Bu makale ilk kez 4 Eylül 2020’de Bağımsızlık Yolu PM Üyesi Avukat Cansu Nazlı’nın kişisel sosyal medya hesabında paylaşılmış, yazarın izniyle siz değerli okuyucularımızın bilgisine getirilmiştir.
BTHK dün öğleden sonra yapmış olduğu açıklamada künye zorunluluğundan dolayı erişim engeli vermeye yetkili olduğunu açıkladı. Açıklamada özetle, haber sitelerine yasadan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek için tanınan 18 aylık sürenin, yasanın uygulanması için gereken alt yapı yükümlülüğü ile ilgili olduğu aynı maddenin 2. Fıkrasında belirtildiğini vurguladı ve hiçbir haber sitesinin künye yayınlama hususunda altyapısal bir eksikliği ya da yetersizliği olmadığının saptandığını ifade etti.
Bilişim Suçları Yasası’nın bütününe bakıldığında, internet gazetelerine künye zorunluluğu dışında herhangi bir yükümlülük yüklenmemektedir.
Bu sebeple ‘Mevcut İçerik, Yer, Erişim ve Toplu Kullanım Sağlayıcılarının ve İnternet Haber Sitelerinin Durumu’ yan başlıklı Geçici 3. Maddede “…internet haber siteleri, bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 18 (on sekiz) ay içerisinde, bu Yasadan kaynaklanan yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlüdür.” diyerek internet haber sitelerinin yasanın kendilerine yüklediği tek yükümlülük olan künye zorunluluğunu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde yerine getirmesini öngörmektedir.
İlgili maddenin ikinci fıkrasında belirtilen “bu Yasanın uygulanması için gereken alt yapı yükümlülüğünü yerine getirmeyen erişim sağlayıcının yetkilendirmesi Kurum tarafından iptal edilir.” ifadesi, açık biçimde erişim sağlayıcılarını belirtmektedir ki yasanın onlara yüklediği yükümlülükleri yerine getirebilmeleri altyapılarını hazırlamalarını gerektirir.
Künye zorunluluğuyla ilgili BTHK’nın altyapı yükümlülüğünü yerine getirmekle ilgili bir eksiklik ya da yetersizlik saptamaması yasanın iki farklı muhatabına yüklediği sorumluluğu birbiriyle karıştırmakta; dahası bu karışıklığın internet haber sitelerine erişim yasağı kararı sonucunu üretmesi gerçekten talihsizdir.
Yasanın tefsir kısmında erişim sağlayıcı ve internet haber sitesi ayrı ayrı tanımlanmıştır:
“Erişim Sağlayıcı”, kullanıcılarına elektronik haberleşme şebekesine erişim olanağı sağlayan elektronik haberleşme hizmet sağlayıcılarını anlatır.
“İnternet Haber Sitesi”, haberleşme ile kişisel veya kurumsal bilişim sistemleri dışında kalan ve kamuya açık olan, internet üzerinde oluşturulan ortamda, haber ve yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapan yayınları anlatır.
Yasada İnternet Haber Sitelerine getirilen tek yükümlülük ise 15. Maddede künye zorunluluğu ile ilgili düzenlenmektedir:
| (2) | (A) | İnternet haber siteleri, Genel Yayın Yönetmeni ve/veya Sorumlu Yayın Yönetmeninin ismini ve yayın merkezini tanımlayan, ulaşılabilir bir adresi ve iletişim numarasını içeren künye ve iletişim bilgilerini yayımlamakla yükümlüdür. | ||
| (B) | Kurum, kendisine yapılan yazılı başvuru üzerine, yukarıdaki (A) bendi kurallarına uygun olmayan bir internet haber sitesine erişimi engelleyebilir. Bu halde başvuru sahibinin, erişimin engellenmesinden itibaren 2 (iki) iş günü içerisinde, bu Yasanın 20’nci maddesi uyarınca Mahkemeye başvurarak erişimin engellenmesi kararı alamaması durumunda, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden kalkar. |
Mahkemeye gittiği söylenilen konular kamusal olarak paylaşılmadığı ve ilgili kararları okumadığımız için BTHK’nın bu yöndeki ifadeleriyle ilgili bir yorum yapamıyorum. Ancak, Mahkemenin verdiği bir kararla erişim engeli konulması idari bir kararla konulmasından kamuoyu nezdinde daha güvenilirdir, bunu biliyorum. Ayrıca genel olarak mahkeme kararları da istinaf edilebilirdir. Ancak burada konu mahkeme kararları değil. Künye zorunluluğu etik açıdan anlaşılabilecek ve olumlu kabul edilebilecek bir kural olabilir. Ama burada konu künye zorunluluğunun kendisi de aslında değil.
Yasaya en baştan beri sergilediğimiz muhalefetin temel ekseni, Mahkemeyi by-pass ederek erişim engeli verilebilen istisnai düzenlemelerin kendisi ve bu düzenlemelerin uygulamada yaratabileceği tahribatlardır.
Son söz olarak, hatırlayacaksınız bu yasa geçeceğinde yasanın çocuk pornografisi, sanal bet ve bankacılık alanlarındaki suçları önlemek için yapıldığıyla ilgili Meclis’te ahkam kesilmişti. Yasa yürürlüğe girdi gireli, uygulamasıyla ilgili basına yansıyan haberlerden takip edebildiğimiz kadarıyla ya internet haber sitelerine, ya gazetecilere ya da muhalif beyanlarında bulunan bireylere karşı yasa bir araç olarak kullanılmaktadır. Tüm bunlar da yasayla ilgili en başta ortaya koyduğumuz endişeleri doğrulayıcı niteliktedir.
Bağımsızlık Yolu PM Üyesi Av. Cansu Nazlı
