Türkiye ve Kıbrıs’ın kuzeyinde 1981 yılından itibaren her yıl 24 Kasım günü öğretmenler günü olarak kutlanıyor. Bütün dünyada ise bu gün, UNESCO’nun kararı ile 5 Ekim’de kutlanıyor. Türkiye’deki 24 Kasım öğretmenler günü ise 12 Eylül askeri darbesinin bir ürünü olarak ortaya çıktı.
12 Eylül askerî darbesinin yapıldığı dönemde askerî yönetimin başında bulunan Kenan Evren, Mustafa Kemal’in 100. doğum yıl dönümü olan 1981 yılında, 24 Kasım’ın her yıl Öğretmenler Günü olarak kutlanmasını kararlaştırmıştır. Mustafa Kemal bile 24 Kasım’ı ‘Muallimler Günü’ olarak ilan etmemişken, 12 Eylül darbecileri bugünü ‘Öğretmenler Günü’ olarak kutlamayı zorunlu hale getirmişlerdir.
O dönemde bir taraftan 24 Kasım’ın Öğretmenler Günü olarak kutlanması zorunlu hale getirilirken, diğer taraftan da 1402 sayılı kanunla birçok bilim insanı üniversitelerden atılıyor, YÖK kuruluyor, öğretmenler meslekten atılıyor, sürgün ediliyor, sendikacılar tutuklanıp içeri atılıyor ve insanlar daha birçok baskıya maruz bırakılıyordu. 1980 darbesinin devamında 3 bin 854 öğretmen ve üniversitede görevli 120 öğretim üyesinin işine son verilmişti.
Dünya’da nasıl?
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) ile Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) Öğretmenlerin Durumu ile ilgili tavsiye metnini 5 Ekim 1966 tarihinde imzaladı.
Paris’te toplanan hükümetlerarası bir konferansla hazırlanan bu metinde öğretmenlerin hakları ve sorumlulukları tanımlanıyor.
Ayrıca eğitim ve öğretim koşulları, öğretmenlerin eğitimleri ve çalışma hakları konusunda uluslararası standartlar getiriliyor.
UNESCO, 1994 yılında ise bu metnin imzalandığı 5 Ekim’in Dünya Öğretmenler Günü olmasına karar verdi.
UNESCO, her yıl Öğretmenler Günü için bir de tema belirliyor. 2017 yılının teması 21’inci Yüzyılın Öğretmenlerinin Eğitimi olarak tanımlandı.
24 Kasım’ın tarihçesi
Türkiye’de ise 24 Kasım’ın Öğretmenler Günü ilan edilmesi ise 12 Eylül 1980 darbesinin ardından geldi. 1981 yılında alınan bir kararla, her yıl 24 Kasım Öğretmenler Günü olarak kutlanmaya başlandı.
Türkiye’de bu tarihin seçilmesinin nedeni ise Millet Mekteplerinin kurulma günü olması ve bu okulların genel başkanlığı ve başöğretmenliğini Mustafa Kemal’in üstlenmesi. 1 Kasım 1928 tarihindeki harf devriminin ardından halkın okur yazarlığının artırılması için açılan Millet Mekteplerinde dört aylık okuma ve yazma eğitimleri veriliyordu.
Millet Mekteplerinin açılmasını öngören yönetmelik 24 Kasım 1928’de Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti.
