Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) 2 Ocak’ta bir açıklama yaparak Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun “ateşkes” açıklamasını yalanladı.
Kendisi de eski bir gerilla olan Kolombiya’nın ilk solcu devlet başkanı Petro, 1 Ocak’ta sosyal medya hesabından bir mesaj paylaşarak aralarında ELN’nin de olduğu beş silahlı örgüt ile 30 Haziran 2023’e kadar sürecek karşılıklı ateşkes konusunda anlaşmaya varıldığını duyurmuştu.
Bu açıklamadan bir gün sonra yazılı bir açıklama yapan ELN, “ELN Diyalog Delegasyonu, Gustavo Petro hükümeti ile herhangi bir karşılıklı ateşkes konusunu görüşmedi; dolayısıyla, böyle bir anlaşma yok” dedi:
Daha önce çeşitli vesilelerle dile getirdiğimiz gibi ELN yalnızca bir parçası olduğu Diyalog Masası’nda tartışılan ve üzerinde anlaşmaya varılan kararlara uyar. Hükümetin tek taraflı bir şekilde yayınladığı bir kararname ise anlaşma olarak kabul edilemez.
ELN’nin açıklamasını The Guardian gazetesine değerlendiren Kolombiya Risk Analizi Direktörü Sergio Guzmán, “Tüm bu fiyasko, hükümetin çoğu açıklamasının nasıl doğaçlama olduğunu ve konuyu ilgili paydaşlarla ele almadan duyurular yaptıklarını gösteriyor” dedi.
Gustavo Petro ne demişti?
ELN ile 2019’da askıya alındıktan sonra Kasım 2022’de yeniden başlayan barış görüşmeleri garantör ülkelerden Venezuela’daki görüşmeler ile sürerken Kolombiya Devlet Başkanı Petro, 1 Ocak’ta bir açıklama yaparak beş örgütle 6 aylık karşılıklı ateşkes kararı aldıklarını duyurmuştu.
Devlet Başkanı Petro’nun açıklamasına göre, 1 Ocak – 30 Haziran 2023 tarihleri arasında geçerli olması öngörülen ateşkesin sağlandığı örgütlerin arasında ELN de vardı. Diğer dört örgüt ise şunlardı:
FARC’tan ayrılarak silahlı mücadeleyi sürdüren Segunda Marquetalia ve Estado Mayor Central, uyuşturucu karteli Autodefensas Gaitanistas de Colombia (AGC) ve paramiliter güçlerin oluşturduğu, uyuşturucu ticaretinde önemli rol oynayan Autodefensas de la Sierra Nevada.
Petro, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, görüşmelerdeki duruma göre ateşkes süresinin uzatılabileceğini de belirtmişti.
Sağlanan ateşkesi “cesur bir eylem” olarak nitelendiren Gustavo Petro, “silahlı grupların da devletin de karşılıklı ateşkese uyma yükümlülüğü bulunduğunu” söyledi. Petro, ulusal ve uluslararası düzeyde bir denetleme mekanizmasının da devreye gireceğini söylemişti.
ELN ile 3 yıl sonra yeniden müzakereler
Venezuela’nın garantörlük ve ev sahipliğinde başkent Karakas’ta bir araya gelen Kolombiya hükümeti ve ELN temsilcileri, 2019’da askıya alınan barış görüşmelerini 22 Kasım’da yeniden başlatmıştı.
Norveç ve Venezuela gözlemcilerinin de hazır bulunduğu görüşmede, Kolombiya hükümeti adına M-19 (19 Nisan hareketi) eski üyesi Otty Patino başkanlık ederken, ELN heyetine Pablo Beltran liderlik etmişti.
Bu kapsamda 3 Aralık 2022’de ELN ile ilk anlaşma sağlanmış, Kolombiya hükümeti ve Ulusal Kurtuluş Ordusu arasında üç yıl sonra yeniden başlayan barış görüşmelerinde, ülkenin batısında yerinden edilmiş yerli halkın topraklarına güvenli dönüşüne ilişkin uzlaşmaya varılmıştı.
Kolombiya’da devlet başkanlığı seçimini kazanan ve 7 Ağustos’ta görevi devralan Gustavo Petro, iktidara geldiğinde Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) ile 2016 Barış Anlaşmasını uygulamaya ve ELN ile de barış görüşmeleri yapmaya söz vermişti.
