Dünyada deniz seviyesinin en hızlı yükseldiği yerlerden biri olan Meksika’nın Tabasco eyaletindeki El Bosque, giderek şiddetlenen kış fırtınalarının yol açtığı seller yüzünden yerle bir oldu. Fırtına ve sel, eskiden kumların üzerinde sıralanan evlerin yerinde beton yığınları ve bükülmüş metal çubuklar bıraktı.
AP‘nin aktardığına göre, evlerini terk etmek zorunda kalan bölge sakinleri hükümetten yardım bekliyor ve bedelini güçlükle karşılayabildikleri kiralık evlerde yaşıyorlar.
COP28 olarak bilinen BM iklim zirvesi nihayet bu ay, gelişmekte olan ülkelerin küresel ısınmayla başa çıkmalarına yardımcı olacak milyonlarca dolarlık bir kayıp ve zarar fonu üzerinde anlaşmaya vardı. Ancak, Meksika’nın ulusal petrol şirketi ile petrolün neden olduğu çevresel tehlike arasında kalan El Bosque halkı için çok geç olabilir.
Kasabanın girişindeki paslanmış bir tabelada iki yıl önce El Bosque’de 700’den fazla kişinin yaşadığı yazıyor. Şimdi ise sayıları bir düzineyi geçmiyor. Bu sayıların arasında kayıp bir topluluğun kalıntıları yatıyor.
Geriye kalan birkaç sağlam binadan biri olan eski, beton balıkçı kooperatifi ise; devasa, kasaya benzeyen buzdolapları, ailelerin geride bıraktığı eşyalar, resimler, mobilyalar için derme çatma bir depolama yeri haline geldi.
Fotoğraf: Felix Marquez/AP
Guadalupe Cobos hâlâ El Bosque’da yaşayan birkaç kişiden biri. Bir diyabet hastası olarak, her sel felaketinde elektriği kesildikten sonra insülini için bir soğutucu ayarlamak zorunda. AP‘ye konuşan bölge sakinlerinin denizle ilişkisinin ‘zehirli bir evlilik gibi’ olduğunu belirtiyor:
Mutlu olduğumda seni seviyorum, değil mi? Kızgın olduğumda ise sana verdiğim her şeyi geri alıyorum”
Meksika’daki iç göçü araştıran bir koalisyon olan Belediye Başkanları Göç Konseyi‘ne göre, önümüzdeki otuz yıl içinde iklim değişikliği kaynaklı sel, kuraklık, fırtına ve toprak kaymaları nedeniyle sekiz milyon Meksikalı yerinden olacak.
Tabasco Juarez Devlet Üniversitesi‘nde ekoloji profesörü ve kıyı kırılganlığı araştırmacısı olan Lilia Gama‘ya göre, hızla yükselen su seviyelerinin yanı sıra, kış fırtınaları nedeniyle 2005’ten bu yana 500 metrenin üçte birinden fazla kıyı bölgesi kaybedildi.
Gama eski günlerde yaşananları “Bir poyraz geldiğinde bir ya da iki gün sürerdi. Gelgit gelirdi, biraz yükselirdi ve giderdi” diye anlatıyor.
Şimdi kış fırtınaları her seferinde daha da uzun sürerek, El Bosque’nin kalan az sayıdaki sakinini, yeterince erken tahliye olamadıkları takdirde evlerinde hapsediyor.
Isınan iklim, aşırı soğuk kutup havasına çarpıştıkça daha sık fırtınalar yaratıyor ve daha fazla nem tutabilen sıcak hava yüzünden fırtınalar daha uzun sürüyor.
Deniz seviyesindeki yükselme ve erozyon 20 yıldan kısa sürede topluluğun bulunduğu kıyı kesimini tamamen yutacak.
Kaynak: uydu görüntüleri / Google Earth
Yerel bilim insanları, bir sonraki güçlü fırtınanın El Bosque’u tamamen yok edebileceğini söylüyor. Bürokrasi ve finansman yetersizliği nedeniyle yavaşlayan taşınma işlemine ise daha aylar var.
1980’lerde El Bosque kurulurken, devlet petrol şirketi Pemex, Meksika Körfezi’nde bir arama çılgınlığına girişerek ham petrol üretimini üç katına çıkarmış ve Meksika’yı önemli bir uluslararası ihracatçı haline getirmişti.
Uluslararası toplum, ülkelerin iklim değişikliğinin başlıca nedeni olan fosil yakıt kullanımını azaltmaları için uğraş verirken, Meksika gelecek yıl en büyük petrol üreticisi eyaletinde, El Bosque’un sadece 50 mil (80 kilometre) batısında yeni bir rafineri açmayı planlıyor.
Birleşik Krallık Ulusal Oşinografi Merkezi ile New Orleans, Florida ve Kaliforniya‘daki üniversitelerden araştırmacıların mart ayında birlikte kaleme aldıkları bir çalışmaya göre, Meksika Körfezi’ndeki deniz seviyesi şimdiden küresel ortalamadan üç kat daha hızlı yükseliyor.
Dünyanın dört bir yanında, iklim krizinin sebep olduğu yükselen sularla benzer mücadeleleri sürdürmek zorunda kalan kıyı toplulukları ‘planlı geri çekilme’ olarak adlandırılan yöntemi uygulamaya başladılar. Quebec’in Gaspé yarımadasındaki yerel halk on yılı aşkın bir süredir kademeli olarak sahilden kaçıyor.
Geçen yıl Yeni Zelanda hükümeti, yakında daha yüksek bir yer araması gerekeceğini söylediği 70 bin evin bir kısmı için mali yardım sözü verdi.
