Kara para, tefecilik ve 2.389 adet  ‘şüpheli işlem

Amerika Birleşik Devletleri’nin yayınladığı uluslararası narkotik kontrol stratejisi raporunda Kıbrıs’ın kuzeyiyle ilgili de görüş ve tespitlere yer verilildi.

Kara para aklama için müsait ortam.

Offshore bankacılık sektörü kara para aklama riski oluşturmaktadır.

Ocak ve Kasım 2018 arasında, Bankacılık alanında 2.389 adet  ‘şüpheli işlem raporu’ alındı.

İşte rapor:

__________

Kıbrıslı Türklerin Yönettiği Alan

GENEL BAKIŞ

Kıbrıslı Türklerin yönettiği alan kara parayı aklamayı önleyebilecek veya bunun mücadele eden gerekli yasal ve kurumsal çerçeveden yoksundur.  Bununla birlikte, Kıbrıslı Türk yetkililer bazı önemli eksikliklerin giderilmesine yönelik adımlar atmış olsalar da, “yasalar” kara para aklamayı etkili bir şekilde önleyecek şekilde yeterince uygulanmaz. Kumarhane ve sınır ötesi (offshore) bankacık sektörlerinin kara parayı aklama için suiistimal edildiği endişesi vardır. 

ZAYIF NOKTALAR VE PARA AKLAMA METODOLOJİLERİ

Kasım 2018  itibarı ile kuzey Kıbrıs’ta 34 adet kumarhane vardır. Yerel uzmanlar devam eden yasa uygulama kaynaklarının ve ehliyet yetersizliğinin oyun / eğlence sektörünün başarısız kontrolüne ve bunun da sonuç itibariyla bu sektörlerin kara para aklamaya zayıf düşmesi anlamına geldiği konusunda hemfikirdirler. Kontrolsüz tefecilik ve döviz bozdurma noktaları da aynı şekilde konunun ilgili alanlarıdır.

Sınır ötesi (offshore) bankacılık sektörü kara para aklama riski oluşturmaktadır. Kasım 2017 itibariyle

“merkez bankası” tarafından düzenlenen 7sınır ötesi (offshore) banka ve 411 sınır ötesi (offshore) şirket mevcuttur. 

Kıbrıslı Türkler yalnızca OECD üyesi ülkeler tarafından lisans verilen bankaların kuzey Kıbrıs’ta sınır ötesi (offshore) şube açmasına izin verirler.

Sadece Mağusa’da bir “serbest liman ve bölge”si vardır ki “Serbest Limanlar ve Serbest Bölgeler Yasası” ile düzenlenmiştir. İzin verilen faaliyetler sanayi, imalat ve üretimi; malların depolanması ve ihracatı; montaj ve malların onarımı; gemilerin yapımı, onarımı ve montajı; ve bankacılık ve sigorta hizmetlerini içerir.

BM tampon bölgesinin bir tarafından diğer tarafına insan kaçakçılığı, yasadışı uyuşturucu kaçakçılığı, tütün, alkol, et ve taze hasılat kaçakçılığı olduğu rapor edilmiştir. Ayrıca, fikri mülkiyet hakları ihlalleri yaygındır; yasal bir çerçevenin olmayışı korsan güneş gözlükleri, kıyafetler, ayakkabılar ve DVD’ler / CD’ler gibi ürünlerin satışı serbestçe yapılmaktadır.

ANAHTAR AML KANUNLARI VE YÖNETMELİKLER

Kıbrıslı Türk makamları 2008 yılında Kara Para Aklamayı Önleme “mevzuatını” geçirdi. Finansal kurumlar ve Belirlenmiş Finans Dışı İş Kuruluşları ve Uzmanlık Alanlarının  Şüpheli İşlem Raporlarını Finansal İstihbarat Birimi’ne  sunmaları gerekmektedir.

Kıbrıslı Türkler tarafından idare edilen bölgenin, Amerika Birleşik Devletleri ile herhangi bir kayıt mübadele mekanizmasi yoktur. Kuzey Kıbrıs, Finansal Aksiyon Görev Timi tarzı bölgesel bir kuruluşun üyesi değildir ve bu nedenle Kara Para Aklamayı Önleme görevlisinin değerlendirmesine tabi değildir. AML akran değerlendirmesine. 

KARA PARA AKLAMAYI ÖNLEME HUKUKSAL, POLİTİKA VE MEVZUAT YETERSİZLİKLERİ

Kıbrıslı Türklerin idare ettiği alan, kara para aklamayı önleme ve bunlarla mücadele etmede gerekli yasal ve kurumsal çerçeveye sahip değildir. Yetersiz mevzuat ve konu hakkında gerek uygulamada, gerek mevzuatta gerekse de finansal topluluklarda uzmanlık eksikliği düzenleyici kabiliyetleri sınırlamaktadır.

İCRA / UYGULAMA SORUNLARI VE YORUMLAR

Son yıllarda kara ve sınır ötesi (offshore) bankacılık sektörleri ve kumarhaneleri kapsayan bazı ilerlemeler kaydedilmiş olsa da “tüzüklerin” uygulanması yeterince yapılmamaktadır. “Merkez bankası”, yerli, yabancı ve özel bankaları denetler ve düzenler. Kuzey Kıbrıs’ta bulunan 22 bankadan 17si  Kıbrıslı Türklerin idaresinde, 5i ise Türkiye’deki bankaların şubeleridir. Ocak ve Kasım 2018 arasında, Finansal İstihbarat Birimi, 2.389 adet  ‘şüpheli işlem raporu’ aldığını bildirdi; ki bu sayı geçen yıl aynı dönem zarfında  515 idi. 

GAZEDDAKIBRIS İÇİN ÇEVİREN: AYCAN AKCİN