2022‘de iklim değişikliğinin yol açtığı afetlerle mücadele eden bazı ülkeler aşırı sıcakla boğuşurken, bazılarında da seller can aldı.
Brezilya’da şiddetli yağışların yol açtığı seller sonucu 232 kişi hayatını kaybetti. Pakistan‘da muson yağmurlarının yol açtığı sel felaketinde ise yaklaşık 5 ayda bin 739 kişi hayatını kaybetti, 13 bin kişi yaralandı.
2022’de dünyada yaşanan ve hafızalara kazınan insan kaynaklı ve doğal felaketlerden başlıcaları şöyle:
15 OCAK
Pasifik Okyanusu‘ndaki ada ülkesi Tonga‘daki yanardağ patlaması ve onu izleyen tsunami nedeniyle 6 kişi hayatını kaybetti. Yanardağ patlaması Japonya‘da tsunamiye, Avustralya’da da tsunami uyarısı verilmesine neden olurken, Peru’da 18 Ocak’ta dalga boylarının yükselmesi nedeniyle 80 liman kapatıldı. Felaketin ardından Peru’da 21 Ocak’ta 21 sahilde petrol sızıntısının neden olduğu kirlilik sebebiyle “Çevresel Acil Durum” ilan edildi.
30 OCAK
ABD’nin doğu yakasında orta ve kuzeydoğu eyaletlerini vuran şiddetli kar fırtınası nedeniyle 100 binden fazla kişi elektriksiz kaldı.
2 ŞUBAT
Ekvador‘da şiddetli yağışların yol açtığı sellerde 23 kişi hayatını kaybetti, 47 kişi yaralandı.
3 ŞUBAT
ABD‘nin orta bölgesinde etkisini sürdüren kar fırtınası yüzünden 4 binden fazla uçuş iptal edildi, 100 bine yakın kişinin elektriği kesildi.
8 ŞUBAT
Dünya Gıda Programı (WFP), Afrika Boynuzu‘nda 1981’den bu yana en kurak dönemin görüldüğünü belirterek, yaklaşık 13 milyon kişinin ağır açlıkla yüz yüze olduğu uyarısını yaptı.
11 ŞUBAT
İtalya’nın güneyindeki aktif yanardağlarından Etna, bu yıl ilk kez kül ve lav püskürttü.
16 ŞUBAT
Brezilya‘nın Rio de Janeiro eyaletinde şiddetli yağışların yol açtığı seller 232 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
19 ŞUBAT
Arjantin‘in kuzeydoğusundaki Corrientes eyaletinde ocak ayının ortasından bu yana devam eden orman yangınlarında 785 bin hektardan fazla alanın tahrip olduğu açıklandı.
Almanya’da “Zeynep” adı verilen kasırga, ülkeyi etkisi altına alırken üç kişi öldü.
21 ŞUBAT
İtalya‘nın aktif yanardağlarından Etna, yeniden kül ve lav püskürttü. Ülkenin güneyindeki Sicilya Adası‘nda yüksekliği 3 bin 200 metre civarında olan Etna Yanardağı’nda 10 Şubat’taki yoğun volkanik hareketliliğin ardından bu yılın ikinci volkanik faaliyeti yaşandı.
8 MART
Avustralya‘nın Yeni Güney Galler eyaletinin başkenti Sidney‘de mart başından bu yana etkili olan sellerde 19 kişi hayatını kaybetti.
11 NİSAN
Filipinler‘de tropikal fırtına Megi‘nin yol açtığı sel ve heyelanlarda 56 kişi öldü.
1 MAYIS
Irak‘ın Salahaddin ilinde başlayan yoğun kum fırtınasından 216 kişi etkilendi.
3 MAYIS
Hindistan‘da 46 dereceye ulaşan hava sıcaklıkları eğitim, tarım üretimi ve enerji kaynaklarında soruna yol açtı. Maharaştra eyaletinde, son 6 yılın en yüksek seviyesine ulaşan hava sıcaklığı nedeniyle 25 kişi hayatını kaybetti.
5 MAYIS
ABD’nin New Mexico eyaleti yaklaşık 650 kilometrekareye yayılan yangınlar nedeniyle “afet bölgesi” ilan edildi.
16 MAYIS
Irak hükümeti, yoğun kum fırtınası nedeniyle 2 bin kişinin boğulma tehlikesi geçirerek hastaneye kaldırıldığını duyurdu.
21 MAYIS
Hindistan ve Bangladeş‘i etkisi altına alan aşırı yağışların yol açtığı sel, heyelan ile fırtınalarda en az 57 kişi hayatını kaybetti.
29 MAYIS
Brezilya‘nın Pernambuco eyaletinin çeşitli bölgelerinde şiddetli yağışların neden olduğu sel ve toprak kaymaları sebebiyle 128 kişi öldü.
14 HAZİRAN
Pakistan‘da muson yağmurlarının yol açtığı sel felaketinde yaklaşık 5 ayda bin 739 kişi yaşamını kaybetti, yaklaşık 13 bin kişi yaralandı.
Sel sonrası hasara uğrayan veya yıkılan 2 milyondan fazla evin yanı sıra sayıları on binleri bulan çeşitli yapıların da bakımdan geçirilmesi veya yeniden yapılması gerekiyor. Küresel karbon emisyonunda yüzde 0,8 payı olan Pakistan’ın sel felaketi sonrası karşı karşıya kaldığı hasarın maliyetinin, 30 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Göç Örgütü’nden 16 Eylül’de yapılan açıklamada, Pakistan’da sel felaketi nedeniyle 10 milyona yakın kişinin yerinden olduğu belirtildi.
15 HAZİRAN
Kolombiya‘da martın başından bu yana ülke genelinde devam eden şiddetli yağış ve toprak kaymalarında 80 kişi öldü, 10 kişi kayboldu.
İspanya‘da hava sıcaklığının 44 dereceye ulaşmasıyla “son 20 yılın haziran ayı sıcaklık rekoru” kırıldı.
21 HAZİRAN
Hindistan‘ın kuzeydoğusundaki Assam, Meghalaya ve Arunaçal Pradeş eyaletlerinde etkili olan muson yağmurlarının yol açtığı sel, heyelan ve kazalarda 131 kişi hayatını kaybetti.
23 HAZİRAN
Hindistan‘ın kuzeydoğusundaki Assam eyaletinde meydana gelen sellerdeki can kaybı 100’ü geçti.
25 HAZİRAN
Bangladeş‘te etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle 73 kişi öldü.
27 HAZİRAN
İtalya’da 1800’lü yıllardan bu yana ocak-mayıs aylarındaki en düşük yağış rekoru kırıldı, Po Nehri’nin su seviyesi son 70 yılın en düşük seviyesine düştü. Lombardiya’da sıcak dalgası nedeniyle OHAL ilan edildi.
16 EYLÜL
Japonya’da haziranda yüksek hava sıcaklıkları nedeniyle 15 bin 657 kişinin hastaneye kaldırıldığı bildirildi.
20 TEMMUZ
İspanya‘da 10 gün boyunca etkili olan sıcak dalgası, 678 kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı.
Portekiz‘de Sağlık Bakanlığı 7-18 Temmuz’da bin 65 kişinin aşırı sıcaklardan öldüğünü bildirdi.
28 TEMMUZ
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde bu yılın başından bu yana meydana gelen orman yangını sayısının, aynı dönem için 15 yıllık ortalamanın neredeyse 4 katı olduğu bildirildi.
11 AĞUSTOS
Fransa‘da yılbaşından bu yana yangınlar nedeniyle en az 57 bin 600 hektar yeşil alan yandı.
12 AĞUSTOS
İngiltere‘nin önemli su kaynaklarından yaklaşık 120 kilometrelik Avon Nehri‘nin pek çok noktasının kurumaya yüz tuttuğu görüldü.
15 AĞUSTOS
Afganistan‘ın başkenti Kabil yakınlarındaki Pervan vilayetinde aşırı yağışların yol açtığı selde, iki günde 31 kişi hayatını kaybetti.
21 AĞUSTOS
Sudan‘da 79 kişinin hayatını kaybettiği seller nedeniyle olağanüstü hal ilan edildi.
22 AĞUSTOS
İsviçre Alpleri‘ndeki buzulların toplam hacminin 1931’den bu yana yarı yarıya eridiği ve bunun iklim değişikliği nedeniyle son yıllarda hızlandığı bildirildi.
23 AĞUSTOS
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu‘nun Ortak Araştırma Merkezi uzmanları, Avrupa’nın son 500 yılın en kurak dönemini geçirdiğini bildirdi.
25 AĞUSTOS
Afganistan‘ın farklı vilayetlerinde son bir ayda yaşanan sel felaketlerinde 182 kişi hayatını kaybetti.
3 EYLÜL
Fransa‘da kavurucu sıcakların yaşandığı 2022 yazında, son 19 yılın en yüksek ölüm oranı kayda geçti.
24 EYLÜL
Fiona Kasırgası‘nın vurduğu ada ülkesi Porto Riko‘da, beş gün boyunca 588 bin kişinin elektriğe erişim sağlayamadığı bildirildi.
28 EYLÜL
Küba‘da, Ian Kasırgası nedeniyle ülkenin tamamında elektrik kesildi. ABD’nin Florida eyaletinin Meksika Körfezi‘ne kıyısı olan bölgelerinde yaşayan 2,5 milyon kişiye Ian Kasırgası nedeniyle tahliye emri verilirken, otoyollarda kilometrelerce kuyruk oluştu.
Filipinler‘de Nalgae Fırtınası‘nın neden olduğu afetlerde yaklaşık 6 haftada 155 kişi hayatını kaybetti.
10 EKİM
Venezuela‘nın Aragua eyaletinde şiddetli yağışların yol açtığı toprak kaymasında en az 25 kişi yaşamını yitirdi, 52 kişi kayboldu.
Hindistan‘ın kuzeyini etkisi altına alan şiddetli yağış nedeniyle son 48 saatte 21 kişi öldü.
21 EKİM
Brezilya Amazonları, binlerce haneli köyleri sular altında bırakan ve tarım arazilerini yok eden büyük sellerin ardından şimdi de büyük bir kuraklıkla karşı karşıya kaldı.
25 EKİM
Bangladeş‘te etkili olan Sitrang tropikal fırtınası nedeniyle 31 kişi hayatını kaybetti. Ülkenin sahil kesimlerinde yüz binlerce kişiye yönelik tahliye emri çıkarıldı.
28 EKİM
Filipinler’de Nalgae Fırtınası‘nın neden olduğu afetlerde en az 50 kişi hayatını kaybetti, Filipinler’i bu yıl vuran 16’ncı tropikal fırtına olan Nalgae, ülkenin bazı bölgelerinde şiddetli yağış, sel ve heyelanlara yol açtı.
11 KASIM
UNEP, 2022’de çatışma, şiddet ve doğal afetler nedeniyle yerinden edilen kişi sayısının 100 milyonu geçtiğini açıkladı. Raporda, bu sayının 2050’lere doğru, iklim krizinin etkilerinin artmasıyla 200 milyonu geçeceği öngörüsü yapıldı.
5 ARALIK
Kolombiya‘da otoyolda meydana gelen toprak kayması sonucu 27 kişi yaşamını yitirdi, göçük altında kalanlar oldu.
13 ARALIK
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin başkenti Kinsaşa‘da şiddetli yağışlardan sonra oluşan sellerde en az 100 kişi öldü.
