Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge ve DSÖ Sözcüsü Tarik Jasarevic, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi’nin haftalık basın toplantısında m çiçeği (mpox) virüsüne dair bilgi verdi.
M çiçeği virüsünün, Doğu ve Orta Afrika’da devam eden salgında görülen türünün Clade 1, Avrupa’da 2022’den bu yana görülen vakalardaki türünün ise Clade 2 olduğunu belirten Hans Kluge, Clade 1 ile ilgili daha fazla bilgi edinmeleri gerektiğini söyledi.
“Virüsü nasıl kontrol edeceğimizi biliyoruz”
Kluge, “m çiçeği virüsü yeni COVID-19 değil” dedi.
M çiçeği virüsünün temasla bulaştığının bilindiğini aktaran Kluge, virüsü nasıl kontrol edeceklerini bildiklerini, Avrupa’da bu virüsün bulaşmasını tamamen önlemek için gerekli adımları attıklarını kaydetti.
“Aşı ve antiviral ilaç temin edilmeli”
Kluge, Avrupa’da m çiçeğinin Clade 2 türüne ait her ay yaklaşık 100 vakaya rastladıklarını belirtirken, “Şu anda Clade 1 türünün neden olduğu teyakkuz hali, Avrupa’nın Clade 2’ye yeniden odaklanmasına fırsat veriyor. M çiçeği virüsünün gözetiminin ve vaka teşhisini güçlendirmeliyiz. Seyahat edenler dahil herkese korkuya, damgalamaya ve ayrımcılığa sebep olmadan, bilimsel temele dayalı kamu sağlığı tavsiyeleri sunulmalı. Stratejik risk değerlendirmelerine dayanarak ihtiyaç duyanlara aşı ve antiviral ilaç temin edilmeli” dedi.
Virüsle mücadelede dayanışma içerisinde olunması gerektiğine vurgu yapan Kluge, bunun üstesinden gelmenin, Avrupa ve dünya için kritik bir sınav olacağının altını çizdi.
Kluge, 2022’den bu yana virüsün Cladee 2 türüyle mücadele ettiklerini ve şu anda sadece İsveç’te Cladee 1b türüne ait bir vakaya rastlandığı bilgisini paylaştı.
“Maske takmayı önermiyoruz”
DSÖ’nün m çiçeği virüsüne karşı maske takmayı önermediğini kaydeden DSÖ Sözcüsü Jasarevic de virüsün yakın temasla bulaştığını kaydetti.
Jasarevic, m çiçeği virüsünün “daha bulaşıcı olduğu” ve “bulaşma yolunun değişebileceği” iddialarını hatırlatırken, hem bu iddialar hem de virüsün mutasyona uğrayıp uğramayacağını takip konusunda hazırlıklı olmanın önemine değindi.
COVID-19 salgını sürecinden büyük dersler çıkarıldığını anımsatan Jasarevic, m çiçeği virüsüyle mücadele için de küresel işbirliğine ihtiyaç duyulduğuna işaret etti.
“Şimdiye kadarki en ölümcül varyant”
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, virüsün iki çeşidi var: clade I ve clade II.
Clade I hastalığın daha ağır seyretmesine ve ölüme yol açıyor. Bu suş, Orta Afrika’da endemiye sebep olan tür.
Clade II ise 2022 yılında tüm dünyaya hastalığın yayıldığı suş. Bu türde hastalık daha hafif seyrediyor, virüsü kapanların yüzde 99’u iyileşti.
Kongo’da hastalığın iki varyantı da yaygın.
Ruanda Üniversitesinden Jean Claude Udahemuka, geçen ay yaptığı açıklamada, clade 1b varyantının “şimdiye kadarki en ölümcül m çiçeği varyantı olduğunu” söyledi.
Güney Kivu bölgesinden araştırmacı Leandre Murhula Masirika da yeni varyantın, diğerleriyle aynı semptomlara yol açtığını ancak çok daha ağır sonuçlara sebep olduğunu söyledi.
Şu anda CDC’ye göre m çiçeği enfeksiyonları için onaylanmış bir tedavi bulunmuyor.
Kongo’da 511 kişi hayatını kaybetti
M çiçeği, 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde insanda ilk kez tespit edildikten sonra onlarca yıldır Afrika’nın bazı bölgelerinde endemik olarak görülüyor.
Ancak clade 1b türü ilk olarak Eylül ayında, Ruanda sınırından yaklaşık 170 mil (273 km) uzakta, Kongo’nun maden kasabası Kamituga’daki seks işçileri arasında ortaya çıktı.
Afrika CDC, tüm vakaların ve ölümlerin yüzde 96’sının Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde (KDC) olduğunu ancak hastalığın komşu ülkelere de yayıldığını ve 18 ülkenin vaka bildirdiğini söyledi.
Africa CDC’nin 9 Ağustos’ta yayımladığı rapora göre, ocaktan 8 Ağustos’a kadar 13 Afrika ülkesinde 2 bin 822 kişi virüse yakalandı, 14 bin 719 şüpheli vaka kayda geçti.
Virüs nedeniyle 511’i Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC) olmak üzere 517 kişi yaşamını yitirdi.
Dünya Sağlık Örgütü, 28 Kasım 2023’te “Maymun çiçeği” olarak bilinen hastalığın adını “ırkçı ve küçük düşürücü” olduğu gerekçesiyle “Mpox – M çiçeği” olarak değiştirmişti.
