Avrupa’nın en büyük ikinci kömür üretici Polonya 2050 yılına kadar ülkedeki tüm kömür madenlerini kapatmaya hazırlanıyor. Fakat uzmanlar bunu hayata geçirmenin hiç kolay olmayacağı uyarısında bulunuyor.
Elektik üretiminin yüzde 80’inin kömürden sağlandığı ülkedeki dev Belchatow termik santrali Avrupa Birliği genelinde tek başına en fazla sera gazı salınımı yapıyor.
Komünist dönemin simge yapılarından olan Belchatow yakıtını hemen yakınındaki madenden çıkarılan kömürlerden sağlıyor ve ülkenin enerji ihtiyacının yüzde 20’sini karşılıyor.
Ülkedeki kömür madenlerinde de hala 80 binden fazla işçi çalışıyor. Büyük oranda devlet sübvansiyonu alan madenlerdeki iş olanakları da siyasi kadrolaşmanın büyük etkisi altında. Madenlerden çıkarılan kömürlerin neredeyse tamamı devlete ait elektrik santrallerinde kullanılıyor.
İktidardaki sağcı Hukuk ve Adalet Partisi’nin de son yıllarda kömür kaynaklarına odaklanması sebebiyle ülkenin karbon emisyonu yüksek düzeyde kalmaya devam etti.
Fakat madenciliğin giderek yükselen maliyetleri ve AB’deki karbon vergileri nedeniyle kömür bazlı elektrik üretiminin avantajını yitirmesi hükümetin politikalarını gözden geçirmesine yol açtı.
Yenilenebilir enerjiler üzerine faaliyet gösteren düşünce kuruluşu IEO Başkanı Gregory Wisniewski Polonya’nın ortalama enerji maliyetinin AB’nin geri kalanının iki katı civarında olduğunu belirtti.
Yeşil Anlaşma
İklim Bakanı Michal Kurtyka Polonya’nın nötr karbon seviyesine ulaşması için Avrupa Birliği’nin Yeşil Anlaşma paketindeki kaynaklara ihtiyaç duyduğunu vurguluyor.
Hesaplamalara göre ülkenin çevreci enerji kaynaklarına yönelmesi için 700 ila 900 milyar euro yatırıma ihtiyacı var.
Polonya ve Macaristan’ın hukukun üstünlüğü kriteri nedeniyle Brüksel’le restleşmesinin ardından AB fonları tehlikeye girmişti. Fakat son dakikada varılan bir uzlaşma ile Polonya’nın 2021 ve 2027 yılları arasında 56 milyar euroluk kaynağa ulaşmasının önü açılmış oldu.
AFP’ye röportaj veren Kurtyka Polonya’nın yeşil enerji kaynaklarının önümüzdeki 20 yılda hızla güçleneceğini ve 300 bin yeni iş imkanı yaratılacağını söyledi.
Bununla ilgili ilk adımlar da atılmaya başladı. Geçtiğimiz hafta ülke elektrikli araç fabrikasının 2024’te üretime başlayacağı açıklandı.
Ülkenin en büyük elektrik üretim şirketi PGE 2050 yılına kadar tamamen yenilenebilir enerjiye dönme sözü verdi. 2033 yılında da ilk nükleer enerji santrali açılacak.
Ayrıca hükümetin evlerin çatılarına yerleştirilen güneş enerjisi panellerine sağladığı teşvik sayesinde 300 bin evin çatısına paneller yerleştirildi. Kurtyka hedeflerinin 2030 yılına kadar 1 milyon olduğunu söyledi.
Madenciler tepkili
Öte yandan ülkenin en büyük kömür madeni işletmecisi PGG’nin tepe yöneticisi Tomasz Rogala madenlerin plansız bir şekilde hızla kapatılması halinde Polonya’nın güneyindeki maden bölgesi Silesia’da işsizliğin yüzde 50’lere kadar çıkabileceği uyarısında bulundu.
