İklim bilimciler, küresel ısınmanın küresel çöküş veya insan neslinin tükenmesine yol açabileceği riskinin “tehlikeli bir şekilde araştırılmadığı” konusunda uyardı.
Dünya ısınmaya ve emisyonlar artmaya devam ederken, hükümetler başta kimsenin “en kötü durum senaryosu” için çalışmadığına dikkat çeken uluslararası ekip; kitlesel iklim göçü ve toplumsal çöküş ve sonunda insan neslinin tükenmesi risklerini vurguladı.
Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan ve bir düzine bilim insanı tarafından gözden geçirilen analiz, 3C’nin ötesindeki küresel ısınmanın sonuçlarının, toplam etkilere ilişkin birkaç nicel tahminle birlikte yeterince incelenmediğini savunuyor.
“En kötü durum senaryolarına körken iklim değişikliğini hızlandıran bir gelecekle yüzleşmek, en iyi ihtimalle saf ve en kötü ihtimalle ölümcül derecede aptalca risk yönetimidir” diyen araştırmacılar, “Bu aşırı sonuçlara yönelik mekanizmaları analiz etmek, eylemi harekete geçirmeye, esnekliği artırmaya ve politikayı bilgilendirmeye yardımcı olabilir” değerlendirmesi yaptı.
Araştırmacılara göre, bu “iklim son oyunu” mutlaka gerçekleşecek demek mümkün değil, ancak olası bir felaketle ilgili araştırma eksikliği, popülasyonları olası senaryolar karşısında son derece savunmasız bırakıyor.
Dünya iklim felaketine mi gidiyor?
Paris Anlaşması uyarınca hükümetler, küresel ısınmayı 2 santigrat derecenin “çok altında”, mümkünse 1.5 derece ile sınırlamayı hedefliyor.
1,5 derecelik ısınmada, Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 14’ü en az beş yılda bir şiddetli ısı dalgalarına maruz kalacak. 2 derecelik ısınmada bu oran yüzde 37’ye çıkıyor.
Cambridge Üniversitesi‘ndeki Varoluşsal Risk Araştırmaları Merkezi’nden Luke Kemp, bu noktanın ötesinde neler olacağına dair yeterli araştırma olmadığını söyledi.
Mevcut tüm sera gazı azaltım taahhütleri yerine getirilirse, 2100 yılına kadar dünya 1,9-3C ısınacak, ancak mevcut emisyon eğilimleri devam ederse, söz konusu aralık aralığın 2,1-3,9C civarında olması bekleniyor.
“En önemli senaryolar hakkında en az şey biliyoruz” diyen Kamp “Sırf insanlar inanılmaz derecede esnek olduğu için gelecek yüzyılda yok olmaya yakın bir şey görmenizin pek olası olmadığını düşünüyorum. Ama küresel bir felaket yaşama, gelecek yüzyılda neslimizin tükenmesi için yüzde bir olasılık olsa bile… bu çok yüksek” diye konuştu.
Makalenin yazarları ise “bileşik tehlikelerin” tehlikeleri konusunda uyarıyor. Bir siklonda yok olan elektrik altyapısı örneğini kullanan bilim insanları, bunun o civardaki popülasyonu ölümcül bir sıcak hava dalgasına karşı savunmasız bırakacağına dikkat çekiyor. Ayrıca henüz öngöremediğimiz, geri dönüşü olmayan iklim sonuçlarını tetikleyen; örneğin büyük kuraklık ve yangınlardan muzdarip bir Amazon yağmur ormanından kaynaklanan büyük karbon emisyonları gibi devrilme noktalarının oluşturacağı riskler de hesaba katılmıyor.
Örneğin, yüksek CO2 konsantrasyonları stratocumulus bulutlarının kaybolmasına neden olursa, dünya aniden yaklaşık 8C ısınabilir.
Araştırmacılar, stratocumulus bulut güverte kaybı örneğini kullanıyor. Yüksek CO2 konsantrasyonları bu bulutların kaybolmasına neden olursa, dünya aniden yaklaşık 8C ısınabilir.
Araştırmacılar, iklim bozulmasının uluslararası savaşlar veya bulaşıcı hastalık salgınları gibi diğer felaket risklerini alevlendirebileceği veya tetikleyebileceği ve yoksulluk, mahsul kıtlığı, su eksikliği gibi mevcut güvenlik açıklarını kötüleştirebileceği konusunda da uyarı yapıyor. Analiz, süper güçlerin bir gün güneş ışığını veya karbon yayma hakkını yansıtmak için jeomühendislik planları üzerinde savaşabileceğini gösteriyor.
“Şu anda savunmasız devletler ile gelecekteki aşırı ısınma alanları arasında çarpıcı bir örtüşme var” tespitini yapan araştırmacılar, “Mevcut siyasi kırılganlık önümüzdeki on yıllarda önemli ölçüde iyileşmezse, potansiyel olarak ciddi sonuçları olan bir istikrarsızlık kuşağı meydana gelebilir” ifadelerini kullanıyor.
Yazarlar, “Tarihin uyarıları var” diyor: “İklim değişikliği, önceki sayısız toplumun çöküşünde veya dönüşümünde ve Dünya tarihindeki beş kitlesel yok oluş olayının her birinde rol oynadı.”
Bilim insanları, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ni (IPCC) iklim felaketi olasılığı hakkında özel bir rapora öncelik vermeye de davet etti.
