Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, tarım zehiri kullanımının da artmasına bağlı olarak toprak kirliliğinin çoraklaşmaya ve kirlenmiş gıdaların tüketilmesinin, her yıl yüz binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olduğunu açıkladı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün(FAO), BM Genel Kurulu’nun ilan ettiği5 Aralık Dünya Toprak Günü kapsamında paylaştığı yeni verilere göre, toprak kirliliği ve dejenerasyonu besinlerin, suyun ve havanın bozulmasına sebep oluyor.
Kirlilik nedeniyle küresel toprak miktarının her yıl giderek çoraklaştığına dikkati çeken FAO, raporunda tüketilen besin, içilen su ve solunan havayı zehirleyen toprak kirliliğinin evrensel bir sorun olduğunu vurguluyor.
Tüm çalışmalara rağmen küresel çapta kesin verilere dayandırılamadığı için halen problemin mahiyeti ve etkisi tahmin edilemezken, BM’nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriarasında toprak kirliliği ve çoraklaşmaya karşı önlem alınması yer alıyor.
Teknoloji, Yeni Kirletici
Çevresel kirleticilerin etkilerini azaltan ve atıkları filtreleyici özelliklere sahip olmasına rağmen toprağın bu kapasiteleri sınırsız değil. Kirleticilerin çoğu, sürdürülebilir olmayan çiftçilik uygulamaları, sanayi hareketliliği, madencilik, arıtılmamış kentsel atık ve diğer çevre düşmanı pratikler gibi insan aktivitelerinden kaynaklanıyor.
Bilim insanları teknoloji geliştikçe, önceleri tespit edilememiş kirleticileri tanımlayabiliyor ancak aynı zamanda bu teknolojik gelişmeler doğaya yeni kirleticilerin bırakılmasına yol açıyor.
FAO istatistiklerine göre, üretilen plastiğin üçte biri toprağa bırakılıyor ve her yıl 40 milyon tonun üzerinde elektronik atık üretiliyor. Satın alınan ürünlerin yarıya yakını paketleme malzemelerinden oluşurken, yeniden kullanılabilir cam ve torba kullanılması ile bu oranın düşürülebileceğine dikkat çekiliyor.
Ev atıklarının yarıya yakını organik olmasına rağmen çöp sahalarına terk ediliyor.
Atıkların %80’i Geri Dönüştürülmüyor
Yeni üretimlerde kullanılan ham maddelerin beşte biri boşa gidiyor, yaklaşık 50-100 bin arası kimyasal, büyük ölçekte ticari amaçla üretiliyor ve üretimlerin de 2030’a kadar her yıl %3,4 artması bekleniyor.
Genişleyen şehirler sürekli artan miktarda kentsel katı atık üretiyor. Atıkların %80’i geri dönüştürülmüyor ve toprağı kirletmek üzere çöp sahalarına bırakılıyor.
Tarım Zehri: Kirli Tortu
Tarım zehri (zirai ilaç) piyasası her yıl %3,2 büyürken, gelişen ilaç piyasası ile tarım ürünlerinde artarak kullanılan zehir, toprağı kirli tortuya maruz bırakıyor. Toprak kirliliği sebebiyle maden arazilerindeki tarım verimliliği, uzak bölgelere kıyasla %40 seviyesinde düşüş gösteriyor.
Avrupa’daki tarım topraklarının %58’inde yarısı yasa dışı olmak üzere farklı tarım zehirlerinin tortuları bulunuyor.
Dünya nüfusunun 2050’de 9 milyara ulaşacağı ve dünyadaki araç sayısının 2040’a dek yaklaşık iki kat artacağı öngörülüyor. Otoyollar, metaller, zehirli organikler ve plastikler gibi başlıca ve dinamik kirletici kaynaklar, yakınlarındaki tarım toprakları ve kentsel alanlar için risk oluşturuyor.
Yılda 420 bin Kişi Kirlenmiş Gıdadan Hayatını Kaybediyor
Bitkiler, kökleri kanalıyla toprak kirleticilerini soğurarak güvensiz gıda üretimi ve tüketimine sebep oluyor. Verilere göre, toprak kirleticilerinin %70’inden fazlası kanserojen ve 7 yemek kaşığı kurşun, 200 bin litre suyun kirlenmesine sebep oluyor.
Kanserojen maddelerce dünyada kirlenmiş gıdaları tüketen her 10 kişiden biri hasta oluyor ve her yıl 420 bin kişi ölüyor.
