Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), COVID-19 küresel salgını nedeniyle dünya genelinde çalışma sürelerinde yaşanan keskin düşüşün sürmesinin küresel işgücünün neredeyse yarısını oluşturan kayıtdışı ekonomideki 1,6 milyar işçinin geçim imkanlarının yok olması tehlikesi yarattığı uyarısında bulundu.
ILO Gözlem Üçüncü Baskı: COVID-19 ve Çalışma Yaşamı raporuna göre, 2020’nin ikinci çeyreğinde çalışma sürelerindeki düşüşün, daha önce tahminlerden çok daha kötü olması bekleniyor.
Kriz öncesi düzeylere (2019’un dördüncü çeyreğine) kıyasla, %10,5 oranında kötüye gidiş bekleniyor; bu da 305 milyon tam süreli iş kaybı anlamına geliyor (haftada 48 saatlik çalışma baz alındığında). Önceki tahmin, %6,7 düşüş biçiminde idi ve 195 milyon tam süreli iş kaybına eşdeğerdi. Bunun nedeninin, genel tecrit önlemlerinin uzun sürmesi ve genişletilmesi olduğu ifade ediliyor.
Durumun tüm bölgelerde daha da kötüleştiği belirtilen raporda , ikinci çeyrekte çalışma süresi kaybının (kriz öncesi düzeye kıyasla), Amerika kıtalarında %12,4; Avrupa ve Orta Asya’da ise %11,8 olacağı tahmin ediliyor. Diğer bölgelerde de, en düşüğü %9,5’in üzerinde olmak üzere benzer rakamlar görülüyor.
Kayıtdışı ekonomi üzerindeki etki
Küresel salgının yarattığı ekonomik kriz sonucunda, toplam 3,3 milyar kişi olan küresel işgücünün içinde, işgücü piyasasında en kırılgan kesimi temsil eden 2 milyar kayıtdışı işçinin yaklaşık 1,6 milyarının geçim imkanları büyük zarar gördü. Bunun nedeni genel tecrit önlemleri ve/veya bu insanların zaten krizden en ağır darbeyi alan sektörlerde çalışıyor olması.
Krizin ilk ayında, dünya genelinde kayıtdışı işçilerin gelirinde %60’lık düşük olduğu tahmin ediliyor. Bu düşüş bölgesel olarak Afrika’da ve Amerika kıtalarında %81, Asya-Pasifik’te %21,6 ve Avrupa ve Orta Asya’da %70 düzeyinde.
Rapor, alternatif gelir kaynakları olmadan, bu işçilerin ve ailelerinin yaşamlarını sürdürebilme imkanı olmayacağını altını çiziyor.
İşletmeler tehlikede
Tavsiye edilen veya zorunlu işyeri kapatması olan ülkelerde yaşayan işçilerin oranı son iki haftada %81’den 68’e düştü.
Raporun 7 Nisan tarihli ikinci baskısında %81 olarak tahmin edilen düzeyden düşüşün nedeni, esas olarak Çin’de meydana gelen değişikliklerdi; diğer yerlerde ise işyeri kapatma önlemleri arttı.
Dünya genelinde 436 milyonu aşkın işletme, işlerin durması tehlikesiyle karşı karşıya. Bu işletmeler, krizden en ağır darbeyi alan ekonomik sektörlerde faaliyet gösteriyor: Toptan ve perakende ticarette 232 milyon, imalatta 111 milyon, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde 51 milyon, gayrimenkul ve diğer iş faaliyetlerinde 42 milyon.
Acil politika önlemlerine ihtiyaç var
ILO, başta küçük işletmeler, kayıtdışı ekonomide faaliyet gösterenler ve diğer kırılgan olanlar olmak üzere, işçiler ve işletmeleri desteklemek üzere acil, hedefli ve esnek önlemler alınması çağrısında bulunuyor.
“Milyonlarca işçi için gelirsiz kalmak, gıdanın, güvenliğin ve geleceğin olmaması anlamına geliyor. […] Pandemi ve işsizlik krizi evrildikçe, en kırılgan kesimleri koruma gereği daha da acil hale geliyor..” Guy Ryder, ILO Genel Direktörü
Ekonominin yeniden faaliyete geçirilmesine yönelik önlemler, çok sayıda iş yaratacak bir yaklaşım izlemeli ve bu politika daha güçlü istihdam politikaları ve kurumları ve daha yüksek düzeylerde kaynak tahsis edilen kapsamlı sosyal koruma sistemleri ile desteklenmelidir. Canlandırma paketleri ve borç hafifletme önlemlerine ilişkin uluslararası koordinasyon, düzelmenin etkili ve sürdürülebilir olmasında kritik rol oynayacak. Üçlü mutabakatla yürürlükte olan uluslararası çalışma standartları, bu çabalar için gerekli çerçeveyi sağlıyor.
ILO Genel Direktörü Guy Ryder “Pandemi ve işsizlik krizi evrildikçe, en kırılgan kesimleri koruma gereği daha da acil hale geliyor” dedi. Ryder, şöyle devam etti: “Milyonlarca işçi için gelirsiz kalmak, gıdanın, güvenliğin ve geleceğin olmaması anlamına geliyor. Dünyada milyonlarca işletme zar zor nefes alıyor. Birikimleri de yok, krediye erişimleri de. Bunlar, çalışma yaşamının gerçek yüzü. Bugün yardım etmezsek, tamamen yok olacaklar.”
