Garanti sistemi vazgeçilmez değil

Haber: ESRA AYGIN 

Editör notu: Bu haber eş zamanlı olarak sadece Cyprusmail ve Gazeddakıbrıs’ta yayınlandı.

Göç, Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi (CMIRS) tarafından gerçekleştirilen son anket, şu anki garanti sisteminin Kıbrıslı Türkler için vazgeçilmez olmadığını, önemli bir kesimin alternatif güvenlik sistemlerine sıcak baktığını gösterdi.

Eylül 2019’da 500 kişi arasında yapılan anket ayrıca, Kıbrıslı Türklerin büyük çoğunluğunun federal çözümü desteklediğini, federasyon dışındaki alternatiflerin toplum tarafından kabul görmediğini ortaya koydu. 

CMIRS tarafından her üç ayda bir düzenli olarak gerçekleştirilen anket çalışmasında, toplumun neredeyse yarısının, Kıbrıslı Türklerin kimlik ve kültürünün tehdit altında olduğunu düşündüğü de ortaya çıktı. Ankete göre, her 4 kişiden biri eğer şansı olsaydı başka bir ülkeye taşınıp orada yaşardı. 

GARANTİLER

Mevcut garanti sistemi vazgeçilmez değil 

Ankette son dönemlerde özellikle Türk yetkililerin açıklamaları ile yeniden gündem olan garanti sistemi ile ilgili sorular yer aldı.

“Olası bir çözüm durumunda garanti sistemi ile ilgili düşünceniz ne olurdu?” sorusuna %46.4’lük bir kesim “Garanti sistemi aynen devam etmelidir” yanıtını verirken, mevcut garanti sistemi dışındaki alternatiflere sıcak baktığını belirtenlerin oranı %37.2 oldu. Bu konuda fikri olmadığını söyleyenlerin oranı ise %16.4. 

Şu anki garanti sistemi dışındaki alternatiflere sıcak baktığını belirten %37.2’lik kesim için en popüler seçenek ise, %19 ile, “Türkiye Kıbrıs Türk devletçiğinin, Yunanistan Kıbrıs Rum devletçiğinin garantörü” olması. 

Garantilerle ilgili bilgi eksikliği var

Garantilerle ilgili bir başka soruya verilen yanıtlar, toplumun azımsanamayacak bir bölümünün konu ile ilgili yanlış bilgi ve algılara sahip olduğunu gösterdi. “Garanti sistemi hakkında aşağıdaki cümlelerden hangisi sizin görüşlerinizi en iyi yansıtır?” sorusuna, katılımcıların %41.16’sı garanti sistemi “Kıbrıslı Türklerin güvenliği ile ilgilidir” yanıtını verdi. Aynı soruya, garanti sistemi “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünü garanti eder” yanıtını verenlerin oranı %30.32 olurken, % 8.63’lük bir kesim ise, garanti sistemi “Büyük güçlerin bölgesel çıkarlarını garanti eder” yanıtını verdi. 

TERCİH FEDERASYON

Federasyona destek %61.6

Ankette yer alan Kıbrıs sorununun çözüm şekline yönelik soruya karşılık, katılımcıların %61.6’sı federasyon için görüşmelerin hemen başlaması gerektiğini belirtti. Federasyon dışındaki alternatifler için görüşmelerin başlamasına destek verenlerin oranı %18.4’te kalırken, “Görüşmeler başlatılmamalıdır” görüşünü destekleyenlerin oranı %12.6 oldu. 

‘Kıbrıslı Türklerin kimlik ve kültürü tehdit altındadır’

Ankette yer alan Kıbrıs Türk kimliği ve kültürü ile ilgili soruya cevaben, katılımcıların %46’sı Kıbrıslı Türklerin kimlik ve kültürünün tehdit altında olduğunu belirtti. %28.4’lik bir kesim bu konuda çekimser kalırken, %19 ise Kıbrıslı Türklerin kimlik ve kültürünün tehdit altında olmadığını belirtti. 

Ayrıca, katılımcıların KKTC’ye verdiği yaşanabilirlik notu 5.6 olurken, katılımcıların %25’i eğer şansı olsaydı başka bir ülkeye taşınıp orada yaşamak istediğini belirtti. 

MARAŞ 

Ankette, hükümetin Maraş’ı Kıbrıs Türk yönetiminde açma politikası hakkında bazı sorular da yer aldı. Katılımcıların %56’su bu politikayı olumlu bulduğunu belirtirken, %33 oranında bir kesim ise bu politikayı olumsuz bulduğunu söyledi. Bu konuda fikri olmayanların oranı %11. 

Maraş’ın Kıbrıs Türk yönetiminde açılmasına ihtimal verenler ile vermeyenler ise neredeyse eşit. “Maraş’ın Kıbrıs Türk yönetiminde açılması sizce ne derece mümkündür?” sorusuna katılımcıların %45.8’i “Mümkün” yanıtını verirken, %43.8 “Mümkün değil” yanıtını verdi. Aynı soru sadece Maraş’ın Kıbrıs Türk yönetiminde açılmasını olumlu bulanlara sorulduğunda ise, %11’lik bir kesim bunun mümkün olmadığına inandığını belirtti.