İklim krizi ve enerji fiyatlarında yaşanan artış sonrası 2022 yılında ev ve iş yerleri çatılarına kurulan güneş enerjisi panellerinin satışı rekor kırarak yüzde 49’luk bir artış gösterdi.
Uzmanlar dünya genelinde yaşanan ekonomik ve siyasi belirsizlik, iklim değişikliği, pandemi vb. gibi sebeplerden ötürü vatandaşlar arasında özellikle “hane halkı için gerekli enerjiyi kendi kendilerine üretme fikrinin” giderek yaygınlaştığını ifade ediyor.
Avrupa Birliği‘ne (AB) bağlı araştırma şirketi SolarPower Europe‘a göre, 2022’de güneş panelleri dünya genelindeki ev ve iş yerlerinde bir önceki seneye göre 118 milyar watt (gigawatt veya GW) daha fazla enerji elde etti.
euronews‘ün aktardığına göre, küresel anlamda 36 milyondan fazla hane, sadece güneş panelleri kullanarak ev içinde gerekli tüm enerji ihtiyacını karşılar hale geldi.
Avrupa’da güneş panelleri sistemlerine yatırım artarken, maliyetler de gelişen teknoloji sayesinde azalıyor. Kaynak: solarpowereurope.org
Güneş, 2023’te Avrupa’nın enerji ihtiyacının yarısından fazlasını karşılayacak
Verilere göre, 2023 yılında AB ülkelerindeki güneş panelleri santralleri ile ev ve iş yerlerinin çatılarında kurulu küçük çaplı düzenekler, kıtadaki enerji ihtiyacının yüzde 57’sini karşılamaya yetecek noktaya gelecek.
Avrupa‘ya bakıldığında 2023’te güneş enerjisine yatırım ortalama yüzde 45 oranında arttı ve toplamda 1,612 TW (teravat) saat “sürdürülebilir yeşil enerjinin” 1,2 trilyon TW’si güneş panellerinden elde edildi.
SolarPower Europe Başkanı Aristotelis Chantavas, dünya genelinde özellikle petrol ve gaz gibi fosil yakıtlar konusunda defalarca kriz çıktığını ve artık insanların bu krizlerin hiç bitmediğinin farkına vardığını belirtiyor ve ekliyor:
Dünyanın her yerinde insanlar artık hiç olmadığı kadar güneş enerjisine yöneliyor. Enerji ve iklim krizleriyle geçen bir yılda güneş enerjisi vatandaşlar için bir çıkış yolu, bir umut oldu.”
Dünya genelinde başta Çin, Hindistan ve ABD güneş panellerine büyük yatırım yapıyor. Fotoğraf: Brian Inganga / AP
‘Son yıllarda yatırımlar rekor kırarak ilerliyor’
Küresel çapta son 10 seneye baktığımızda güneş enerjisi başta olmak üzere diğer sürdürülebilir ekoloji dostu yeşil enerji sistemlerine yapılan yatırımın giderek arttığını ve rekor kırdığını görüyoruz.
Dünya ülkelerinin güneş enerjisinden yılda 1 teravat elektrik enerjisi elde etme süreci yaklaşık 22 sene sürdü. Ancak uzmanlara göre son yıllarda bu düzeneklere yapılan yatırımlar rekor kırarak ilerliyor.
Bu sebeple veriler, 2030 yılına gelindiğinde her sene 1 teravat enerji elde edecek kadar güneş enerjisi sistemleri yatırımı yapılacağını gösteriyor.
2020-2022 arası dünyadaki güneş paneli kurulumu kapasitesi. Kaynak: solarpowereurope.org
Avrupa’da güneş enerjisine yatırım yapan başlıca ülkeler
SolarPower Europe raporuna göre güneş enerjisi alanında lider konumdaki ülkeler yakın zamanda bu alana çok daha fazla yatırım yapacak.
2022 yılında, yılda en az 1 GW kurulum yapan ülkelerin sayısı iki katından fazla artarak 12’den 26’ya çıktı. Rapor, 2025 yılına kadar 50’den fazla ülkenin yılda 1 GW’tan fazla güneş enerjisi kurulumu gerçekleştireceğini öngörüyor.
Verilere göre Avrupa’da toplamda 12 ülke güneş enerjisi sistemlerine büyük yatırım yapıyor. Bu ülkelerin başını İspanya, Almanya, Polonya, Hollanda ve İtalya çekiyor.
Polonya’nın güneş enerjisi alanındaki yatırımları tahminlerinde ötesine geçmiş durumda. Ülkede çıkan yeni yasa doğrultusunda ev sahipleri evlerinin çatısına kurdukları güneş panelleriyle elektrik enerjisi elde ediyor, bu enerjiyi satıp para kazanıyor ve küçük de olsa devletten bir ödül alıyor. Bu sebeple ülkede küçük çaplı çatı üstü güneş panellerine büyük bir talep var.
Dünya geneline baktığımız zaman küçük ya da büyük çaplı olsun güneş panellerine ve santrallerine 2022’de en çok yatırım yapan 26 ülke şu şekilde:
- Çin
- ABD
- Hindistan
- Brezilya
- İspanya
- Almanya
- Japonya
- Polonya
- Hollanda
- Avustralya
- Güney Kore
- İtalya
- Fransa
- Tayvan
- Şili
- Danimarka
- Türkiye
- Yunanistan
- Güney Afrika
- Avusturya
- İngiltere
- Meksika
- Macaristan
- Pakistan
- İsrail
- İsviçre
Almanya’nın Marl şehrinden bir kare. Almanya, Avrupa’da güneş panellerine en çok yatırım yapan ülkeler arasında yer alıyor. Fotoğraf: Martin Meissner / AP
Güneş enerjisinin önündeki en büyük sorun: Eski elektrik altyapıları
Güneş panelleri ve bu düzeneklerden elde edilen elektriğin depolanması ve dağıtımı sanıldığı kadar kolay değil. ABD, Çin, Hindistan, Meksika, Türkiye ve Brezilya gibi kalabalık ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde güneş enerjisine en çok yatırım yapan ülkelerden en az 20’si en büyük sorunlarını elektrik altyapılarının eski oluşu olarak tanımlıyor.
Elektrik, fosil yakıtlar gibi kolay depolanabilir yapıda değil. Elektriğin sürekli olarak akış halinde olması ve üretilirken de aynı zamanda tüketilmesi gerekiyor. Avrupa ve Amerika kıtaları dahil birçok ülkenin elektrik şebekeleri eski ve döşenen bakır kablolar, trafolar ve dağıtım sistemleri on yıllardır kullanılıyor ve yapıları oldukça sınırlı.
Raporda, sınırlı şebeke kapasitesi ve ulusal elektrik sistemlerindeki esneklik veya depolama eksikliği sebebiyle, küresel güneş enerjisi dönüşümüne yönelik kritik bir risk oluştuğu ortaya çıkıyor.
SolarPower Avrupa Piyasa İstihbaratı Direktörü Michael Schmela, bu konu hakkında “Elektrik şebekeleri ve sistemlerin esnekliği, enerji geçişinin uyuyan devi ve güneş panellerine yatırım arttıkça bu dev sorun da hızla uyanıyor” diyor:
Çok büyük miktarda güneş panelleri kurulumu yapıyoruz ve bunu ihtiyacımız olduğunda kullanabilmemiz gerekiyor. Bu enerji sistemi geçişini sağlayabilmemiz için hükümetlerin elektrik ve depolama altyapılarını iyileştirmek için yatırım yapması ve bunu siyasi açıdan da öncelikli hale getirmesi gerekiyor.”
