Bu makale, Project Syndicate’e ait olup, GazeddaKıbrıs ile Project Syndicate arasında yapılan anlaşma gereği, Gazeddakıbrıs tarafından çevrilerek sizlere ulaştırılmıştır…
Politikayla ilgili birçok zorluğun merkezinde “realistler” ve “radikaller” arasındaki yarışma yatar. Bu, örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde devam eden demokratik birincil ırk için geçerlidir ve uzun zamandır iklim değişikliği tartışmasını tanımlamıştır. Mütevazı bir karbon fiyatı gibi artan politikalar bizi felaketten kurtaracak mı, yoksa iklim değişikliği daha devrimci bir yaklaşım mı gerektiriyor?
Bu soruyu cevaplama girişimleri genellikle içgüdüsel bir duyguya ve politik içgüdülere, titiz analizlerden daha fazla güvenir. Tartışma genellikle genç idealistler ve tecrübeli ılımlılar arasında nesiller arası bir bölünmeye sahiptir. Kısa bir süre önce, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, 17 yaşındaki İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg’in ekonomide bir ders aldığını öne sürerek eleştirilerini reddetti.
Ticarette gezinme bilimi olarak, ekonomi gerçekten de bağlayıcı kısıtlamalar ve yaygın belirsizlik tarafından tanımlanan koşullar altında karar vermenize yardımcı olabilir. Teorik olarak, en azından ekonomistler, karbon emisyonlarını azaltmanın maliyetlerini ve faydalarını belirlemek için araçlara sahiptir. Ancak bu hesaplama hakkını elde etmek meslekteki profesyonellerin yıllarını alıyor.
2018 yılında, Yale Üniversitesi’nden William D. Nordhaus, en uygun karbon fiyatını belirlemek için öncü çabaları nedeniyle ekonomik Bilimler Nobel Ödülü’ne layık görüldü. Yaklaşımının mantığı ve standart karbon fiyatlama modeli genel olarak kusursuz görünüyor: iklim değişikliğinden beklenen zararları ölçün ve bunları bugün emisyonların kesilmesi maliyetleriyle karşılaştırın. Ama bunu söylemek, yapmaktan daha kolaydır. İklim sisteminin ataleti, çoğu hasarın uzak gelecekte – on yıllar hatta yüzyıllar boyunca-tahakkuk edeceğini ima ederken, emisyonların çoğunluğu-azaltma maliyetleri bugün tahakkuk edecektir.
Dahası, faydaların ve maliyetlerin nasıl hesaplandığına dair doğal bir asimetri vardır. Her iki tarafta büyük belirsizlikler ile, sorun kahramanca ekstrapolasyonlar ve düpedüz varsayımları gerektirir. Bununla birlikte, faydaların hesaplanmasında, yalnızca “bilinen bilinenler” geleneksel olarak bunu başlık figürüne dönüştürmüştür, oysa önyargı maliyet durumunda başka bir şekilde ilerlemektedir: Temiz enerji teknolojilerinde yapılan hızlı ilerleme, muhtemel maliyet azaltma etkilerine rağmen büyük ölçüde göz ardı edilir.
Bu önyargılar, ekonomistleri kendine güvenen fayda-maliyet analizleri sunmaktan alıkoymadı. Nordhaus, 20’den az ana denklem gerektiren bir modelle ünlü bir şekilde yaptı. Bugün yayılan her bir karbon dioksitin yaklaşık 40 $ ‘ lık fiyatlandırılması gerektiği sonucuna varıyor. Buna karşılık, 2006 yılında yayınlanan bir raporda, London School of Economics’ten Nicholas Stern, fiyatın bugünkü dolar cinsinden ton başına 100 dolardan fazla olması gerektiğini hesapladı.
İki tahmin arasındaki önemli fark, indirim için iki farklı yaklaşımı yansıtıyor: yani, toplumun ne kadar değer verdiğini (ya da değer vermesi gerektiğini). Nordhaus, yıllık %4.25’lik bir iskonto oranıyla başlar ve daha sonra zamanla biraz azalır, Stern incelemesi ise iskonto oranını %1.4 olarak ayarlar ve böylece bugünün hafifletme maliyetlerine göre gelecekteki hasarlara daha fazla önem verir.
Bu analizler, küresel ölçek, uzak zaman ufku ve ilgili belirsizlik seviyesi göz önüne alındığında, hem büyük teşebbüslerdi. Yine de yaklaşım, Grönland’ın buz tabakasının kalıcı erimesi veya mercan resiflerinin ağartılması gibi geri döndürülemez gezegen ölçekli devrilme noktalarının olasılığını hesaba katmaz. Harvard Üniversitesi geç Martin L. Weitzman anda savundu gibi, Stern İnceleme yanlış nedenlerle ” doğru oldu.”
Weitzman’ın çalışması, herhangi bir standart fayda-maliyet analizini potansiyel olarak cüce olabilecek iklim kuyruk risklerini vurguladı. Tanım gereği, aşırı, gerçekten felaket sonuçlarının Olası olmadığını göstermek için büyük çaba sarf ederken, bu tür olayların potansiyel olarak büyük sonuçlarının karar verme sürecimizi sürdürmesi gerektiğine inanıyordu. Bu nedenle, kariyeri boyunca weitzman, optimal bir karbon fiyatını tahmin etmeyi kararlı bir şekilde reddetti. İklim Şokunda (Climate Shock), Weitmzman ve benim birlikte yazdığımız 2015 kitabı, ilgili belirsizlikler nedeniyle, standart bir fayda-maliyet analizinden ortaya çıkan yaklaşık 40 $ ‘lık karbon fiyatının mutlak bir alt sınır olarak kullanılması gerektiğini söyleyecek kadar ileri gittik.
Peki, bunun yerine soruna nasıl yaklaşmalı? Geleneksel ekonomik modeller, iklim riskinin ekonominin durumuyla nasıl etkileşime girdiğini büyük ölçüde görmezden geliyor. Ancak, emisyon azaltımlarına yapılan yatırımlar, profesyonel varlık yöneticileri tarafından kullanılan aynı mantığı takip ederse ne olur? Yatırımcıların hisse senetlerinin çok altına düşen ortalama getirilerine rağmen tahvillere para koymalarının iyi bir nedeni vardır: tahviller daha az risklidir. Böylece, ekonomi zayıf olsa bile, bazı yatırımlar hala ödeyecek.
İklim Şoklarında, ana karakterlerimizden biri, iklim değişikliğinin standart fayda-maliyet analizlerinin risk ve belirsizliği nasıl tedavi ettiğini öğrenmek için şok olan Goldman Sachs’ın eski bir üst düzey risk yöneticisi olan Robert Litterman. Columbia Business School’dan Kent Daniel ile birlikte, Litterman ve ben finansal endüstriden temel bilgileri ciddiye alan basit bir iklim-ekonomik model oluşturmak için yola çıktık.
Stern Review aksine, hangi sadece bir iskonto oranı EX cathedra seçilen, biz iskonto oranı bir sonuç yerine yaklaşımımızda bir girdi yaptı. Atmosferik karbonu bir “varlık” olarak ele almak (negatif kazançlara sahip olsa da), finans endüstrisinin varlıkları fiyatlandırmak için kullandığı yöntemleri izleyerek bir karbon fiyatını kalibre ettik. Sonunda, ne kadar zor denedik, karbon fiyatını ton başına 100 doların altına alamadık.
Bu arada, diğer analizler ton başına $200 ila $400 veya daha fazla arasında değişen karbon fiyatları ile ortaya çıktı. Ancak, fiyatın ton başına 100 $ olması gerektiğini şart koşsa bile, bu, galon başına yaklaşık 0,90 $(3,8 litre) benzine dönüşecektir – pompadaki bir ücret, mütevazı bir politika önleminden çok bir devrim gibi hissedecektir.
Buna rağmen, muhtemel kamu tepkisi numarayı “yanlış”, hatta özellikle radikal yapmaz. Ekonomi, ticaretlerle ilgili olabilir, ancak gezegen fiziği, hatta ya da özellikle ekonomistlerin kaçamayacağı sert bir bütçe kısıtlaması sağlar. Bu bağlamda, gerçek radikal fiziği yok sayar ve hızla ısınan bir gezegenin bariz risklerini ortadan kaldıran tamamen yetersiz fayda-maliyet analizlerinin arkasına saklanmaya devam eder.
Gernot Wagner (http://www.gwagner.com) New York Üniversitesi’nde iklim ekonomisi dersleri vermektedir.
Telif Hakkı: Project Syndicate, 2020.
