İlk kez 24 Kasım’da Güney Afrika’da tespit edilen ‘B.1.1.529‘ varyantına Dünya Sağlık Örgütü Omicron adını vermişti.
Toplamda 50 mutasyona sahip varyantta mutasyonların 30’dan fazlasının virüsün spike proteininde (virüsün hücrelere tutunmasını sağlayan yapı) meydana gelmiş olması, daha bulaştırıcı ve aşının etkisini azaltma potansiyeline sahip olabileceği endişelerini yaratmıştı.
Bilim insanları Omicron’un sonuçlarını tam anlamıyla kavramak için zamanla yarışırken, bazıları yeni varyantın öncekilerden daha hafif hastalığa neden olup olmadığı sorusunun cevabını bulmaya çalışıyor.
Henüz bir sonuca varmak için erken olsa da şimdiye kadar bilinenler şöyle:
Veriler ne diyor?
Avrupa’da bildirilen 70 vaka arasında Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (ECDC) raporuna göre yarısı semptomsuz geçirdi, diğer yarısı da hafif semptomlar yaşadı.
Hastalığı ağır geçiren, hastaneye kaldırılan ya da hayatını kaybeden olmadı. Ancak ECDC varyantın neden olduğu komplikasyonları doğru şekilde değerlendirmek için binlerce vakadan veriye ihtiyaç duyulduğunu ve bunun birkaç hafta daha sürebileceğini vurguladı. Ayrıca Avrupa’da görülen vakaların çoğu şimdiye dek aşılı gençlerden oluşuyor, bu da onların ağır hastalık geçirme ihtimalini büyük ölçüde azaltıyor.
Güney Afrika’da da benzer bir tablo ortaya çıkıyor. Günlük Covid-19 vakalarının çarşamba günü iki katına çıkarak 8 bin 561’e yükseldiği ülkede aşıdan sonra hastalığa yakalananların veya hastalığa yeniden yakalananların semptomları hafif görülüyor.
Ancak ABD’deki Emory Üniversitesi’nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Carlos Del Rio “Güney Afrika’daki hastaların çoğu genç üniversite öğrencileri” diyerek uyarıyor.
Gerçek dünyadan vakalar çıkmaya devam ederken, bir yandan da Omicron’un genetiğinin deşifre çalışmaları sürüyor. 50 mutasyon sayısı şimdiye dek görülmemiş bir kombinasyon.
ABD’deki Penn İmmünoloji Enstitüsü Direktörü Dr. John Wherry, “Tipik olarak virüsler çok sayıda mutasyon biriktirdiğinde, zindeliklerini bir miktar kaybeder” diyor. Omicron’daki bazı mutasyonlarının, virüsün bölünme yeteneğini bozabileceğini ve spike proteinin davranışını değiştirebileceğini söylüyor.
Varyantın Güney Afrika’da muhtemelen tedavi görmemiş bir HIV hastasında kronik bir enfeksiyon sırasında mutasyon geçirerek ortaya çıktığı teorisini savunan bilim insanları mevcut. Dr. Wherry “Eğer öyleyse virüs girdiği vücudu öldürmemeye adapte olmuştur” diyor
Baskın varyant olur mu?
Omicron’la ilgili temel sorulardan biri de mevcut baskın varyant Delta’yı eleyip baskın varyant olup olamayacağı… ABD’de bulaşıcı hastalıklar üzerine araştırmalar yapan Sumit Chanda, Omicron baskın varyant olur ve daha hafif semptomlara neden olduğu kesinleşirse bunun pandemide bir dönüm noktası anlamına gelebileceği görüşünde. Yani Covid-19 grip gibi mevsimsel bir hastalığa dönebilir.
