World Weather Attribution grubu tarafından yürütülen yeni bir araştırma, ekim ayında Madagaskar‘da yaşanan rekor düzeydeki sıcak dalgasının, insan kaynaklı küresel ısınmanın olmadığı bir senaryoda “neredeyse imkansız” olacağını ortaya koydu.
Araştırmaya göre, aşırı sıcaklar aşırı yoksul milyonlarca insanı etkilediyse de bu insanların yaşamlarındaki hasar yetkililer ya da medya tarafından kaydedilmedi. Afrika‘daki pek çok hükümet iklim değişikliğinin etkilerini takip edecek olanaklardan yoksun. Raporu hazırlayan bilim insanları, bu bilgi eksikliğinin ölümleri önlemeye yönelik tedbirlerin uygulanmasını çok zor bir hale getirdiğini söyledi.
Uzun süreli sıcak dalgasının iklim krizi kaynaklı olduğu sonucuna ulaşan çalışma Sahra altı Afrika‘da bir ilk olma özelliğini taşıyor ve sıcaklıkların son ortalamadan 2,5°C daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Madagaskar‘ın 3 milyondan fazla insana ev sahipliği yapan başkenti Antananarivo, kaydedilen en sıra dışı sıcaklık rekorlarından bazılarına tanık oldu. Araştırmacılar, fosil yakıt kullanımının devam etmesi durumunda küresel ortalama sıcaklığın sanayi öncesi seviyelerin 2°C üzerine çıkacağını ve bu yoğunlukta bir sıcak dalgasının her beş yılda bir yaşanacağını hesapladı.
İklim değişikliği odaklı yüzlerce araştırma, insan kaynaklı küresel ısınmanın dünya genelinde aşırı hava koşullarını daha sık ve daha yoğun hale getirdiğini gösteriyor. Sadece sıcak dalgalarının bile son 30 yılda raporlanmamış milyonlarca erken ölüme yol açmış olduğu tahmin ediliyor.
Fotoğraf: Karel Prinsloo / UNICEF
‘Afrika’da ısı etkileri eksik raporlanıyor’
Üretim ve tüketim faaliyetleri sırasında açığa çıkan tarihsel emisyonları nedeniyle iklim değişikliğinde en büyük sorumluluğa sahip kalkınmış ülkelerin, iklim krizinin etkilerinden en fazla etkilenen ve bu etkilerle başa çıkma konusunda yeterli kaynaklara sahip olmayan gelişmekte olan ülkelere ödemeyi taahhüt ettiği iklim tazminatları, 30 Kasım’da Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) Dubai kentinde başlayacak olan Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesinde (COP28) görüşülecek önemli konular arasında yer alıyor.
The Guardian‘ın aktardığına göre, Madagaskarlı bir okyanus bilimci olan ve şu anda Bergen‘deki Norveç Araştırma Merkezinde görev yapan Dr. Rondrotiana Barimalala şunları söyledi:
Madagaskar halihazırda iklim değişikliğinden etkileniyor ve milyonlarca insan için hayatı zorlaştırıyor. Toplumların ve hükümetlerin daha dirençli hale gelmeleri için adımlar atması kritik önem taşıyor.”
Madagaskar sakinlerinin yüzde 90’ından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor, yarısının temiz suya veya elektriğe erişimi yok ve birçoğu aşırı sıcaklarla başa çıkmayı zorlaştıran gayri resmi konutlarda yaşıyor.
Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsünden İklim Bilimci Dr. Izidine Pinto şunları kaydetti:
“Afrika denince akla ısı etkilerinin eksik raporlanması gelir. Yoksulluğun hüküm sürdüğü pek çok ülke aşırı sıcaklarla başa çıkabilecek imkânlara sahip değil.”
Kızılhaç Kızılay İklim Merkezinden Sayanti Sengupta, ”Rapor edilmemiş olması etkilenmediği anlamına gelmiyor – kesinlikle etkileniyor” dedi. Sengupta, anekdotlara dayalı raporlara göre gece sıcaklıklarının sıcak dalgası sırasında çocukların nefes almasını zorlaştırdığını da sözlerine ekledi.
‘Buzdağının görünen kısmı’
2023’te küresel sıcaklık rekorları kırıldı. Önde gelen iklim bilimciler ağustos ayında “çılgın” aşırı hava koşullarının, gelecekteki daha da kötü etkilerle karşılaştırıldığında sadece “buzdağının görünen kısmı” olduğunu vurguladı.
Araştırmacılar hava durumu verilerini ve iklim modellerini kullanarak Madagaskar’da bugün yaşanan sıcak dalgalarının yoğunluğu ve sıklığının, küresel ısınmanın gezegenin sıcaklığını artırmasından önceki dönemle karşılaştırmasını yaptı.
Imperial College London‘da iklim bilimi alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Dr. Friederike Otto şunları söyledi:
İklim değişikliği en zengin ülkeler ve şirketler tarafından yaratılan ve daha da kötüleştirilen bir sorundur, ancak en çok zararı en yoksullar görmektedir. COP28’de, gelişmiş ülkelerin kayıp ve zarar fonuna finansman sağlamak için taahhütte bulunmalarına ihtiyacımız var.”
