Yapay zeka eşikleri belirledi
Çalışmayı atmosfer bilimcisi Elizabeth Barnes ile birlikte yazan Stanford Üniversitesi iklim bilimcisi Noah Diffenbaugh, Guardian’a “Küresel ısınmanın 1C’den farklı ekosistemler üzerindeki etkisine dair çok net kanıtlarımız var. Yeni bir yöntem kullanılarak yapılan bu yeni çalışma, zaten hissettiğimiz etkileri yoğunlaştıran, iklimde devam eden değişikliklerle kesinlikle karşılaşacağımıza dair kanıtlara katkıda bulunuyor” dedi.
Bilim insanları, geniş veri kümeleri arasındaki ilişkileri tanıyan bir yapay zeka türü kullanarak, sistemi çok çeşitli küresel iklim modeli simülasyonlarını analiz edecek şekilde eğitti ve ardından verilen sıcaklık eşikleri için zaman çizelgelerini belirlemesini istedi.
2044-65 yıllarında 2C eşik için olasılık yüzde 70
Model, emisyonlar hızla düşse bile, iki derecelik eşiğin 2044 ile 2065 arasında geçilmesi için yaklaşık yüzde 70 olasılık gösterdi. Yapay zekanın tahmin yeteneğini kontrol etmek için geçmiş ölçümlere de girildi ve sistemden önceden not edilmiş mevcut ısıtma seviyelerini değerlendirmesi istendi Buna göre, 1980’den 2021’e kadar olan verileri kullanan yapay zeka, hem 2022’de ulaşılan 1,1°C’lik ısınmaya hem de son on yıllarda gözlemlenen modellere ve hıza doğru bir şekilde odaklanarak testi geçti.
Paris İklim Anlaşması’nda “kriz noktaları” olarak özetlenen iki sıcaklık kriteri, dünya çapında çok farklı sonuçlar üretiyor. Yaklaşık 200 ülke tarafından imzalanan anlaşmada, ısınmayı 2 derecenin oldukça altında tutma sözü verilmiş ve 1,5C’yi hedeflemenin “iklim değişikliğinin risklerini ve etkilerini önemli ölçüde azaltacağını” kabul edilmişti.
Yarım derecelik bir ısınma çok fazla görünmese de artan etkiler üstel bir nitelik taşıyor ve dünya çapındaki ekosistemler ile bunlara bağımlı insanlar, bitkiler ve hayvanlar için geniş ölçekli olumsuz sonuç doğuruyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli‘ne göre, bir derecelik bir ısınma, Kuzey Kutbu‘ndaki buzsuz yaz sayısını on kat artırıyor. 1.5C ve 2C arasındaki fark ayrıca bitkiler için iki kat, böcekler için üç kat daha fazla yaşam alanı kaybına neden oluyor. Değişiklik aynı zamanda afetlerde tehlikeli bir artışı da tetikliyor. Daha sıcak bir dünya kuraklık ve sel getiriyor ve daha fazla yangın fırtınası ve sel üretiyor.
IPCC’ye göre kavurucu sıcak dalgaları 2C değerlendirmesinde 5,6 kat daha şiddetli ve daha yaygın hale gelecek ve kabaca 1 milyar insan daha büyük bir ölümcül nem ve ısı füzyonu potansiyeliyle karşı karşıya kalacak. En yüksek bedeli ise iklim krizinin ön saflarında yer alan küçük ada ülkeleri dahil olmak üzere birçok gelişmekte olan ülke ödeyecek.
İklim bilimcileri uzun süredir 1.5C’yi geçmenin neredeyse kaçınılmaz olduğu konusunda uyarıda bulunuyor, ancak bu çalışma, önemli eşikleri tahmin etmenin yeni bir yolunu sunarak, emisyonları azaltmak ve halihazırda ortaya çıkmaya başlayan etkilere uyum sağlamak için daha da acil bir durum ortaya koyuyor.
Diffenbaugh, “Yapay zeka modelimiz, net sıfır emisyona ulaşmak bir yarım yüzyıl daha sürerse, 2C’nin aşılacağına dair yeterince ısınma olduğuna oldukça ikna oldu” dedi.
Riskleri etkin şekilde yönetmenin hem sera gazı azaltımı hem de uyum sağlamayı gerektireceğini belirten Diffenbaugh şunları söyledi:
“Halihazırda gerçekleşmiş olan küresel ısınmaya adapte olmadık ve kesinlikle gelecekte daha fazla küresel ısınma olacağı kesin olan şeye de adapte olmuş değiliz. Ve daha sürdürülebilir bir geleceğe geçiş konusunda ilerleme kaydedilirken, daha gidilecek çok yol var. İklim sistemini istikrara kavuşturmak net sıfıra ulaşmamız gerekecek. Küresel olarak çok fazla emisyon var ve bu geri dönüşü olmayan büyük bir gemi.”
