Yaşamını yitiren sosyolog Immanuel Wallerstein, 1998’de başladığı “Yorum” adını verdiği makalelerine 1 Temmuz 2019’da son vermişti.
İşte Wallerstein’ın 500’üncü son makalesi, Bianet’den Elif Gökdemir çevirisi ile…
İlk yorumum 1 Ekim 1998’de, Binghamton Üniversitesi’ndeki Fernand Braudel Center (FBC) tarafından yayımlandı. İstisnasız her ayın birinde ve onbeşinde yorum yazdım. Bu 500’üncü ve son yorumdur.
Kendimi bu yorumları tamamen düzenli bir şekilde yazmaya adadım. Fakat hiç kimse sonsuza dek yaşamıyor ve bu yorumları daha fazla yazmaya devam etmemin de bir yolu yok.
Yani, bir süre önce kendi kendime 500 numaraya getirmeye çalışacağım ve sonra istifa edeceğimi söyledim. Şimdi 500 yaptım ve istifa ediyorum.
Yorumlarımın özel bir formatı var. Bu yazılar daha sonra bu yazıyı kullanan yazarların kendi isteklerine göre değiştirebilecekleri blog yazıları gibi değil.
Aksine, yorumlarım kalıcıdır ve asla değişmez.
Yorumların açık bir formatı vardır. Bazen ilk yorumda olduğu gibi, başlık temadır. Ancak en sık kullanılan başlık ve konu ilişkisi aşağıda anlatacağım gibidir.
Yorum, okuyucunun dikkatini çeken ve ardından bir soru işareti veya iki nokta ile biten kelimelerle başlar. Sonra ise yorumda yer alan somut referansları belirttiğim, altbaşlık olarak düşünülebilecek şeyler var. Bu genellikle bir beş veya altı kelimedir.
Tüm yorumlar tercüme edilebilir ve ben mümkün olduğu kadar bu yorumları tercüme ettirmek istiyorum. Çeviriler katı bir formata sahiptir. İlk 1000 kopyaya ilk çeviri için haklar veriyoruz. Bu, çeviri masraflarını ödemek içindir.
Ancak bu tercümeler belirli kuralları takip etmelidir. Hiçbir şey eklenemez ve yorumdan hiçbir şey çıkarılamaz, aslına uygun şekilde çoğaltılmalıdır. Bunun böyle olmasını sağlamak için, yeni bir çeviri önerisi aşağıdaki şekilde hareket ediyoruz:
* Öncelikle, daha önce yorumun çevrilip çevrilmediğini kontrol ederiz. Çevrilmişse, teklif sahibinin ilgisine teşekkür eder ve çevirinin daha önce yapıldığını söyleriz.
* Daha sonra teklif sahibine tamamlanan çeviriyi bulabileceği yeri gösteririz. Tercümelerin İngilizce’den olmasını istiyoruz.
500 yorumun tamamının çevrildiği tek bir dil var; Mandarin Çincesi. Ayrıca, tercüman her zaman aynı kişi oldu. Eski bir öğrencim ve benim düşünce yapıma da çok aşina. Diğer çevrilen dillerin birçok sorunu var, ancak yalnızca Mandarin Çincesi her şeye sahip.
Uzun zamandan beri, yorumlar kar amaçlı yayınlar tarafından satın alınabiliyor. Ajansım, Agence Global ile anlaşmaya varabilir. Bu düzenlemede bulunan herkese ayrıca teşekkür ediyorum.
Yorumun temasını seçen ve çevirinin özgünlüğünü garanti eden benden başka kimse yok. Arşivdeki tüm yorumlar ve tüm çeviriler, tek seferlik istekte bulunan kişilerin de, bize düzenli olarak yazan kişilerin de kullanımına açıktır. Bu yorumlar bir “yorum topluluğu”nun daimi üyeleridir.
Bu, şu anki yorumun sona erdiği anlamına geliyor.
Gelecek; artık daha önemli ve daha ilginç, aynı zamanda bilinemeyen bir gelecek…
Modern dünya sisteminin yapısal krizi nedeniyle, 1968 hareketinin dönüştürücü bir şeklinin birisi ya da bir grup tarafından gerçekleştirilmesi mümkün, ancak kesin değildir. Muhtemelen bu çok zaman alacak ve yorumların sona erdiği noktaya kadar da devam edecek. Bu yeni aktivitenin formunu tahmin etmek zor.
Dünyanın yolu yokuş aşağı olabilir ya da olmaz. Geçmişte en önemli mücadelenin, sınıfın en geniş anlamda kullanıldığı bir sınıf mücadelesi olduğunu düşündüğümü belirtmiştim.
Gelecekte hayatta kalacak olanların ise yapabilecekleri kendileri ile mücadele etmektir. Bu yüzden bu bahsettiğim değişim gerçek olabilir. Bu dönüştürücü değişimin gerçekleşme ihtimali olduğunu düşünüyorum. Ama yalnızca yüzde 50.
Yazının İngilizcesi için: https://www.iwallerstein.com/this-is-the-end-this-is-the-beginning/
