Uluslararası silah ticareti pandemi dinlemedi

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından açıklanan yıllık rapora göre, dünya ekonomisinin yaşanan koronavirüs pandemisinin etkisiyle küçülmesine  rağmen küresel silah satışları 2020 yılında arttı. Rapor, dünyanın en büyük 100 silah şirketinin geçen yıl, 2019’a göre yüzde 1,3’lük artışla 531 milyar dolarlık (470 milyar euro) silah satışı yaptığını ortaya koyuyor. 2015 yılı ile kıyaslandığında ise söz konusu artış yüzde 17 gibi büyük bir orana tekabül ediyor.

Raporu hazırlayan SIPRI araştırmacılarından Alexandra Marksteiner, silah sektöründeki dev firmaların, hükümetlerin süregelen askeri malzeme, teçhizat ve hizmet talebinden faydalandığını belirterek, silah sanayii ürünlerinin satışının üst üste altı yıldır artmakta olduğunu vurguladı.

En çok silah satan ülke ABD

SIPRI’nin ilgili raporu, geçen yıl da dünyada en çok silah satan firmaların Amerika Birleşik Devletleri (ABD) şirketleri olduğunu ortaya koyuyor. Küresel silah ticaretinin yarısından fazlası 41 ABD şirketince gerçekleştiriliyor. Bu şirketlerden biri olan Lockheed Martin, 2020’de ulaştığı 58,2 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın en büyük silah üreticisi konumunda. Bu firmayı, yine her biri ABD şirketi olan Raytheon Technologies, Boeing, Northrop Grumman ve General Dynamics takip ediyor.

Dünya üzerinde en çok silah satan ülkeler sıralamasında ikinci sırada Çin (yüzde 13), üçüncü sırada ise İngiltere (yüzde 7,1) yer alıyor. Araştırmaya katkı sunan isimlerden Nan Tian’a göre Çin silah sanayisi, dünya çapında askeri teknoloji alanında en modern üreticiler arasında sayılıyor.

Avrupa’dan 26, Almanya’dan 4 şirket listede

Dünyanın en büyük 100 silah şirketi listesinde yer alan 26 Avrupa firması, SIPRI verilerine göre 2020’de 109 milyar dolarlık satış yaptı. Bu da dünya silah ticaretinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor.

En büyük 100 silah şirketi listesinde Almanya’dan da dört firma yer alıyor. Bu şirketlerin geçen yıl yaptığı toplam satış 8,9 milyar dolar değerinde. Almanya’nın en büyük silah şirketi olan Rheinmetall satışlarını bir önceki yıla oranla yüzde 5,2 arttırırken, özellikle askeri gemi ve denizaltı üretiminde uzmanlaşan ThyssenKrupp’un cirosunda yüzde 3,7 düşüş kaydedildi.

Bu arada küresel silah ticaretinin önemli ülkelerinden Rusya ve Fransa’nın silah satışları, SIPRI raporunda yer alan verilere göre, 2019’a kıyasla geçen yıl azaldı.

Yardım örgütlerinin tepkisi

SIPRI’nin açıkladığı rapora tepki veren Alman insani yardım kuruluşlarından MISEREOR’un genel müdürü Pirmin Spiegel, Neue Osnabrücker Zeitung gazetesine yaptığı değerlendirmede, devletlerin kriz dönemlerinde önceliklerini yanlış konumlandırdıklarını belirtti. Koronavirüs pandemisinin, “Çok sayıda insan için hayati temellerin kaybı” anlamına geldiğini ifade eden Spiegel, “Aynı zamanda aralarında Alman şirketlerinin de olduğu silah üreticilerinin, kriz bölgelerinde yaşayan insanların sırtından ve şiddet kurbanları pahasına iyi satışlar” yaptıklarını vurguladı.

Spiegel yeni Alman hükümetinin, “İhracat (silah sanayii) kontrolü ve silahsızlanma konusunda verdiği sözleri ciddiye alması” gerektiğini dile getirdi.    

Bir başka Alman insani yardım kuruluşu olan Brot für die Welt‘in (Dünya için Ekmek) Başkanı Dagmar Pruin de SIPRI raporunda açıklanan rakamları, “Kamu kurumlarının öncelikli olarak yoksulluk, açlık ve halkın sağlığı ile ilgilenmeleri gereken bir dönemde bunlar üzücü veriler” sözleriyle değerlendirdi. Pruin ayrıca, “Savaş ve çatışmalar milyonlarca insanı kaçmaya zorlarken uluslararası silah ticaretinin gelişmesi acı” ifadesini kullandı.