz önümüzdeki dönemde yapılacak sismik çalışmalar şirketin nasıl ilerleyeceğini netleştirmek açısından büyük önem taşıyor. Sismik çalışmaların sonuçlarına bağlı olarak Blok 10 için bir teyit kuyusu açılması gerekli olmayabilir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde, muhtemelen 10. Blok yerine 5. Blokta bir miktar sondaj yapılması gerekecektir” dedi.
Son olarak, “Afrodit” sahasının İsrail’in “Leviathan” sahası ile ortak geliştirilmesinin görüşülüp görüşülmediği sorusuna Enerji Bakanı, “Afrodit”in bireysel olarak geliştirilmesinin, ilk geliştirme planları göz önüne alındığında masada olmaya devam ettiğini, aynı zamanda “Leviathan” ile ortak geliştirme olasılığının da görüşüldüğünü söyleyerek şunları belirtti: “Her şey yılın son çeyreğinde bize sunulacak nihaî plana bağlı olacak. Bizim için ve Chevron için önemli olan, her iki taraf için de en hızlı ve en faydalı seçeneği belirlemektir” dedi.
