Asya‘da yaşayan en büyük kara hayvanı olan Asya filleri, bir zamanlar tüm kıtayı kaplayan otlaklarda ve yağmur ormanlarında gezinirdi.
Şu anda nesli tükenmekte olan kalın derili türün habitatları 1700’lerden önce nispeten istikrarlı olsa da, 850 ile 2015 yılları arasındaki arazi kullanım verilerini inceleyen bilim insanları, bir zamanlar Asya’da fillerin yaşamına uygun habitatların yüzde 64’ünün kaybedildiğini tahmin ediyor.
ABD’deki San Diego California Üniversitesi’nde (UCSD) yürütülen çalışmalar, Asya’da kerestecilik, çiftçilik ve tarım da dahil olmak üzere sömürge döneminden kalma arazi kullanım uygulamaları nedeniyle, ortalama habitat boyutunun yüzde 80’den fazla azalarak 99 bin kilometrekareden 16 bin kilometrekareye düştüğünü gösteriyor.
Scientific Reports’ta yayımlanan çalışmada geleneksel arazi yönetimi sistemlerindeki kayba dikkati çeken bilim insanları, “Kıta genelinde Asya filleri (Elephas maximus) için uygun habitatlar, 1700 yılından bu yana yüzde 64’ün üzerinde azaldı. Bu oran, 3,3 milyon kilometrekareye tekabül ediyor” diye belirtiyor.
Fotoğraf: Trunks & Leaves
En büyük habitat kaybı Çin ve Hindistan’da
Araştırma ekibine liderlik eden UCSD öğretim üyesi Shermin de Silva ve meslektaşları, 1700’den 2015’e kadar uygun habitat miktarındaki değişime, 13 ülkede 850 ile 2015 yılları arasında fil ekosistemlerinin yayılımı ve parçalanmasındaki değişimi inceleyerek ulaşıyor.
Asya fili yaşam alanları için mevcut küresel alan, 1700’lerden beri hızla azalıyor.
Bulgular, Çin anakarası, Hindistan, Bangladeş, Tayland, Vietnam ve Sumatra‘nın her birinin uygun fil yaşam alanlarının yarısından fazlasını kaybettiğine işaret ediyor. En büyük azalmanın ise uygun yaşam alanlarının yaklaşık yüzde 94’ünün kaybedildiği Çin ile bu oranın yaklaşık yüzde 86 olduğu Hindistan’da olduğu görülüyor.
Fotoğraf: Trunks & Leaves
‘İnsan-fil çatışması potansiyeli artıyor’
Kalan fil popülasyonlarının yeterli yaşam alanına sahip olmaması nedeniyle, dünya çapında vahşi yaşamda gördüğümüz bir sorun olan insan-fil çatışması potansiyeli artıyor.
Kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olan Trunks & Leaves’in kurucusu olan de Silva, “1600’ler ve 1700’lerde, yalnızca Asya’da değil, küresel olarak arazi kullanımında çarpıcı bir değişiklik olduğuna dair kanıtlar bulunuyor. Dünyanın dört bir yanında, sonuçları bugüne kadar devam eden gerçekten dramatik bir dönüşüm görüyoruz” diyor.
Fotoğraf: Trunks & Leaves
‘Sürdürülebilir bir toplum için, yaşadığımız arazinin tarihini anlamalıyız’
Araştırmanın yazarları, fillerin Asya’daki dağılımını anlamak ve hem fillerin hem de insanların ihtiyaçlarını karşılamak için daha sürdürülebilir arazi kullanımı ve koruma stratejileri geliştirilmesini sağlamak için arazi tarihini dikkate almanın önemli olduğu sonucuna varıyor.
De Silva, şunları aktarıyor:
Günümüzde fillerin yaşadığını bildiğimiz konumlar ile LUH veri setlerine dayanan ilgili çevresel özellikleri, geçmişte benzer habitatların olduğu yerleri anlamak için kullandık. Daha adil ve sürdürülebilir bir toplum inşa edebilmemiz için buraya nasıl geldiğimizin tarihini anlamamız gerekiyor. Bu çalışma, bu anlayışa doğru atılan bir adımdır.
