Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) “Silahlı Çatışmada Sivillerin Korunması” başlığı altında Gazze’de gıda güvencesizliğinin oluşturduğu riskler tartışıldı.
Cezayir’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Amar Bendjama, Gazze’de insanların İsrail bombaları altında “anında yok olmak” ile “açlıktan dolayı acı verici bir ölüme katlanmak” arasında seçim yapmak zorunda bırakıldığını vurgulayarak, “Bugün İsrail işgalci gücü, insanı yardıma muhtaç Gazze nüfusunun tamamına karşı açlığı savaş aracı olarak kullanıyor” dedi.
“Uluslararası hukukun ihlali”
Bendjama, İsrail’in sivil nüfusa karşı “açlığı” kullanmasının uluslararası hukuku açıkça ihlal olduğuna dikkati çekerek, bununla Gazze halkını, umudunu ve onurunu yitirerek şiddete, asayişin bozulmasına itmek niyetini taşıdığının altını çizdi.
İsrail’in Gazze’de devam eden saldırılarının “Hamas”a yönelik savaş olmadığını belirten Bendjama, “Bu, Filistinli sivil halka yönelik kolektif bir cezalandırmadır. Sessizliğimiz, Filistin halkının öldürülmesine ve aç bırakılmasına izni veriyor. Bu Konsey buna karşı acil olarak harekete geçmelidir” dedi.
“Benzeri görülmemiş bir insani felaket”
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun da Gazze’de 4 aydan fazla süren saldırılarda 30 bine yakın kişinin hayatını kaybettiğine dikkati çekerek, “Gazze benzeri görülmemiş bir insani felakete sürüklendi. Gazze’de milyonlarca insan sevdiklerini kaybetmenin acısını yaşarken defalarca zorla yerinden edildikten sonra hala güvenli bir barınak bulamıyor” dedi.
Jun, Gazze’de başta kadın ve çocuklar olmak üzere sivillerin sürekli ölüm, açlık ve hastalık tehdidiyle karşı karşıya olduklarını söyledi:
“Bütün bu olup bitenler Gazze’de uluslararası hukuku, uluslararası insancıl hukuku ciddi şekilde ihlal etmekte, insan ahlakı ve vicdanının sınırlarını aşmaktadır.”
Uluslararası topluma çağrı
Uluslararası topluma sivilleri korumak ve daha büyük bir insani felaketi önlemek için harekete geçmesi çağrısında bulunan Jun, “yapay engeller”den dolayı Gazze’ye insani yardımların da ulaştırılamadığını kaydetti.
Refah’a kara saldırısı
Toplantıda söz alan ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood da İsrail’i mevcut koşullar altında Refah’a yönelik büyük bir kara saldırısı yapmaması gerektiği konusunda uyardıklarını belirterek, “İsrail’e, insani yardımların güvenli şekilde yerine ulaşması için çatışma prosedürlerini iyileştirmesi çağrısını sürdürüyoruz” dedi.
“Yüksek kıtlık riski”
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Genel Müdür Yardımcısı Maurizio Martina, “Bugün Gazze halkı, çatışma nedeniyle korkunç boyutta gıda güvensizliği ve yüksek kıtlık riskiyle karşı karşıya” uyarısında bulundu.
Bunun temel nedenlerini yoğun çatışmalarda artış, gıdaya, temel hizmetlere ve hayat kurtarıcı yardımlara erişimde azalma ve insanların temel hizmetlerden yoksun bir şekilde yetersiz tesislere izole edilmesi olarak sıralayan Martina, Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) ölçeğine göre Gazze’de 378 bin kişinin “felaket” olarak adlandırılan 5. seviyede yer aldığına dikkati çekti.
Elektrik kesintisi ve su kısıtlaması
Martina, bunun 5 evden birine tekabül ettiğini belirterek, Gazze’de sivil altyapı, gıda üretim ve dağıtım tesisleri ile sulama tesislerinin bir kısmının yok edildiğini, diğerlerinin ise çok ağır hasar aldığını ya da erişim bulunmadığını dile getirdi.
İsrail’in 9 Ekim’den bu yana uyguladığı kuşatmanın gıda ürünleri, elektrik ve yakıtı ya tamamen kestiğini ya da kısıtladığını kaydeden Martina, aynı zamanda su kısıtlamasının da sürdüğünü bildirdi.
“Tarım üretimi çökecek”
Martina, 7 Ekim öncesine göre Gazze’deki su tedarikinin yüzde 7 düzeyine gerilediğini vurgulayarak, “Gazze’deki yeraltı suyunun yüzde 97’si insan tüketimine uygun değil” diye konuştu.
Çatışma öncesinde Gazze’nin gıda üretiminde kendine yettiğini ifade eden Martina, mevcut durumun bunu çok ciddi düzeyde yok ettiğini söyledi.
Gazze’nin kuzeyinde tarım üretiminin en iyi ihtimalle mayısta çökeceğini öngördüklerini aktaran Martina, “15 Şubat itibarıyla Gazze’deki mahsul alanlarının yüzde 54.8’i hasar görmüş durumda” dedi.
Martina, çatışmaların durması ve insani yardımın ulaşımının sağlanmasının kıtlığı engellemek için gerekli adımlar olduğunun altını çizdi.
“2,2 milyonluk nüfusun tümü gıda yardımına muhtaç”
Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü Yardımcısı Carl Skau, “Bugün Gazze’de neredeyse 2,2 milyonluk nüfusun tümü gıda yardımına muhtaç” dedi.
Skau, ateşkes anlaşması olması halinde WFP’nin operasyonlarını genişletmeye hazır olduğunu belirterek, “Kıtlık riski, Gazze’ye temel gıda ürünlerinin yeterli düzeyde sağlanamamasıyla artıyor” şeklinde konuştu.
WFP’nin 18-19 Şubat’ta yardım konvoylarının saldırıya uğradığını ve bunun ardından Gazze’nin kuzeyine yönelik operasyonlarını koşullar elverene kadar askıya almayı kararlaştırdığını belirten Skau, “Gazze’nin kuzeyine giden çalışanlarımız, koşulların felaket olduğunu bildirdi. Gıda ve temiz su çok sınırlı, gıdasızlık artıyor ve hastalık yaygın” değerlendirmesinde bulundu.
“İnsani yardım çalışanları için güvenli çalışma ortamı”
Skau, Gazze’nin kuzeyine gıda ve diğer insani yardım malzemelerinin yeterli düzeyde ulaştırılması için acilen adım atılması gerektiğini kaydetti.
Bunun için ise insani yardım çalışanları için güvenli çalışma ortamı sağlanmasının şart olduğuna işaret eden Skau, aynı zamanda İsrailli yetkililerle yürütülen uyarı sisteminin uygulanması ve iletişim ağının istikrarlı olması gerektiğini söyledi.
Sağlık dahil temel hizmetler
Skau, kıtlığı engellemek için çok daha fazla gıda tedarikine ihtiyaç olduğunun altını çizerek, sağlık dahil temel hizmetlerin tekrar inşa edilmesi gerektiğini bildirdi.
Bunları sadece BM Mültecilere Yardım Ajansı’nın (UNRWA) yapabileceğine işaret eden Skau, BM Güvenlik Konseyi’nin 2018’de kabul ettiği 2417 sayılı kararın çatışma ve gıda güvensizliği arasındaki kısır döngüyü kırmayı amaçladığını hatırlattı. Skau, “Konsey’e bugün bu kararı uygulama çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Çocuklarda şiddetli gıdasızlık
BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) Cenevre Temsilcisi ve Koordinasyon Birimi Direktörü Ramesh Rajasingham ise “Gazze’de bugün nüfusun dörtte biri kıtlığın eşiğinde” dedi.
Rajasingham, Gazze’nin kuzeyinde iki yaş altı çocuklardan 6’sından birinin şiddetli gıdasızlıkla mücadele ettiğini belirtti.
“Aşırı kalabalık, soğuk hava, yetersiz beslenme”
Gazze’de çocuklar, kadınlar ve emziren anneler arasında gıdasızlığın hızla arttığına işaret eden Rajasingham, barınaklardaki aşırı kalabalık, soğuk hava, yetersiz beslenmenin salgın hastalıklar için elverişli bir ortam oluşturduğunu söyledi.
Rajasingham, insani yardım çalışanlarının Gazze’ye erişim konusunda çok büyük engellerle karşılaştığını aktardı.
Ateşkes çağrısı
BM Güvenlik Konseyi, üye ülkeler ve uluslararası toplumun adım atmadan gerekli yardımın sağlanmasının mümkün olmayacağına işaret eden Rajasingham, “Bu nedenle ateşkes çağrımızı yineliyoruz. Eğer harekete geçilmezse Gazze’de yaygın kıtlığın ve daha fazla can kaybının kaçınılmaz olacağından endişe ediyoruz. 7 Ekim’den bu yana çatışma 30 bine yakın can aldı, 70 bine yakın yaralıya sebep oldu. Bu nedenle Konsey’in bu konuyu acil olarak ele alması gerekiyor” dedi.
