Yaşanan Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler, Türkiye‘de birçok şehirde pek çok can kaybına ve yıkıma sebep olurken, yıllardır süregelen iç savaş nedeniyle halihazırda kırılgan bir toplumun yaşadığı Suriye‘yi de derinden etkiledi.
Suriye’nin kuzeyinde ağır yıkıma yol açan deprem nedeniyle birçok bina yıkılırken en az en az 3,377 kişi hayatını kaybetti.
Arab News‘ten Maedeh Sharifi‘nin aktardığına göre, pazartesi günü meydana gelen büyük depremlerde Asi nehri üzerine kurulu yerel bir baraj hasar gördü. Barajın yıkılması nedeniyle İdlib şehrine bağlı Talul köyünde sel felaketi yaşandı. Yükselen sular, saatler içinde evleri kapladı ve buradaki nüfusu yerinden etti.
Hali hazırda yardıma muhtaç 4,5 milyon kişinin yaşadığı kuzeybatı Suriye’ye depremden bu yana henüz çok az yardım ulaştı.
Bu hafta başında Türkiye’deki 10 ilin yanı sıra Suriye’nin kuzeyini de art arda vuran depremlerin ardından, Salqin yakınındaki köyün sakinleri, evlerinin sular altında kalmasıyla civardaki bir zeytinliğe sığınmak zorunda kaldı.
Salqin yakınlarındaki köyün sakinleri, Asi Nehri’nin evlerini sular altında bırakması nedeniyle yerel bir zeytinliğe sığınmak zorunda kaldı.
26 yaşındaki köy sakini Necmeddin bin Abdül Rabiye, köyünün deprem dolayısıyla büyük hasar gördüğünü anlattı. Köylülerin, hava koşullarından korunmak için gereken çadır dahil olmak üzere acil insani yardıma muhtaç olduklarını belirtti.
“Evlerimizin hepsi sular altında,” diyen Abdül Rabiye “İnsanlar nereye gidecek? Başlarını sokacak yerleri yok” ifadelerini kullandı.
Talul kentiyle aynı kadere maruz kalmaktan korkan, Asi Nehri kıyısındaki farklı köylerin sakinleri de Cisr eş-Şuğur ve Darkuş bölgelerindeki yüksek alanlara kaçtı.
Talul’daki halk, Suriye’de 12 yıldır devam eden iç savaş boyunca muhalefetin kontrolündeki bölgede kuşatma altında yaşadığı için depremden önce zaten yoksul durumdaydı.
62 yaşındaki Hatem Al-Ali, depremin burada yaşayan halk için bardağı taşıran son damla olduğunu söyledi.
Talul, insanların hiçbir şeye sahip olmadığı, son derece fakir bir köy. Para suyunu çekti ve insanların sahip oldukları her şey duman olup uçtu. İnanın ki, bazı insanların gücü bir somun ekmek bile almaya yetmiyor.
El-Ali, şu anda en acil ihtiyacın hipotermiyi, açlığı ve hastalık yayılmasını önlemek için yeterli barınak, gıda ve içme suyu olduğunu söyleyerek “Görevlilerden bu fakir insanlara yardım etmelerini istiyoruz” dedi.
Şiddetli insani kriz, depremle pekişti
12 yıldır süren iç savaş ve hava bombardımanı, bölgedeki hastaneleri çoktan yerle bir etmiş, ülkenin kuzeybatısında elektrik ve su kesintilerine yol açarak toplulukları bu büyüklükte bir doğal afete tamamen hazırlıksız bırakmıştı.
Depremden önce bile yaklaşık iki milyon insan, sert Suriye kışında yeterli konuttan yoksundu. Bu insanlardan çoğu çocuklardan oluşan 800 bin kişi, güvenilir ısı, elektrik, temiz su veya sanitasyon hizmetlerine erişimi olmayan derme çatma barınaklarda yaşıyordu.
Depremden önce dahi, iki milyon insan, sert Suriye kışında yeterli konuttan yoksundu.
İkincil bir felaket: Tıbbi malzeme eksikliğinden kaynaklanan can kayıpları
Suriye şu anda tıbbi malzeme yetersizliği nedeniyle can kayıplarının yaşandığı ikincil bir felaket ile karşı karşıya.
Ülkeye giren yardımın büyük bir kısmının, vilayetlere dağıtımını sıkı bir şekilde kontrol eden başkent Şam‘dan geçmesi gerektiği için, Babül Hava sınır kapısının kapatılması, depremden en fazla etkilenen bölgelere yeterli ve zamanında yardım ulaştırılmasını daha da zor kıldı.
Depremin ardından muhaliflerin elinde bulunan kuzeybatı Suriye’ye ilk uluslararası yardım sevkiyatı perşembe günü ulaştı. Suriye hükümeti, kendi kontrolü dışındaki deprem bölgelerine insani yardım gönderilmesini de onayladığını söyledi.
Cuma günü, ikinci bir BM yardım konvoyu Türkiye’den muhaliflerin bulunduğu bölgeye geçti. Uluslararası Göç Örgütü sözcüsü Paul Dillon yaptığı açıklamada, 14 tırlık konvoyun insani yardım kitleri, güneş lambaları, battaniyeler ve diğer yardımlar gibi gıda dışı maddeler taşıdığını kaydetti.
Yardımın İdlib’de depremin olduğu bölgelerdeki yaklaşık bin 100 aile için yeterli olacağını da sözlerine ekledi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Güvenlik Konseyi‘ne Türkiye ile Suriye arasında yeni sınır ötesi insani yardım noktalarının açılmasına izin verme çağrısında bulundu. Türkiye, Suriye’nin isyancıların kontrolündeki bölgelerine iki yeni kapı açmak için çalışmalar yaptığını belirtti.
