Sansür dünyada milyonlarca insanı etkiliyor. Bir grup uluslararası yayıncı, engellemeleri aşmada kullanıcılara yardımcı olmak için bir site açtı. Guido Baumhauer, neden DW’nin de bu oluşumun içinde yer aldığını anlattı.
DW: Sayın Baumhauer, Freedom House’un 2016 İnternet Özgürlüğü Raporu’na göre, internet özgürlüğü küresel olarak üst üste altıncı yıl da geriledi. Bu durumdan en çok etkilenenler arasında ise Çin, Suriye ve İran’daki kullanıcılar bulunuyor. Rapor ayrıca, hükümetlerin sosyal ağları ve Whatsapp ya da Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarını giderek daha fazla sansürlediğini ortaya koyuyor. Bu, internet sansürünün kontrol altında tutulmasına dair stratejileri nasıl etkiliyor?
Guido Baumhauer: Temel anlayış değişmedi. Milyonlarca insan internet sansüründen etkileniyor. Bu dünya genelinde oluyor. Sosyal medyayı da etkiliyor. Ve bu DW için yeni bir şey değil. Ürettiğimiz içeriğin, ülkelerinde insanlara ulaşmasını istemeyen hükümetler olduğunu çok iyi biliyoruz. İnternet altyapısına göre değişmekle birlikte, bazı ülkelerde siteleri engellemek çok kolay. Ama örneğin İran gibi toplumlarda genç jenerasyon, mesajlaşma uygulamalarına da varan sansürü baypas etme konusunda çok kabiliyetli. Biz DW olarak, nerede olursa olsun sansürü kabul etmeyeceğiz ve etrafından bir yol bulmaya çalışacağız.Bypass Censorship de bu bağlamdaki girişimlerden sadece biri.
DW: Bu site, kullanıcıların, engellenmiş içeriğe ulaşmalarına ya da izlenmeden internete girmelerine yardımcı olacak araçları indirebilmeleri için yol gösteriyor. Tam olarak nasıl oluyor?
Baumhauer: Belli bir yerdeki kullanıcılar, bir başka ülkede, mesela sadece ABD’de yayın izni olan bir filmi izlemek istiyorlar. Bu durumda bir çeşit VPN programı kullanıyorlar. Bu araçlarla ABD’deki bir kullanıcı gibi görünüp, o ülkedeki sunuculara girebiliyorlar. Bizim sitede tavsiye ettiğimiz araçlar da benzer bir teknoloji kullanıyor. Bu araçları indiren kullanıcılar, farklı sunuculara bağlanarak, kısıtlamasız internet erişimi elde ediyorlar. Örneğin, Farsça ve Habeşçe servislerimiz için PSIPHON kullanıyoruz. Zira İran ve Etiyopya sansürde ‘gayet iyi’.
DW: Sitedeki bazı araçlar, örneğin TOR, oldukça bilinen bir araç. En azından şifreleme konusunda bir iki şey bilen insanlar için öyle. Bu, sitenin daha çok bu konulara uzak olan kullanıcıları hedeflediği anlamına mı geliyor?
Guido Baumhauer sansürle mücadeleye dair bilgi ve tecrübesinin dünya genelindeki internet kullanıcılarına yardımcı olabileceğini umuyor
Baumhauer: Araçların çoğu, bir süredir var. Hiçbiri çok yeni değil. İran ya da Çin gibi, sansürün sıradan bir olay haline geldiği ülkelerde, internetle haşir neşir olan ve ne yaptığını bilen çok sayıda kullanıcı var. Ancak diğer ülkelerdeki kullanıcılar, başlangıçta kendilerini biraz çaresiz hissedebilirler. Biz onlara hangi imkanlara sahip olduklarını göstermek istiyoruz.
Ayrıca bu site, kullanıcılara her zaman araçların en güncel versiyonlarının indirme linklerini sağlıyor. Sansürcüler teknolojinin nasıl çalıştığını fark edince, sunucuları engellemeye başlıyorlar. Araç ise esasen sansüre adapte olarak, özgür internet yolunu açık tutmaya çalışıyor. Devam eden bir yarış var ve bir taraf vazgeçene kadar bitmeyecek. Ve o kesinlikle biz olmayacağız. İnsanların bilgiye erişmelerine yardımcı olmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız. Çünkü insanlar için en yüksek değerin ifade özgürlüğü olduğuna inanıyoruz. Bu site aracılığıyla sadece birkaç insana bile ulaşsak, buna değer.
DW: Peki bu sitenin de engellenmesinden endişe etmiyor musunuz?
Baumhauer: Bu kesinlikle olacak. Bu yüzden kullanıcıların, diğer araçları kullanarak sitemizdeki bilgiye erişmelerini sağlayacak yollar bulmak zorundayız. Örneğin İran ya da Çin’de DW olarak internet sitemizdeki içerik engellendiğinde, etrafından dolaşarak yollar buluyoruz. Aynısını Bypass Censorship için de yapacağız. Mesela, kullanıcılara araçları e-postayla göndermeyi teklif ediyoruz. Kulağa aptalca ya da çok basit gelebilir ama işe yarıyor.
DW: Bypass Censorship, aktivistler ya da bir hacker grubu tarafından kurulmuş olabilecek bir proje gibi kulağa geliyor. Neden dünyanın önde gelen uluslararası yayıncıları da bu projeye dahil oldu?
Uzmanlar, Çin’in “Büyük Ateş Duvarı”nın uygulanması için on binlerce internet polisinin görevlendirildiğini belirtiyor
Baumhauer: Eğer insanların ülkelerinde ve çevrelerinde olup biteni bilmeleri için görmeleri gereken sansürlü içeriğe özgürce erişmelerini sağlamaktan söz ediyorsak – tabii bu içerik yasa dışı şeylere destek veren unsurlar barındırmıyorsa – bizim de (aktivistlerle) aynı zihniyette olduğumuzu düşünüyorum. Sansürü aşmanın yollarını bilen harika insanlarımız var ve bu tecrübeyi paylaşmak istiyoruz. Bu açıdan bakıldığında, kendilerini aktivist olarak adlandıran insanlarla, DW gibi yayıncılar arasında fark olmadığı kanaatindeyim.
© Deutsche Welle Türkçe
Helena Kaschel
Bypass Censorhip sitesi; Deutsche Welle, BBC, Broadcasting Board of Governors (BBG), France Médias Monde (FMM) ve Açık Teknoloji Fonu tarafından finanse edilmektedir. Guido Baumhauer; DW’nin Dağıtım, Pazarlama ve Teknoloji Müdürü’dür.
