Kıbrıs’ın güneyi Şubat 2023’te yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanırken adaylar ile partilerin birbirleriyle olan tartışmaları giderek şiddetleniyor.
Geçtiğimiz hafta katıldığı programda Mont Pelerin ve Crans Montana’da yaşananlarla ilgili açıklamalarda bulunan Kıbrıslırum liderin eski yakın çalışma arkadaşı, eski müzakereci ve şu an AKEL’in desteğiyle bağımsız aday olan Andreas Mavroyannis’in ardından AKEL eski Genel Sekreteri Andros Kiprianu ve müzakere heyeti üyesi Tumazos Çelebis de tartışmaya katıldı.
AKEL Eski Genel Sekreteri Andros Kiprianu’nun Nikos Anastasiadis’in Mont Pelerin’dan Crans Montana’ya izlediği çizgi hakkındaki açıklamaları çerçevesinde Nikos Anastasiadis’i gerçeklerin yarısını söylemekle suçladı.
Kıbrıs’ta Yunanca yayın yapan Haravgi Gazetesi bugünkü sayısında “Andros Kiprianu: Nikos Anastasiadis yarım gerçekler söylüyor – Nikos Anastasiadis’e onu savunma çağrısı yapan Nikos Hristodulidis’ten ise ses yok” başlıklı habere yer verdi.
Kiprianu’ya göre Nikos Anastasiadis müzakerelerden ayrılmak için onun adını kullandı. Cumhurbaşkanı Ulusal Konsey ve Yunanistan’la konuyu konuşmak üzere Kıbrıs’a geri dönmek istediği için bunu yapmak zorunda kaldığını Andros Kiprianu’ya itiraf etti. Kiprianu üçüncü Mont Pelerin toplantısında ürkek bir şekilde güvenlik konusunun da masaya konduğunu, Britanya’nın ise konunun anakronik olduğunu ve değiştirilmesi gerektiğini savunduğunu ifade etti. Kiprianu “Türk temsilci bu konunun tartışılabileceği yönünde tavır takındı. Her şey müzakerelerin devam etmesi olasılığının önünün açıldığını gösteriyordu. Durum böyleyken bizim mecliste enosis referandumunun okullarda kutlanması konusu tartışılıyordu. Onun ardından Cumhurbaşkanı müzakerelere gitmek için garantilerin kalkmasını, askerlerin ilk günden adadan çekilmesini istediğini söylemeye başladı” dedi ve şöyle devam etti: “Crans Montana olayına gelince, Cumhurbaşkanı bu konuda da tüm gerçeği söylemiyor. Cumhurbaşkanı sunduğu önerilerin Nikos Hristodulidis ile yoğun bir tartışma sonucunda sunduğunu söylüyor, oysa oraya sorumluluk yükleme oyununu oynamak için gittikleri belli”. Kiprianu “Pazartesi gecesi Cumhurbaşkanının öneri sunmak istemediğini ve kendisinin bunu yapmadığı takdirde onu kamuoyuna şikâyet edeceği konusunda uyardığını söyledi. “Bunun üzerine Çarşamba sabahı önerileri sundu. Her şey Perşembe akşam yemeğinde olup bitti ve o yemekte söylenen her şey tutanaklarda mevcuttur” dedi.
Bu arada Nikos Hristodulidis ise bir haftadır kamuoyu önünde kendisini ilgilendiren tüm tartışmalar karşısında sessiz kalmayı tercih ediyor.
Tumazos Çelebis’in açıklamaları
Kıbrıs’ta Yunanca yayın yapan Politis gazetesi, “Çelebis’in Açıklamaları Sebebiyle Siyasi Yangın” başlığı altında verdiği haberinde, AKEL Kıbrıs Sorunu Bürosu Başkanı ve Kıbrıs Rum tarafının müzakere gruplarında da yer almış olan Tumazos Çelebis’in Salı günü bir radyoda katıldığı programda, Crans Montana ve Mont Pelerin’de yer alan müzakerelerde Kıbrıs Rum tarafı ve Yunanistan’ın tutumuna ilişkin açıklamalarının Güney Kıbrıs gündemini hareketlendirdiğini, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in dün bir açıklamada bulunarak Çelebis’in iddialarına yanıt verdiğini yazdı.
Habere göre Çelebis açıklamalarında şu ana başlıklara dikkat çekti:
“1. BM Genel Sekreteri’nin Crans Monata’da Anastasiadis’e, Türkiye’nin garantilerin kaldırılacağına dair kendisine taahhüt mektubu verdiğini iletmesi,
2. Anastasiadis’in Mont Pelerin’deki müzakereleri, Mustafa Akıncı’nın sunduğu öneriler sonrasında taraflar neredeyse uzlaşıya varacağı sırada terk etmesi ve Anastasiadis’in atıfta bulunduğu öneriler,
3. O dönemin Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias’ın “konferansa gidilebilmesi için askerlerin çekilmesi ve Kıbrıs sorununun nerdeyse çözülmüş olması” şeklindeki gerçekçi olmayan tutumu,
4. O dönemde Hükümet Sözcüsü olan Nikos Hristodulidis’in, Kıbrıs Rum tarafının öneriler sunması gerektiği argümanına karşı çıkarak, toprak ve bir dizi diğer başlıklarda anlaşma arifesine varıldığı bir anda bunu “vatana ihanet” olarak gördüğünü söylemesi”.
Gazete, Çelebis’in bu açıklamalarına Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’ten yanıt geldiğini ancak Anastasiadis’in açıklamasında, Mont Pelerin’deki müzakereleri neden aniden terk ettiğine dair hiçbir şey söylemediğini yazdı.
Gazete, Anastasiadis’in açıklamalarının Mont Pelerin’den ziyade Crans Montana’da olanlara yoğunlaştığını vurguladı.
Anastasiadis dünkü açıklamasında özetle, Çelebis’in açıklamalarının “temelsiz iddialar” olduğunu savunurken, başkanlık seçimleri öncesi tartışmalara dahil olmak istememesine karşın, müzakerelerdeki çıkmazdan Kıbrıs Rum tarafının sorumlu olduğu şeklindeki iddialara yanıt vermek durumunda kaldığını belirtti.
Türkiye’nin garantiler ve müdahale haklarının kaldırılacağına dair BM Genel Sekreteri’ne güven mektubu verdiği şeklindeki iddiaların doğru olmadığının BM’nin tutanaklarına bakıldığında görülebileceğini öne süren Anastasiadis, bu iddiaların doğru olmadıklarının ayrıca, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “kritik yemek” öncesinde ve sonrasında yaptığı açıklamalar ile müzakereci Andreas Mavroyannis’in açıklamalarından da görülebileceğini iddia etti.
Anastasiadis, Kıbrıs Rum tarafının “5 ve 6 Temmuz tarihlerinde sunulduklarını” ve bu önerilerin hazırlanmasında Çelebis’in de yer aldığını vurguladı.
Çelebis’ten yanıt gecikmedi
Gazete, Anastasiadis’in açıklamalarına Çelebis’in yanıtının gecikmediğini, yaptığı açıklamada Çelebis’in, “Fileleftheros” gazetesinde 28 Kasım 2021 tarihinde yayınlanan ve BM Genel Sekreteri ile Anastasiadis arasında 6 Temmuz 2017’deki görüşmenin tutanaklarını içeren habere atıfta bulunduğunu aktardı.
Çelebis, söz konusu haberde, Anastasiadis’in BM Genel Sekreteri’yle görüşmesinin tutanaklarının yer aldığını, bu tutanakları okuyan herkesin, söyleminin doğruluğunu görebileceğini de vurguladı.
Çelebis ayrıca, Anastasiadis’in diğer iddiaları karşısında gerekirse yanıt verme hakkını saklı tutacağını ifade etti.
Diğer gazeteler ise konuya ilişkin haberlerini şu başlıklarla yansıttı:
Fileleftheros: “2016-2017 İçin 2018’i Göstererek Yanıt Verdi – Başkan Mont Pelerin İddialarının Asılsız Olduklarını ve BM Genel Sekreterinin Crans Montana Tutanaklarıyla Yalanlandıklarını Söyledi”
Alithia: “Çelebis’i Yalanladı ve Hristodulidis’i Desteksiz Bıraktı”
Haravgi: “Başkan Mont Pelerin’den Neden Ayrıldığını Söylemiyor – Olaylar Kendiliğinden Konuşuyor – Guterres: Türkiye Garantileri Terk Etmeye Hazır”
rik/tak/gazedda
