Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği, Kıbrıs Türk Tabipleri Odası ve Kıbrıs Türk Hekimler Sendikası Yönetim Kurulları yayımladıkları ortak basın açıklamasıyla, tedbirlerin kademeli olarak kaldırılmamasını Rus ruleti oynamak olarak niteledi. Açıklama şöyle:
COVID 19 Pandemisi nedeni ile 13 Mart 2020 tarihinden başlamak kaydı ile sağlık örgütlerimizin de önerileri doğrultusunda KKTC Bakanlar Kurulunun aldığı tedbir kararları çerçevesinde iş yerlerimizi kapattık, sokaklara çıkmadık ve büyük bir toplumsal bilinç ile başarılı bir süreç geçirdik. Dünya Sağlık Örgütü hastalığın kontrol altına alındığına dair bilimsel verilerin sağlanması, sağlık alt yapısında gerekli iyileştirmelerin yapılması durumunda tedbir kararlarının kademeli bir şekilde, en az riskli alanlardan başlanarak ve sınırlı sayıda insanı hareketlendirecek şekilde kaldırılmasını konuşabileceğimizi bildirmektedir. Bizler de bir yandan ülkemizde hastalığın kontrol altına alınıp alınmadığına dair göstergeleri izlerken bir yandan da açılma planlarını, alınması gereken önlemleri, yapılacak düzenlemeleri gözden geçirmeye, birçok kesim ile iş birliğimizi artırarak yapılan hazırlık çalışmalarına destek vermeye başladık.
Tüm dünya ve sağlık otoriteleri ikinci dalga için hazırlık yapılmasını, önlemlerin kaldırılmasında aceleci davranılmamasını ve kademeli olarak kaldırılmasını ısrarla vurgulamaktadır. Sonbaharla birlikte beklenen ikinci dalganın daha yıkıcı olabileceği düşünülmektedir.
Sağlık alanında kapasitenin artırılması ve gerekli hazırlıkların tamamlanması için beklenen hasta sayısının doğru şekilde hesaplanması, hastalık için yüksek riskli olan 60 yaş üzerindeki ve kronik tıbbi sorunları bulunan kişi sayısının hesaplanarak göz önünde bulundurulması önemlidir. Hazırlıklar ve organizasyon açılmayla birlikte olası beklenen hasta sayısına uygun şekilde tamamlandıktan, yeterli solunum destek ünitesi, yeterli yatak kapasitesi, gerekebilecek cihaz, kişisel koruyucu ekipman ve ilaçlar yeterli miktarda stoklandıktan sonra harekete geçilmelidir. Toplumda hastalığın yaygınlığını ve mümkün olan en çok hastayı saptayıp izole etmeyi amaçlayan tarama çalışmaları tamamlanarak durumun açılmaya uygun olup olmadığı bilimsel veriler ışığında değerlendirilmelidir. Kullanılmakta olan testlerin büyük çoğunluğu hızlı kart testleri olup bunlarda saptanan pozitiflikler daha ileri araştırma, muayene ve temaslılarında tetkik ihtiyacı duyulmadan ele alınmaktadır. Toplumda hastalığın yaygınlığını tam olarak saptayabilmek için testlerin rehberlerde yer alan, onaylanmış kitlerle yapılması gerekmektedir. Bugüne dek hızlı kart testlerde pozitif saptanan kişilerin test sonuçları geriye dönük olarak yeniden değerlendirilmeli ve gerekirse temaslıları da taranmalıdır.
2018 yılından beri yürürlükte olan Bulaşıcı Hastalıklar Yasamıza göre gerekli kurulların ve komitelerin kurulmasıyla söz konusu çalışmalar kolaylıkla yapılabilecekken, ülkemizde salgını kimin yönettiğini, yetki ve sorumluluğun kimde olduğunu anlayamadığımız bir süreç yaşıyoruz.
Bilimsel verilerle kanıta dayalı bir pandemi yönetimi sergilemesi beklenen koalisyon hükümeti, meslek örgütlerinin ve sendikamızın tüm uyarılarına kulak tıkayıp işbirliğine yanaşmamıştır. Sosyal medyadan gelen dönütlere dayalı bir yönetim politikası benimsenerek, zikzaklar çizen hükümet, atılması gereken sağlık altyapısı yatırımı ve sağlık servislerinin hazır hale getirilmesi adımlarını ikinci plana iterek ekonomik kaygılarla alelacele aldığı kararlar ile tüm halkın sağlığını tehlikeye atmaktadır.
Bütün bu karışıklık, bizlerin özenle ve temkinli bir şekilde yürütmeye çalıştığımız hazırlık çalışmaları arasında Bakanlar Kurulu 4 Mayıs Pazartesi günü ülkede yaşayan herkes için sokağa çıkma yasağını kaldırma, çok kısıtlı bir alan dışında tüm iş yerlerini açma kararını açıklamıştır. Sürecin en başında radikal ve erken tedbirler alınması ile başarıya ulaştığımızla övünürken açılmada bu kadar gözü kara ve cesur olunması toplumda şaşkınlık yaratmıştır. Hükümetin bu kararları hangi bilimsel veriler ışığında ve hangi kurullar ile istişare ederek aldığı açıklanmamıştır.
Bununla birlikte yurtdışından gelecek olan kişilere uygulanacak prosedürün ne olacağı, karantina uygulamasının durumu hakkında bir karar açıklanmamıştır. KKTC’ye geleceklere kişiye özel uygulamalar yapılabileceğine dair endişeler artmaktadır.
Yine ayni kararlar arasında risk grubundaki kesimi korumaya yönelik hiçbir tedbir alınmamış olduğu da görülmektedir. 4 Mayıs itibarı ile ülkede yaşayan herkesin sokağa çıkmasında hiçbir sakınca görmeyen hükümetin geceleri saat 21’den sabah 06’ya kadar ve pazar günleri sokağa çıkma yasağı ile toplumu niye evlerinden çıkarmayacağı ise anlaşılamamıştır. Eğer sokağa çıkmamızda bir risk varsa niye cumartesi yok da pazar günleri vardır? Eğer bir risk var ise ve önümüzdeki haftalarda vaka patlaması yaşanırsa toplumu yine aynı şekilde kapattığınız takdirde toplumdaki travma daha fazla olmayacak mı?
Hekimlik uygulamaları kanıta dayalı olarak yapılır. Eğer bir hastalıkla mücadele ediyorsak yüzümüzü bilime, araştırmaya, verilere çevirmeli kanıtlara dayalı uygulamalarda bulunmalıyız. Dünyadaki tecrübeye, bilim insanlarının ve otoritelerinin uyarılarına kulak vermeliyiz. Bizim gibi salgınla mücadelede erken tedbirler alarak başarı sağlayan bazı ülkelerde tedbirlerin erken ve topluca kaldırılması sonrası hastalığın hızla yayıldığını, kayıpların önüne geçilemediğini gösteren deneyimler mevcuttur. Bizler ülkemizin hekimleri ve örgütleri olarak tedbirlerin kademeli olarak yani peyder pey kaldırılmasının, her kademe arasında en az 3 haftalık süre bulunmasının, her 2 haftada bir risk değerlendirilmesinin tekrar yapılmasının gerekli olduğunu düşünüyor, toplum olarak büyük fedakarlıklarla elde ettiğimiz başarının heba edilmemesi gerektiğini vurguluyoruz.
Hükümetin topyekün açılma anlamına gelecek bu kararlarından vaz geçmemesi durumunda kaybedilecek her candan sorumlu olacağını, toplumun sağlığını bilimsel çalışmalardan yoksun bir şekilde ve bu kadar kolay riske atmanın Rus ruleti oynamakla eş değer olduğunu belirtiriz.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği, Kıbrıs Türk Tabipleri Odası ve Kıbrıs Türk Hekimler Sendikası Yönetim Kurulları (a)
Dr. Özlem Gürkut
KTTB Başkanı
Dr. Mustafa Taşçıoğlu
KTTO Başkanı
Dr. Ahmet Varış
Tıp-İş Başkanı
