Yalan ve yanlış bilginin global yayılışından, Rusya’nın internet’ten koparılmasına, Putin’in insan genetiği konusunda adımlarından, dijital çağ’da eğitime, blokzincir ve yapay zeka derken, yüz tanıma konusunda bir süpriz ile, Gelecekten Haberler karşınızda!
Yalan ve Yanlış Bilgi
Dijital medyanın yaygınlaşması ile birlikte Yanlış-bilgi (Misinformation) ve Yalan-bilgi (Disinformation) çağımızın en büyük problemleri arasında yer aldı. Seçim sonuçlarını etkilemekten gündem belirlemeye kadar her türlü kritik noktada pek çok kitle tarafından bilinçli veya bilinçsiz şekilde kullanılan yalan ve yanlış bilgilendirme tekniklerine karşı 2017’den beri güçlü bir savaş verilmekte.
2017’de 28, 2018’de 48 ülkede büyük etki yaratan organize yalan bilgiye dayalı kampanya sayısının, 2019’da 70 ülke sayısına ulaştığı saptandı. Tanım olarak politik partilerin yarattığı manüpilasyondan hükümetin sosyal medya kullanımı ile toplumsal algıyı değiştirmesine kadar her şeyi kapsayan Yalan ve Yanlış bilgiye dayalı kampanyalar gün geçtikçe artmakta. Rapor’da Türkiye de Bilgi kontrol araçlarını bilgisel propaganda olarak kullanan otoriter ülkeler arasında yer almakta.
Whatsapp geçtiğimiz haftalarda bir mesajın 256 grup yerine 20 gruba iletilebilmesi limiti ile yanlış bilginin yayılmasını yavaşlama girişimi gerçekleştirmişti. İstatistikler değerlendirilince bu girişimin başarılı olduğu saptanınca, yeni bir güncelleme ile limiti 20 gruptan 5 gruba düşürerek daha ciddi bir yavaşlatma gerçekleştirmeye doğru adım attı.
Konuya kişisel veri güvenliği açısından bakacak olursak eğer, iletişim için Facebook’un Messenger aplikasyonu yerine Whatsapp’ı, ve hatta eğer mümkün ise Telegram ve Signal adlı programları tercih etmeniz çok daha uygun olur.
İnternet Özgürlüğü
Handmaid’s Tale’dan veya Black Mirror dizisinden bir sahne değil, tamamen gerçek: Putin Rusyayı internetten ayırıp, bütün Rusya’nın kendi içinde kullanacağı Russian Internet (RuNet) yönünde adım atmakta. Büyük telekom şirketleri bünyesinde gerekli ekipmanın satın alınıp yerleştirildiği, Kasım ayında ise ‘savaş modu’ (combat mode) adı altında testlere başlanacağı belirtildi. Son 6 yıldır internet özgürlüğü konusunda gittikçe daha kötü duruma gelen Rusya internet özgürlüğüne dair raporlar çok rahatsız edici.
İnternetin hiç bir şekilde özgür olmadığı, hatta Google’ın bile yasak olduğu Çin’den gelen çok ilginç bir haber var sırada: 2002 yılında hapisten kaçan ve 17 yıldır bir mağarada kaçak yaşayan 63 yaşındaki kadın ve çocuk ticareti suçlusu Song Jiang, bir polis drone’u tarafından bulundu.
İnternet Özgürlüğü raporlarına göz attığımızda ise 67 puan ile ‘özgür değil’ ibaresini taşıyan Rusya’nın hemen altında 66 puan ile Türkiye bulunmakta. Bir diğer ilginç detay ise, herhangi bir puanlama yapılmamış olan Kıbrıs’a bakıldığında Kuzey Kıbrıs’ın haritadan görülebiliniyor olması ayrı bir şaşırtıcı nokta.
Öte yandan doğum kontrol haplarının internet üzerinden ve anonim şekilde satın alınabilmesini araştıran bir rapor, bu gizli alışveriş opsiyonunun kadınlar için zaman, para ve sosyal baskı konusunda avantaj sağladığını ortaya koyarak, gelecekte bu satışların büyük kısmının internet üzerinden gerçekleşeceği beklentilerini ifade ettiler.
Güncel tartışma konusu, 2019 Ocak ayından beri Facebook üzerinden yaptığı otopsileri canlı yayımlayan patolojist Ben Margolis. Ölü yakınlarının onayını alarak yaptığı bu yayımlar üzerine kurulan tartışmalara tıp dünyasından bir çok doktor ‘biz seyrediyoruz ve çok faydalı buluyoruz’ yorumu yapınca, Margolis yayımlarını tanıttığı bir web sitesi de kuran Margolis, ‘Otopsi, yaşayanlar içindir’ demekte.
Genetik
İnsan DNA’sını yapay ve kontrollü biçimde değiştirmeyi sağlayan CRISPR teknolojisine dair tartışmalar sürerken, Putin’in önde gelen Rus genetikçileri ile gizli bir toplantı yaptığı, ve CRISPR Bebekleri olarak adlandırılan DNA’sı oynanmış çocuklar konusunda dünyanın kaderini değiştirecek kararı vermeye çok yakın olduğu raporlandı.
Şu an için $15.000’a mâl olan genetik değişimi, yasal düzenlemeler ve toplu uygulamalar sonrası daha ucuza mâl olacağı öngürülmekte.
Eğitim
Dijital çağda çocukların eğitimi konusuna odaklanan ve kâr amacı gütmeyen kuruluş Common Sense Media, yayımladığı rapor ile evinde internet erişimi olmayan çocukların ev ödevi açığı (homework gap) yaşadığını belirtti. Eşitlik çabası ile internet kullanımı gerektirecek ödevler veremeyen öğretmenler de, verildiğinde sıkıntı yaşayan çocuklar da raporun içerisinde yer almakta.
Konuya dair ilgi gösteren aileler ve eğitimciler için en önemli tavsiyem ise, Common Sense’in araştırdığı dijital eğitim araçları listesine göz atmalarıdır. Aile – çocuk iletişimi, sınıf yönetimi, üretkenlik, ders planlama, öğrenci değerlendirme gibi kategorilerde ücretsiz ve erişilebilir araçların tanıtımının yapıldığı liste aslında bütün okullardaki öğretmenler tarafından erişilebilir araçlar. Ne yazık ki ingilizce bilmeyen veya dijital araçları kullanmakta zorlanan öğretmenler sebebi ile öğrenciler bu araçlardan bihaber hazırlanmakta geleceğe.
Singapur temelli bir şirket, eğitim sistemlerindeki diploma ve sertifikaları blokzincir üzerinden tescilleyerek sahte diploma problemini kökten çözmek için gerekli adımları atmış durumda.
Blokzincir
Japonya Bankası yöneticisi Haruhiko Kuroda, Facebook’un Libra projesi gibi projelerin artacağını ve uluslararası dev şirketlerin bu dijital para birimleri konusunda ortak bir regülasyon planlamarı gerektiğini belirtti. Kripto’nun sosyal yapı üzerinde büyük etkileri olacağını belirten Kuroda, kanun koyucuların ve şirket liderlerinin en yüksek seviyede regülasyon uygulaması çağrısı yaptı.
Öte yandan Venezuela’da devletin sahibi olduğu petrol şirketi PDVSA, devletin merkez bankasına ödemeleri Bitcoin ile yapma talebinde bulundu. Amerika’nın global finans piyasasından izole ettiği Maduro rejimi yönetimindeki Venezuela, bu girişim ile bir tekel tarafından kontrol edilemeyen küresel para piyasasına adım atmış olacak.
Torrent dosya paylaşımı sistemlerinin en ünlüsü olan Pirate Bay, 2013’den günümüze aldığı Bitcoin bağışları ile toplam 1 Milyon Dolar toplamış bulunmakta.
Yapay Zeka
4 saniyede kalp MRI’ı okuyabilen yapay zeka algoritması, eğitimli bir doktorun ortalama 13 dakikada gerçekleştirebildiği okuma ile aynı başarı seviyesini sergiledi. Aradaki hız fark 186 kat.
Sex robotları üretimi üzerine yatırım ve araştırma yapan Realbotix, Erkek bedeninde var olan Kadın bilinçli Henry’i tanıttı. Tanıtımda yer olan onlarca ilginç konu bir yana, şirketin altını çizmeye çalıştığı nokta, bu sektörde fiziksel cinsiyetten (hardware) öte zihinsel olarak geliştirilen yapay zeka’nın cinsiyet algısının (software) çok daha önemli bir konu olduğu.
Son Olarak
Bilgisayarında web kamerası olan, bu yazıyı kameralı laptop’undan veya cep telefonundan okuyan okuyucular için güvenli, çok tartışmalı biçimde eylenceli, ve bilgilendirici bir interaktif video var, Yüz Tanıma algoritmaları konusunda tam 3 dakika içinde hayatınızın en büyük dersini alma fırsatı için aşağıdaki link’e tıklayıp gönül rahatlığı ile web kameranıza erişim onayı verebilir, ve geleceğin en merak uyandıran teknolojilerinden olan Yüz Tanıma teknolojisi hakkında en rahatsız edici gerçekleri birinci elden deneyimleyebilirsiniz:
