Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), insan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel ısınmanın sınırlandırılması için fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonlarının derhal azaltılması gerektiği konusunda uyardı.
Ajans, yayımladığı son raporunda mevcut teknolojiler ve düşük maliyetle büyük emisyon azaltımların mümkün olduğunu söyledi.
Metan, atmosferde karbondioksite kıyasla çok daha az bulunmasına karşın, bugüne kadar küresel sıcaklık artışının yaklaşık yüzde 30’undan sorumlu.
Atmosferde sadece yaklaşık 10 yıl kadar kalmasına karşın, ısıyı karbondioksitten yaklaşık 80 çok daha hızlı emmesi nedeniyle metan, kısa vadeli sıcaklık artışlarında önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle metan, sera gazı emisyonlarının azaltılması, kısa vadede küresel ısınmanın sınırlanması ve hava kalitesinin hızla iyileştirilmesinin hızlı bir yolu olarak görülüyor.
Metan salımlarının yüzde 40’ından fosil yakıtlar sorumlu
Enerji sektörü, insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkan metanın yaklaşık yüzde 40’ından sorumlu olmasına rağmen emisyonların azaltılması konusunda çok az ilerleme kaydetmiş durumda.
IEA tarafından yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
Isınmanın 1,5°C ile sınırlandırılması için metan emisyonlarının derhal azaltılması gerekiyor. Metan konusunda hedeflenen adımlar atılmazsa, fosil yakıt kullanımında derin düşüşler olsa bile, küresel ortalama yüzey sıcaklığındaki artış 2050 yılına kadar muhtemelen 1,6°C‘yi aşacaktır.”
Ajans, petrol ve gaz operasyonlarından kaynaklanan metan emisyonlarının yüzde 75’inin ve kömürden kaynaklanan emisyonların yüzde 50’sinin mevcut teknolojilerle azaltılabileceğini belirtti.
IEA, 2030 yılına kadar petrol ve gaz sektöründe mevcut tüm azaltım stratejilerini kullanmanın maliyetinin “bu sektörün 2022 yılında elde ettiği net gelirin yüzde ikisinden daha az” olduğunu da ekledi.
Küresel metan emisyonlarının görselleştirilmesi. Görsel: NASA
Net sıfır hedefine yönelik adımlar yeterli değil
Rapor, dünyanın belirtilen net sıfır hedeflerine doğru ilerlemesi halinde metan emisyonlarının düşmesinin beklendiğini, ancak bu hedeflere ulaşmanın bile metan emisyonlarında gerekli azaltımların sağlanması için yeterli olmayacağı konusunda uyardı:
Fosil yakıt üretimi ve kullanımından kaynaklanan metan emisyonlarıyla mücadele etmek için ek, hedef odaklı eylemler, geri dönüşü olmayan iklim kırılma noktalarının aşılması riskini sınırlamak için gereklidir.”
IEA, bunu yapmanın faydalarının iklim değişikliğini kontrol altına almanın ötesine geçerek, 2050 yılına kadar ozon maruziyetine bağlı yaklaşık bir milyon erken ölümün ve 90 milyon ton mahsul kaybının önlenmesini sağlayacağını da ifade etti.
Fotoğraf: Santiago Arcos / Reuters
Metan emisyonları artışta
Ancak gidişat pek de iç açıcı değil.
IEA’nın en son küresel metan analizi, enerji sektörünün 2022 yılında 135 milyon ton metan emisyonu ürettiğini ve bunun bir önceki yıla göre hafif bir artış gösterdiğini tahmin ediyor.
Bunun büyük kısmı kömür, petrol ve gaz faaliyetlerinden kaynaklanırken, daha küçük miktarlar nihai kullanım ekipmanlarındaki sızıntılardan ve biyoyakıtlardan kaynaklanıyor.
