Yılbaşı günü Japonya‘yı vuran şiddetli bir depremin ardından en az 30 kişi hayatını kaybetti. Kurtarma ekipleri binaların devrildiği, yolların harap olduğu ve on binlerce evin elektriğinin kesildiği izole bölgelere ulaşmakta zorlandı.
Pazartesi günü (1 Ocak) öğleden sonra meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem ve ardından ülkenin batı kıyısını vuran tsunami dalgaları, bazı araçları ve evleri denize sürükledi.
Ülkenin dört bir yanından binlerce ordu personeli, itfaiyeci ve polis memuru Ishikawa vilayetindeki Noto yarımadasında depremden en çok etkilenen bölgeye sevk edildi.
Başbakan Fumio Kishida bugün yapılan acil afet toplantısında “Depremden etkilenenlerin aranması ve kurtarılması zamana karşı bir savaş” dedi.
Kishida, kurtarma ekiplerinin Noto yarımadasının kuzey ucuna ulaşmalarının yolların harap olması nedeniyle çok zor olduğunu ve helikopterle yapılan incelemelerde çok sayıda yangın ile binalarda ve altyapıda yaygın hasar tespit edildiğini söyledi.
Bölgeye yönelik birçok demiryolu hizmeti ve uçuş askıya alındı. Devlet televizyonu NHK, Noto havaalanının pist, terminal ve bağlantı yollarındaki hasar nedeniyle kapandığını ve 500 kişinin otoparktaki araçların içinde mahsur kaldığını bildirdi.
Fotoğraf : Kim Kyung-Hoon / Reuters
‘Beş bin haneli kasabadan bini yıkılmış olabilir’
Durumu felaket olarak nitelendiren Belediye Başkanı Masuhiro Izumiya‘ya göre, depremin merkez üssüne yakın beş bin haneli bir sahil kasabası olan Suzu‘da bin kadar ev yıkılmış olabilir.
Ishikawa vilayeti genelinde yetkililer şu ana kadar 30 kişinin öldüğünü teyit ederken, bunların yarısı yarımadanın uzak kuzey ucundaki bir başka ağır hasarlı şehir olan Wajima‘da yaşandı.
Japonya’nın yangın ve afet yönetim ajansı, itfaiyecilerin çeşitli şehirlerde yangınlarla mücadele ettiğini ve çöken binalarda mahsur kalan daha fazla insanı kurtarmaya çalıştığını söyledi.
Kyodo tarafından yayınlanan bu fotoğrafta 2 Ocak 2024’te Japonya’nın Ishikawa vilayetine bağlı Suzu’da tsunaminin harap ettiği liman görülüyor. Fotoğraf: Kyodo/ Reuters
140’tan fazla sarsıntı
Önümüzdeki günlerde daha güçlü sarsıntıların yaşanabileceği uyarısında bulunan Japonya Meteoroloji Ajansı‘na göre, depremin ilk vurduğu pazartesi gününden bu yana 140’tan fazla sarsıntı tespit edildi.
Ishikawa vilayetinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem, batı kıyısındaki bölgeler için tsunami uyarılarını tetikledi.
Ishikawa bölgesindeki Wajima şehrinde depremin ardından saat 16:21’de 1,2 metreden fazla tsunami gözlemlendi. Ishikawa bölgesindeki Kanazawa şehrinde 90 santimetre tsunami gözlemlendi.
Toyama vilayetindeki Toyama şehri 80 santimetrelik tsunami bildirdi. Yamagata bölgesinin Sakata şehrinde 80 santimetrelik tsunami gözlemlendi. Hokkaido‘daki Setana Limanı 60 santimetrelik bir tsunami bildirdi. Aynı vilayetteki Okushiri Adası‘nda 50 santimetrelik tsunami gözlemlendi.
Japon hükümeti pazartesi gecesi yaklaşık 100 bin kişiye evlerini boşaltma emri vererek onları acil durumlarda genellikle tahliye merkezi olarak kullanılan spor salonlarına ve okul spor salonlarına gönderdi.
Yetkililerin tsunami uyarılarını kaldırmasıyla salı günü pek çok kişi evlerine geri döndü.
33 bin hane elektriksiz
Ancak Hokuriku Electric Power‘ın web sitesine göre, sıcaklıkların donma noktasının altına düştüğü bir gecenin ardından salı günü Ishikawa vilayetinde yaklaşık 33 bin hane elektriksiz kaldı.
NHK’nın bildirdiğine göre, kuzeydeki Noto yarımadasındaki çoğu bölgede de su kaynağı yok.
Ishikawa vilayetindeki depremin şiddetinin 7.6 büyüklüğü, ülkenin batı kıyılarını on yıllardır vuran en güçlü deprem. Büyük şiddetteki depremler, Pasifik ve Kuzey Amerika tektonik plakalarının sınırı boyunca uzanan Japonya Çukuru‘na yakın olan doğu kıyısında daha yaygın.
1 Ocak 2024 tarihinde Japonya’nın Ishikawa vilayetine bağlı Wajima’da bir yerleşim bölgesinde meydana gelen depremin ardından çıkan yangın görülüyor. Fotoğraf: Kyodo / Reuters
Nükleer tesiste patlama ve yanık kokusu
Japonya Nükleer Düzenleme Kurumu ise Ishikawa bölgesindeki Shika nükleer santralinin iki numaralı reaktörünün güç trafosunun yakınında bir patlama olduğunu ve yanık kokusu çıktığını açıkladı.
Operatör, trafonun şu anda işlevsiz olduğunu söyledi.
Yetkililer ayrıca bir numaralı reaktördeki trafonun da petrol sızıntısı nedeniyle kullanılamadığını bildirdi.
Ancak santral operatörü, harici güç kaybı durumunda her iki reaktörün de acil durum dizel jeneratörü kullanılarak düzgün bir şekilde çalışabileceğini belirtiyor.
Deprem, Fukushima‘da nükleer erimeleri tetikleyen 2011 depremi ve tsunamisinden bu yana bazı yerel halkın şiddetli muhalefetiyle karşılaşan Japonya’nın nükleer endüstrisi için de hassas bir zamanda meydana geldi.
O felakette bütün kasabalar harap olmuş ve yaklaşık 20 bin kişi hayatını kaybetmişti.
Japonya geçtiğimiz hafta, 2011 tsunamisinden bu yana devre dışı olan dünyanın en büyük nükleer santrali Kashiwazaki-Kariwa‘ya uygulanan çalışma yasağını kaldırdı.
Nükleer Düzenleme Kurumu, Kansai Electric Power‘ın Fukui bölgesindeki Ohi ve Takahama santrallerindeki beş aktif reaktör de dahil olmak üzere Japon Denizi kıyısındaki nükleer santrallerde herhangi bir düzensizliğe rastlanmadığını açıkladı.
Hokuriku Electric’in merkez üssüne en yakın olan Shika santrali de 2011’den beri devre dışı. Daha önce reaktörü 2026 yılında yeniden çalıştırmayı umduğunu açıklayan şirket, pazartesi günkü sarsıntının ardından bazı elektrik kesintileri ve yağ sızıntıları olduğunu ancak radyasyon sızıntısı olmadığını söyledi.
Kyodo tarafından yayınlanan videodan alınan bu görüntüde, 1 Ocak 2024 tarihinde Japonya’nın Ishikawa vilayetine bağlı Wajima’daki bir yerleşim bölgesinde meydana gelen depremin ardından çıkan yangın görülüyor. Fotoğraf: Kyodo / Reuters
Rusya, Güney ve Kuzey Kore de tetikte
Güney Kore’deki hava durumu yetkilileri ülkenin doğu kesiminde tsunami gözlemlediklerini açıkladı.
Japon Denizi kıyısındaki Gangwon bölgesindeki bir şehirde 45 santimetrelik bir tsunami görüldüğünü ve 30 santimetrelik bir dalganın aynı bölgedeki başka bir şehre ulaştığı söyleniyor.
Yetkililer daha büyük dalgaların gelebileceğini ve daha uzun sürebileceğini söylüyor. Ülkenin devlet televizyonu, kıyı bölgelerindeki insanları daha yüksek yerlere tahliye etmeye çağırıyor.
Bu arada Rusya ve Kuzey Kore’deki yetkililer de bölge sakinlerini tetikte olmaya çağırıyor.
