Birleşmiş Milletler‘in (BM) iklim değişikliğiyle ilgili bilimsel değerlendirme organı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 60. oturumu Türkiye‘nin ev sahipliğinde İstanbul‘da gerçekleştirildi.
IPCC’nin dünyanın giderek ısındığı ve buna bağlı aşırı hava olaylarının artacağı yönündeki uyarılara raporlarında sık sık yer verdiğini belirten IPCC Başkanı Prof. Dr. Jim Skea, 2023 yılının herkesi çok şaşırttığını ve beklenenin çok ötesinde bir yıl olduğunu ifade ederek şunları söyledi:
”Orman yangınlarını, aşırı hava olaylarını ve okyanuslarda alışılmamış sıcaklık artışını gördük. Bu da tahminlerin çok dışında bir durumdu. Söz konusu aşırı hava olaylarından bazıları insan kaynaklı aktiviteler sonucu küresel sıcaklıklardaki artış nedeniyle, bazıları El Nino kaynaklı, bazıları ise yıldan yıla doğal olarak yaşanan değişimler sonucu görüldü. Tüm bunları hesaba kattığımızda bile yine çok olağan dışı bir yıldı.”
‘Bu yüzyıl sonunda küresel ısınma 3 dereceyi bulabilir’
İklim değişikliğiyle mücadelede ortaya konan net sıfır emisyon hedefi başta olmak üzere hükümetlerin geleceğe yönelik hedefler koymalarının önemini vurgulayan Skea, bununla birlikte tüm bu çabaların küresel ısınmayı durdurmada yeterli olmadığını dile getirdi.
Jim Skea, “Var olan politikalara bağlı kalmamız halinde bu yüzyıl sonunda küresel ısınmanın muhtemelen 3 dereceyi bulacağı bir yolda ilerliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Enerji sektöründeki dönüşümün küresel emisyonların azaltılması noktasında azami derecede gerekli olduğunun altını çizen IPCC Başkanı, şöyle devam etti:
Enerji sektörünün tüm sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 80’inden sorumlu olduğunu göz önünde bulundurursak bu sektördeki sorunu halletmediğimiz sürece iklim değişikliğiyle mücadele sorununu da gerektiği gibi ele alamayız.”
IPCC Başkanı Jim Skea Fotoğraf: IISD
Metan emisyonlarının giderilmesi için kritik adımlar
Bu noktada birçok fırsat bulunduğunu vurgulayan Skea, ”Yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması, her alanda enerji verimliliğinin hedeflenmesi, sanayi sektöründe yaşanan gaz sızıntıları sonucu artış gösteren metan emisyonlarının giderilmesi atılacak kritik adımlar arasında bulunuyor” dedi.
İklim krizine karşı bireysel olarak da harekete geçebileceğine işaret eden Skea, bu noktada gerekli teknolojilerin ve alt yapıların oluşturulması gerektiğine dikkati çekti.
Jim Skea, ulaşım sektörünün bireysel karbon emisyonlarının azaltılması konusunda örnek gösterilebileceğini ifade ederek, “Eğer otobüsler çalışmıyorsa insanlar toplu taşımaya yönelemezler. Yani insanların yapabileceği çok şey var ama doğru seçimleri yapabilmeleri için de hükümetlerin ve diğer paydaşların desteğine ihtiyaçları var” görüşünü paylaştı.
‘Yapılması gereken çok şey var’
Paris Anlaşması‘nda belirlenen 1,5 derecelik hedefe ulaşma konusunda hala yapılması gereken çok şey olduğunu belirten Skea, IPCC’nin de iklim değişikliğiyle mücadelede ihtiyaç duyulan bilimsel kanıtları sunma sorumluluğunu yerine getirmeye devam edeceğini bildirdi.
IPCC’nin 7. Değerlendirme Döngüsü‘nün rotasını belirledikleri bu toplantının önemine değinen Skea, ”Döngü içerisinde hangi raporları ortaya koyacağımıza, bu raporları hangi konularda ve ne zaman oluşturacağımıza karar vermeyi hedefliyoruz. Cuma günü toplantıdan çıktığımızda, bilim insanlarının önümüzdeki 5 ile 7 yıl arasında neyi başarmaya çalışacakları konusunu netleştirmiş olmamız gerekiyor” dedi.
İstanbul’da gerçekleşen üç günlük oturumun, iklim değişikliği araştırmalarının gelecekteki durumunu şekillendirmede önemli bir rol oynaması ve gelecek yıllarda iklim araştırmacıları için değerli bilgiler ve öncelikler sunması bekleniyor.
IPCC nedir?
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 1988 yılında Birleşmiş Milletler’e bağlı olarak faaliyet gösteren iki uzman kuruluş olan Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından, iklim değişikliği konusunda mevcut bilimsel, teknik ve sosyo- ekonomik bilgi ve çalışmaların değerlendirilmesi, bilimsel çıktılar ışığında iklim değişikliğiyle mücadele ve iklim değişikliğine uyum konularında karar vericilere yol göstermek amacıyla kuruldu.
IPCC, Birleşmiş Milletler ve Dünya Meteoroloji Örgütü’ne üye ülkelerden oluşan, Türkiye’nin de içinde olduğu 195 IPCC üyesi ülkeler tarafından belirlenmiş bağımsız süreçlere göre çalışmalarını sürdürüyor. IPCC ayrıca, BMİDÇS Taraflar Konferansı veya Bilimsel ve Teknolojik Danışma Yardımcı Organı tarafından yöneltilecek talepler üzerine belirli konularda özel rapor ya da teknik değerlendirmeler hazırlıyor.
Panelin metodoloji alanındaki çalışmaları, tarafların sera gazı envanterlerinin oluşturulması için rehberler hazırlanmasında önemli rol oynuyor. Raporlar müzakerelerde temel referans kaynakları olarak kullanılmakta olup, ihtiyaca göre belirli dönemlerde çalışma grupları oluşturulabiliyor.
Her beş ila yedi yılda bir, dünyanın iklim sisteminin bugün geldiği duruma ilişkin derlenen Değerlendirme Raporları basın ve karar vericilerle paylaşılıyor.
