BDDK’ye, finansal piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı işlem ve uygulamaları önleme yetkisi verilerek bankaların yanı sıra ekonomi alanında yazan, görüş açıklayan, sosyal medya paylaşımı yapanların da cezalandırılmasının yolu açıldı.
TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dövize yönelik manipülatif dayatmaların ağır bir şekilde cezalandırılacağı açıklamasından sonra TBMM’de kabul edilen düzenlemeye dayanılarak hazırlanan yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.
Birgün’den Nurcan Gökdemir‘in haberine göre; Manipülasyonu cezalandırma gerekçesiyle hazırlanan yönetmelikle bankaların yanı sıra ekonomi ile ilgili yazan, görüş açıklayan, sosyal medya paylaşımında bulunanlar da cezalandırılabilecek.
Erdoğan’ın 25 Mart 2019’da katıldığı bir canlı yayındaki “Dövize yönelik tabii manipülatif bazı dayatmalar var ve bunların arkasında da ne yazık ki bazı bankalar var. Bunları biliyoruz. Seçimin arkasından bu manipülasyonları yapan bankaların üzerine çok sert bir şekilde gideceğiz. Yani bunların gözünün yaşına bakmayız” sözleriyle işaretini verdiği düzenleme bu yılın Şubat ayında TBMM’de kabul edildi.
Kanunda yer alan hükümleri de aşan bir yönetmelik ise Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na (BDDK), finansal piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı işlem ve uygulamaları belirleme yetkisi verildi.
Yönetmelikte manipülasyon ve yanıltıcı işlem ve uygulamalar şöyle sıralandı:
Döviz kuru ve faiz dahil bir finansal aracın fiyatının anormal veya yapay düzeyde tutulmasını sağlayan ya da sağlayabilecek olan işlemlere dahil olmak, aracılık etmek, bu tür işlemler için emir vermek veya benzeri faaliyetler de bulunmak.
Finansal piyasaların dalgalanmasından ya da sığlığından faydalanmak suretiyle, finansal piyasaların düzensizliğini artıracak ya da istikrarını olumsuz etkileyecek şekilde, bir finansal aracın fiyatına veya faiz, döviz kuru, CDS gibi referans değerlere etkide bulunmak.
Aldatıcı bir mekanizma veya kurgu yoluyla döviz kuru ve faiz dahil bir finansal aracın fiyatını etkileyen veya etkileyebilecek işlemlerde bulunmak.
Yanlış bilgi veya söylentileri internet dahil herhangi bir kitle iletişim aracı yoluyla ya da başka bir yolla yaymak .
İnternet aracılığı ile önceden pozisyon alınan ürün hakkında görüş bildirmek. Finansal piyasaların açılış ve kapanışlarında, faiz ve döviz kuru dahil bir finansal aracın açılış veya kapanış fiyatlarını etkileyen veya etkileyebilecek alım veya satım işlemleri gerçekleştirerek bu açılış ya da kapanış fiyatlarına göre pozisyon alan yatırımcıların yanlış yönlendirilmesini sağlamak. Tasarruf sahiplerini gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirmek.
Finansal sisteme olan güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yaymak.
Bankaların ötesine geçti
Kanunun “bu kanun kapsamındaki bankalar” diye başlayan 76/A maddesine dayanılarak çıkartılan yönetmelikteki kanunun ötesine geçen geniş yorumlama ile cezalandırma hükümlerinin çok geniş kitlelere yönelik uygulanmasının yolu açıldı.
Ceza ağır
BDDK tarafından belirlenecek manipülasyon ve yanıltıcı işlem ve söylemde bulunma suçunu işleyenlere ağır ceza verilecek. Düzenlemeye aykırı davranışlarda bulunanlara bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde beşine kadar para cezası uygulanabilecek.
