‘Hayata Dönüş Operasyonu’ kapsamında Bayrampaşa Cezaevi’nde yaşamını yitiren 11 mahkumun yakınlarının yaptığı başvuruyu görüşen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’nin ‘yaşam hakkını’ ihlal ettiğine hükmetti.
Sputnik’in haberine göre Strasbourg’da bulunan AİHM, 19 Aralık 2000 tarihinde hapishanelerde düzenlenen ‘Hayata Dönüş Operasyonu’nda Bayrampaşa Cezaevi’nde hayatını kaybeden 11 kişinin yakınlarının başvurusu ile ilgili kararını verdi.
Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ‘yaşam hakkı’nı düzenleyen 2. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi ve Türkiye’yi mahkum etti. Başvuru, 19 Aralık 2000’de Bayrampaşa Cezaevinde ‘Tufan’ adlı planla uygulanan ve 12 kişinin öldüğü, 55 kişinin yaralandığı Hayata Dönüş Operasyonu’nda ‘aşırı ve orantısız güç kullanımıyla yaşam hakkının ihlal edildiğine’ ilişkindi.
‘MÜDAHALE MUTLAKA GEREKLİ DEĞİLDİ’
AİHM’e başvuran ölen 11 kişinin yakını tazminat talep etmediği için, mahkeme tazminata hükmetmedi.
AİHM, koğuş sistemi yerine, F tipi hücre getirilmesini protesto için açlık grevi yapan mahkumlara, güvenlik güçlerinin müdahale etmesini ‘mutlaka gerekli değildi’ şeklinde değerlendirdi.
AİHM yargıçları, cezaevlerindeki şiddetin tırmanmasının nedeninin ‘devletin kontrol kaybı’ olduğuna belirtti. AİHM’in kararında, yetkili kurumların o dönem cezaevlerinde mühimmat yayılmasına bu şekilde bir süre göz yumduğu belirtildi.
ZAMAN AŞIMI ELEŞTİRİSİ
Gardiyanlar hakkındaki soruşturmanın zaman aşımı nedeniyle durdurulmasını eleştiren AİHM kararında, “Devletin ihmali, faillerin zaman aşımından faydalanmasına müsaade ediyorsa ceza hukuku sisteminin caydırıcı hiçbir etkisi olamaz” denildi.
2’Sİ ASKER 30 TUTUKLU YAŞAMINI YİTİRMİŞTİ
F tipi hücrelere tepki için başlatılan açlık grevinde 45 tutuklunun doktor kontrolünden geçmeyi ve tedaviyi reddetmesi üzerine hapishanelerdeki ölüm oruçlarını durdurmak için 19 Aralık 2000 tarihinde 20 cezaevine operasyon düzenlenmişti. Yaklaşık 10 bin güvenlik görevlisi tarafından gerçekleştirilen operasyon, 2’si asker 30’u tutuklu 32 kişinin ölümüyle sonuçlanmıştı.
© AP Photo/ Ali Can Bulut, Anatolia
