Kıbrıs sorununa ilişkin uzlaşı nedir? | Pambos Charalambous

Görsel ve Çeviri: Penna

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Colin Stewart’ın Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk gazeteleri ‘Politis’ ve ‘Yenidüzen’e verdiği mülakat bazılarını heyecanlandırırken bazılarını da kayıtsız bıraktı. Ancak esas olarak, çoğu insanı kayıtsız bıraktı. Bay Stewart teoride her iyi niyetli çözüm destekçisinin kabul edeceği şeyleri söylüyor, ancak bunlar pratikte insanı bilmediği yollara sürüklüyor. Uzlaşmanın Kıbrıs sorununun tek çözümü olduğunu ve ancak
uzlaşma yoluyla herkesin kazanabileceğini savunuyor. Kıbrıs sorununda kazananın ya da kaybedenin olmadığı, sadece her iki tarafın da memnun olacağı bir çözümü savunanlar ile hemfikir olmakla kalmıyor, aynı zamanda onları yüceltiyor.

Bay Stewart Pyla anlaşmasını (ki bu bir anlaşma değil, bir mutabakattır) örnek verdi. “Pyla anlaşması diğer sorunlara da yardımcı olabilir ve iletişim köprüleri kurabilir” diyen Kanadalı yetkili, fizibilite çalışması yapılması beklenen AB destekli iki toplumlu bir fotovoltaik park inşa etme planına atıfta bulunarak Pyla’nın olası yer olabileceğini söyledi. Birleşmiş Milletler’in Kıbrıslı Rumları ve Kıbrıslı Türkleri, özellikle de gençleri bir araya getirmek için birçok çalışma yaptığını da sözlerine ekleyerek, insanların her temas ettiklerinde diğer tarafın düşündükleri ya da kendilerine öğretildiği kadar kötü olmadıklarını fark ettiklerini söyledi.

Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasındaki temaslar ve ilişkiler iyi, ancak Pyla konusunda varılan uzlaşma, ana konuda, yani Kıbrıs sorununda da varılması gereken uzlaşmanın işareti olarak nerede duruyor?

Kıbrıs Türk [gazetesi] ‘Kibris’ dün Ata Atun’un bir makalesini yayınladı ve Birleşmiş Milletler’in Pyla-Arsos yolu konusunda Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk taraflarıyla farklı anlaşmalara vardığını ve şimdi ‘Angajman Kuralları’nın BM ile ‘KKTC’ arasında bir müzakere unsuru olacağını iddia etti. Ve hatta “BM Güvenlik Konseyi’nin 4 Mart 1964 tarihli 186 sayılı kararı yavaş yavaş gücünü kaybetmektedir” dedi.

Bu Ata Atun’un ‘mutabakatı’ objektif bir şekilde yorumladığı anlamına gelmiyor ama Türk tarafı zafer kazanmış edasında, tıpkı Kıbrıs Rum tarafında Birleşmiş Milletler ile anlaşmaya varanlar gibi. İkisi de haklı olabilir mi? İmkansız. İkisi de yanılıyor olabilir mi? Yine imkansız. Ancak bir taraf Birleşmiş Milletler’in diğer tarafla ne üzerinde anlaştığını bilmiyor. Bu, Kıbrıs sorununda bir anlaşma için model oluşturabilecek bir uzlaşma mıdır? Kıbrıs Rum tarafı için uzlaşı iki bölgeli, iki toplumlu federasyonken, ve fakat mevcut Kıbrıs Türk liderliği ve Ankara için uzlaşı bölünme ve iki devlet iken bu nasıl olabilir?