Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün dünyadaki basın özgürlüğü bilançosunu yansıttığı yıllık raporuna göre, dünya genelinde 488 gazeteci 2021 yılını hapiste geçirdi ve 46 medya mensubu da meslekleri nedeniyle öldürüldü.
Tutuklu gazetecilerin yaklaşık yarısının Çin, Myanmar ve Belarus’ta olduğuna dikkat çeken RSF sözcüsü Katja Gloger, “Bu üç ülkede keyfi şekilde tutuklanan gazetecilerin sayısının aşırı derecede yüksek olması, diktatörlük rejimlerinin işidir” şeklinde konuştu. Gloger, rakamların otoriter yöneticilerin acımasızlığını yansıttığına dikkat çekti.
Çin’de özel idari bölge statüsü bulunan Hong Kong’a dayattığı ve uzun süredir demokratik özgürlükleri baltalayan ulusal güvenlik yasası nedeniyle tutuklu gazetecilerin sayısının 127 olduğu aktarıldı. RSF’in raporuna göre Myanmar’da 53, Vietnam’da 43, Belarus’ta 32 ve Suudi Arabistan’da ise 31 gazeteci cezaevinde.
Örgütün açıklamasında Myanmar, Belarus ve Hong Kong’da medyaya yönelik baskılar nedeniyle sayının geçen yıla göre yüzde 20 artış gösterdiğine dikkat çekildi.
Gazeteciler için en tehlikeli ülkeler ise Meksika ve Afganistan. Raporda, bu yıl Meksika’da 7, Afganistan’da ise 6 gazetecinin öldürüldüğü kaydedildi. RSF, dünya genelinde öldürülen gazetecilerin yüzde 65’inin doğrudan hedef alınarak cinayete kurban gittiklerine de işaret etti.
Kıbrıs’ın kuzeyi basın özgürlüğünde 76’ncı sırada
Geçtiğimiz yıl listeye 77’nci sıradan giren Kıbrıs’ın kuzeyi bu yıl bir sıra ilerleyerek 76’ncı sıradan kendine yer buldu.
Kıbrıs’ın kuzeyi ile ilgili yayımlanan raporda, ifade özgürlüğünü kısıtlamak için “yasadışı içerik” ve “terörist faaliyetler” hakkında belirsiz hükümler içeren “bilgi teknolojisiyle bağlantılı suçlar” hakkında yeni bir yasanın kullanılmaya başlandığı ifade edilerek, medyanın Türkiye ve Kıbrıs’a yönelik politikaları örtbas ettiği ifade edildi.
Raporda, Avrupa Gazetesi’ne açılan davalar, Diyalog TV’nin kapatılması gibi bilgilere de yer verilirken, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü muhabiri gazeteci Esra Aygın’ın atanmış Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından tehdit edildiği de belirtildi. Öte yandan, Özgür Gazete’nin Cumhurbaşkanlığı seçimine yönelik yapılan müdahaleyi fotoğraflamasıyla ilgili Tatar’ın fotoğrafların yabancı bir istihbarat teşkilatı tarafından çekildiğini söyleyerek Özgür Gazete’nin gazetecilerinin casus olduğunu ima etmesi de raporda yer buldu.
Türkiye’de medyanın yüzde 90’ı hükümetin kontrolünde
Türkiye ise RSF’in 180 ülkeye yer verdiği 2021 basın özgürlüğü listesinde 153’üncü sırada bulunuyor. Raporda, Türkiye’nin artık en fazla gazetecinin hapsedildiği ülke olmasa bile hapsedilme riski, adli kontrole tabi tutulma veya pasaportun elinden alınması korkusunun her zaman bulunduğu vurgulanıyor.
Raporda Türkiye’de medyanın yaklaşık yüzde 90’ının hükümet kontrolünde olduğuna da işaret ediliyor.
En fazla tutuklu kadın gazeteci
Açıklamada, 2021 yılında basın özgürlüğü verilerinin tutulmaya başlandığı 1995’ten bu yana en yüksek tutuklu gazeteci sayısının kaydedildiği de vurgulandı. Öte yandan açıklamada tutuklu olanların 103’ünün profesyonel gazeteci olmadığı, sosyal medya ağlarında aktif ya da aktivist oldukları ifade ediliyor. Tutuklu profesyonel gazeteci sayısının 363 olduğu belirtildi.
RSF, daha önce hiç bu kadar çok sayıda kadın medya çalışanının da hapsedilmediğini, bu yıl 2020’ye göre cezaevinde olan kadın medya çalışanı sayısının üçte bir oranında artarak 60’a yükseldiğini kaydetti.
