Gelecekten Haberler #3

Greta Thunberg dünya liderlerini yerin dibine sokarken, Spot adlı robot köpek hayatımıza giriyor. İklim, robotlar, Picasso, Kuantum bilgisayar derken, Mars’tan ve Gelecekten Haberlere hoşgeldiniz.

Dünyanın en büyük genç nesil kitlesel grevinin başını çeken Greta Thunberg Birleşmiş Milletler Küresel İklim Değişikliği toplantısında söz aldı ve dünya liderlerini yerin dibine soktu. Konunun önemi sebebi ile hafta’nın videosunu bu sefer ilk konu olarak paylaşmak istiyorum.

Bundan üç yıl önce internete düşen Spot isimli köpeğe benzer robot’un görüntüsü sonrası, Black Mirror dahil pek çok farklı gelecek konseptinde bu teknolojinin nasıl bir boyuta ulaşacağını kâh gülümseyerek kâh tedirginlik içinde seyrettik. Ve Spot’un üreticisi Boston Dynamics artık onun kullanıma hazır olduğunu belirten bir tanıtım filmi paylaştı.

Greta’nın konuşmasını ve Spot’un tanıtım filmini ard arda seyredince insan sormadan edemiyor: Acaba dünyanın insanlar için yaşanılmaz bir iklimsel ortama doğru gittikçe hızlanan koşusu, yerimizi yapay zeka’nın bulunduğu bu tip robotlara bırakmaya mı zorlayacak bizleri? Gittikçe hızlanarak diyorum, zira deniz seviyesinde 2100 yılına kadar yaşanacak değişikliğe dair güncel tahminler, 6 yıl önceki tahminler’den 10 santimetre daha yüksek çıktı ve bu 10 santimetre deniz seviyesinin 10 metre üstünde yaşayan 600 milyon insan için kritik bir problem. Ayrıca konunun yapay zeka kısmından bakacak olursak, iklimsel gelecek tahminleri yapıp felaketlere dair önlem almak amacı ile geliştirilen bir yapay zeka, El Nino kasırgasını 18 ay önceden tahmin etti.

Gelecekte İş ve Meslek

Google Çin’in kurucu başkanı Kai-Fu Lee, önümüzdeki 15 yıl içerisinde insanların yapmakta olduğu mesleki iş’lerin %40’ının otomasyon ve robotlar tarafından yapılacağını öngördüklerini açıkladı. ‘Beyaz yakalı olarak tanımladığımız müşteri ilişkileri, tele-marketing, ekonomi görevlileri ilk elenen meslekler olacak. Bulaşıkçılık, fabrika – üretim hattı çalışanları, şoförlük gibi tekrar eden mavi yaka işleri de ikinci dalga olarak elenecek mesleklere örnekler.’

2018 Yılında insanların yaptığı işler ile makinelerin yaptığı iş istatistiği %71 / %29 oranındaydı. 2022 yılında bu oranın %58 / %42 olması bekleniyor. Yani makinelerin yapabildiği işlerin oranının artması bir etken iken, artık insanların makinesiz yapabildiği işlerin de azalması söz konusu. Gelecekte ihtiyaç duyulacak en gözde meslekler ise şu şekilde:

• Veri analizi ve veri bilimcisi
• Yazılım ve uygulama geliştiricisi
• e-ticaret ve sosyal medya uzmanı
• innovasyon yöneticisi
• yapay zeka ve makine öğrenimi uzmanı
• büyük veri uzmanı
• otomasyon uzmanı
• bilişim güvenliği analizcisi
• insan-makine etkileşim tasarımcısı
• robotik mühendisi
• blokzincir uzmanı

Yapay Zeka’da bu hafta

150 okuldan 50.000 okul öğrencisi eşliğinde kullanılan yapay-zeka programı sonrası, öğrencilerin ‘kendi kendine zarar verme’ davranışları konusunda %20 azalma gözlemlendi. Uygulanan soru testinde çocukların öğretmenlere veya ailelerine anlatmadıkları iç dünyalarından ve ‘iç seslerinden’ ipuçları elde eden yapay zeka, her ne kadar problemin çözümüne dair bir şey yapmıyor olsa da, saptama konusunda kullanışlı bir araç durumunda. Teknoloji uzmanları ise, yapay zekanın öğrencileri ‘sıralama’ maksatlı, yani amacı dışında kullanılmasından tedirgin.

Colorado Springs’de yapılan 2019 Uzay Sempozyumunda Amerikan Hava Kuvvetleri yetkilisi Chirah Parikh, alogritmalar ve askeri yapay zeka konuları ile ilgili yaptığı sunum sonrası yöneltilen ‘Savunma Bakanlığı ne zaman gerçek-zamanlı, bütünüyle otomasyona bağlı, ve küresel ölçekte bir savaşa müdahil olacak?’ sorusuna ‘bunun pek çok ve güzel cevabı var, ama hepsi gizli’ cevabını verdi.

Picasso’nun 1903-1904 yıllarında ekonomik sıkıntılar temelli geçirdiği depresyon dönemlerinde çizdiği, daha sonra yeni tablo maliyetinden tasarruf için üzerine başka çalışma yaptığı bir resim, x-ray taraması sonrası yapay zeka tarafından analiz edilip alt katmanda kalan orjinal çalışma nöral stil transferi tekniği ile görsele dönüştürüldü.

Google tarihin ilk Quantum Supremacy örneğini gerçekleştirdiklerini duyurdu. Kuantum Üstünlüğü, Kuantum bilgisayar teknolojisi ile yapılabilen, ancak onun haricinde dünyadaki bütün süper bilgisayarların birleşmesiyle oluşacak bilgisayar gücünün bile yapamayacağı, gerçek anlamda bütünüyle Kuantum teknolojisine has bir çözüm anlamına gelmektedir. Google ile NASA’nın ortak çalışması sürecinde, teorik olarak dünyadaki en güçlü süper bilgisayar olan Summit’in 10.000 yıl’da yapabileceği hesaplama deneyini, Kuantum Bilgisayar 3 dakika 20 saniyede tamamlayabildi.

205 günlük yolculuğun ardından 2018 yılının Kasım ayında Mars’ın yüzeyine başarılı şekilde inen Mars InSight Lander’dan haberler var! Uzak ölçümlerden ve beklenenden 20 kat daha güçlü bir manyetik alanı olduğunu keşfettik kızıl gezegenin. Önceden yüzey altında su gölleri olduğu tahminleri daha çok veri ile desteklenirken, artık gölden çok daha büyük olduğu ve yüzey altında dev denizlerin olduğu düşünülmekte. Gece yarıları ölçülen manyetik alan titreşimleri ise komplo teorisyenlerinin ağzını sulandırır nitelikte (:

Son Söz

Instagram algoritmaları üzerine yapılan bir çalışma, takipçilerinizin sadece %10’unun yaptığınız paylaşımları görebildiğini, geri kalanına ulaşmanızın bilinçli bir şekilde engellendiğini ortaya koydu. Buna şaşırmamak gerekir zira sosyal medya platformlarının gelir kaynağı kitleleri (yani sizleri) şirketlere reklam kitlesi adı altında satmaktır, ve ‘görünürlük’ değerli bir meta olduğu için bedava olan kısmını kısıtlamak her daim kârlı bir politikadır. Bu örnekten yola çıkarak sizden ricam, okunması – seyredilmesi gerektiğini düşündüğünüz içerikleri sosyal medya hesaplarınızdan paylaşmanızdır, buna Gazedda Kıbrıs içerikleri de dahil tabii.