İspanya, Franco diktatörlüğünün yol taşlarını döşeyen faşist lider José Antonio Primo de Rivera’nın kalıntılarını mezardan çıkarmaya hazırlanıyor. Jose Antonio Primo de Rivera’nın anıt mezarda bulunan kalıntıları Madrid’deki bir aile mezarlığına konulacak.
Gazete Karınca’nın haberine göre İspanya’da, 2007’de Tarihi Bellek ve 2022’de Demokratik Bellek adlarıyla çıkarılan, diktatör Franco döneminin bugünkü izlerini silmeyi amaçlayan yasalar kapsamında adımlar atılmaya devam ediliyor.
Falanj Partisi’nin kurucusu Primo de Rivera’nın kalıntıları Madrid’in dışında eski faşist rejim tarafından inşa edilen dev bir anıt mezarda bulunuyor.
Primo de Rivera, cumhuriyetçi hükümete karşı General Francisco Franco’nun 1936’da başlattığı ayaklanmada kilit rol oynamıştı. 1939’a dek süren İspanya iç savaşında 350 bin kişi ölmüştü.
İspanya hükümetinin faşizmin sembollerine karşı yürüttüğü kampanyanın bir parçası olarak Rivera’nın cenazesi ailesi tarafından Madrid’in San Isidro mezarlığına taşınacak.
Diğer yandan Demokratik Bellek, Parlamentolar arası ilişkiler ve Başbakanlıktan sorumlu Bakan Felix Bolanos, Rivera’nın kalıntılarının çıkarılmasıyla ilgili basına yaptığı açıklamada, “İspanya gibi gelişmiş, Avrupalı bir demokraside, halen faşizmi, diktatörlüğü bu kadar temsil edenlere ait yerlerin olması mümkün değildir. Rivera’nın kalıntılarının çıkarılması vadinin yeniden şekillendirilmesinde atılan adımlardan biridir” dedi.
Taştan yapılmış dev bir haç işaretinin bulunduğu Valle de los Caidos’un isminin Valle de Cuelgamuros olarak değiştirildiğini hatırlatan Bolanos, İç Savaş ve diktatörlük döneminde hayatlarını kaybeden Franco yanlısı ve Cumhuriyetçi yaklaşık 33 bin kişinin kalıntının bulunduğu bölgede yapılacak çalışmaların amacının, “kurbanların yakınlarının, sevdiklerinin kalıntılarını alması ve onlara onurlu bir cenaze töreni yapabilmeleri olduğunu, bunu ideolojik değil, insani bir durum olarak gördüklerini” söyledi.
Yasa gereği, diktatör Franco döneminin izlerinden tamamen temizlenecek bazilikanın altında bulunan 33 bin kişinin kalıntılarının, ailelerin taleplerine göre açılıp, kimlik tespitlerinin yapılması ve ailelerine teslim edilmesi öngörülüyor.
Aşırı sağcılar tepki göstermişti
Primo de Rivera’nın mezarı, Cuelgamuros Vadisi’nde Franco mozolesinin de bulunduğu bir bazilikada yer alıyor.
Franco’nun kalıntıları 2019’da buradan kaldırılmış, aşırı sağcılar buna tepki göstermişti.
Tepesinde dev bir haç bulunan bir kayalığın yanında yer alan bazilika çevreye hakim bir simge. Anıtın inşasında anti-faşist cumhuriyetçi mahkumlar çalıştırılmıştı.
Sosyalist Partili Başbakan Pedro Sanchez hükümeti, yeniden defin işlemiyle iç savaşta faşistlerin zaferi ya da Franco diktatörlüğünün yüceltilmesi girişimlerine son verilmesini amaçlıyor.
Anıt, ülkeyi 1939’dan 1975’teki ölümüne dek yöneten sağcı diktatör tarafından inşa edilmişti.
Anıt mezar alanı sadece faşistleri değil, savaşın tüm kurbanlarını onurlandıran bir anıta dönüştürülüyor. Cumhuriyetçi kurbanların birçoğu belirsiz toplu mezarlara gömülmüştü ve birçok aile yakınları hala onların yerlerini bulmaya çalışıyor.
Primo de Rivera’nın kalıntıları, aile üyelerinin mezarlarının yakınına gömülecek.
1936’da idam edilmişti
Kasım 1936’da Alicante’de Cumhuriyetçi bir idam mangası tarafından idam edilmişti. Primo de Rivera, 1923-1930 yılları arasında İspanya’yı yöneten diktatör Miguel Primo de Rivera’nın oğluydu.
İspanya İç Savaşı, 1936’da bir grup generalin seçilmiş Cumhuriyetçi hükümete darbe düzenlemesi ile başlamış, 1939’da General Franco liderliğindeki milliyetçilerin zaferiyle sonuçlanmıştı.
1975’te Franco öldükten sonra Kral Juan Carlos devlet başkanı oldu ve 1978’deki yeni anayasa ile İspanya parlamenter monarşi olarak ilan edildi.
