Geçen hafta CNN Türk’e bir haber düştü: “Kıbrıslı Türk bilim insanı Corona ilacını buldu” diye. Bahse konu Kıbrıslı, Vakıflar İdaresi Başkanı İbrahim Benter. Dikkatinizi çekerim, bulunduğu iddia edilen aşı değil, ilaç.
Dünya gündemini sarsacak denli sansasyonel bu haberin, eğer doğru değilse, neden yapıldığı sorusunun cevabı bir Kibariye şarkısı: “Kim bilir” Hiçbir sansasyona yol açmamış bu oldukça sansasyonel habere ilişkin diğer olasılık da, haberin doğru olma ihtimali.
Açıkçası kuyuya atılan taşı çıkarma, bu haberin doğruluğunu teyit etme üzerine çabalamadım. Zaten bu yazıda, Sayın Benter’in moralini bozmak pahasına, bu kadar aşı üretilmişken, Corona ilacı bulmanın kifayetsizliğini ortaya koymak derdindeyim.
Görünen o ki insanlık, kapitalizm uygarlığı hüküm sürmekte iken üreyen Covid 19’la, eğer bir mucize olmazsa, yine bu koşullarda mücadele edecek. İşte bu kapitalizm çerçeveli mücadele alanı, o kadar aşı üretilmişken, ilacın bulunmasında da, piyasaya sürülmesinde de en belirleyici etken.
Bu koşulların, Covid 19 pandemisinde, üzerinde yaşadığımız adayı nasıl etkilediğini deneyimledik, deneyimlemekteyiz. Hafızamız unutmaya eğilimli olsa da, yerel vakaların patlamasının, üç günden az kalanlara karantinasız girişe izin verilmesinden sonra gerçekleştiğini henüz neyse ki hatırlıyoruz. İnsan sağlığı önemli ‘ama’ casinolar, ama turizm ama sektör falan filan…
İnsan sağlığı önemli cümlesine eklenen ekonomik temelli ‘ama’ bıdıbıdılarıyla virüs, adada kol gezmekte. Bu öldürücü virüsle baş etmeye ve insan sağlığını öncelik haline getirmeye engel kapitalizm uygarlığının, üzerinde yaşadığımız coğrafyadaki tezahürü bu. Neredeyse tüm dünya için de durum maalesef aynı. Aynı ‘ama’ lar, aynı ‘duygusal’ nedenler.
Peki bu ‘ama’ların yüz milyonlarca dolarlık ilaç endüstrisinde, aşı üretilmesinde göz ardı edilmesi ve ‘ama’sız, insan sağlığı önceliği ile, ilaç bulunursa piyasaya sürülebilmesi olasılık dahilinde mi? Tam da buraya, soruya cevap niteliğinde, o çok manidar Guy Fawkes maske görseli iyi gitmez mi:
Şimdi kabataslak bir hesap: Dünya nüfusu yaklaşık 8 milyar (sıfırları da görelim: 8.000.000.000), ki aşı hasta olan, olmayan herkes, yani 8 milyar insan için. Diğer yandan, hasta sayısı BBC verilerine göre yaklaşık 77 milyon. İlaç sadece hastalar için, yani 77 milyon hasta. 8 milyar aşıya karşı 77 milyon ilaç. 80’li yılların sonlarında, bir reklamda, içtiği gazozun baloncuklarını hesaplamakta zorlanan çocuk “onyüzbinmilyon baloncuk yuttum” diyordu ya, aynı hesap, onyüzbinmilyar dolarlık aşı pazarı söz konusu. İlaç bulunursa da, bulunduysa da, aşılar çöpe gitmeyecek, önce aşılanacağız arkadaşlar, kaçarı yok, zira aşı ilacın ‘ama’sı.
Ya, işte böyle Sayın Benter.
Corona pandemisi kurduğumuz uygarlıkla yüzleştirmeye devam ediyor. Bırakalım lütfen insan sağlığı hebelehüphüpünü.
