Kulağa düşük bütçeli bir bilim kurgu filminin senaryosu gibi gelebilir, ancak uzmanlara göre ‘Sera Dünya’ çok ciddi bir olasılık.
Araştırmacılar, çok yakında gelecek yüzyıllarda yüksek sıcaklıklara ve deniz seviyelerinin yükselmesine yol açacak eşiği aşabileceğimize inanıyor.
Ülkeler, karbon salımında kesinti hedeflerini tuttursalar bile “geri dönüşü olmayan bir yola” girmiş olabiliriz.
Uluslararası bir ekibin araştınmasına göre bu senaryo küresel ortalama sıcaklıkların 2 derece artmasıyla yaşanabilir.
Bir bilim dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, önümüzdeki 10 ila 20 yıl içinde gerçekleşecek ısınma, şu anda bizi koruyan dünyanın bazı doğal güçlerini düşmanımız haline getirebilir.
Her yıl, dünyanın ormanları, okyanusları ve kara kütleleri, normalde atmosfere karışıp sıcaklıkları daha arttıracak 4,5 milyar ton karbon emiyor.
Ancak dünya ısındıkça, bu karbon kuyuları karbon kaynaklarına dönüşüp, iklim değişikliği sorununu çok daha kötüleştirebilir.
Yani, sanayi devrimi öncesi seviyelere kıyasla iki derecelik sıcaklık artışı yaşanırsa, emdiklerinden çok karbonu atmosfere salabilirler.
2015’te çeşitli ülkeler, sıcaklık artışını iki derecenin altında tutma taahüdü vermiş ve 1,5 derecenin altında tutmak için uğraşacaklarını söylemişlerdi.
Ancak araştırmacılara mevcuk karbon kesintileri yeterli olmayabilir.
Stockholm Direnç Merkezi’nden Prof. Johan Rockström BBC’ye yaptığı açıklamada “Söylediğimiz şu, iki derecelik ısınma noktasına gelirsek, kontrol mekanizmasını dünyanın kendisine vermiş oluruz. Şu anda kontrol bizde ama iki dereceyi geçersek, dünyanın çeşitli sistemlerinin dosttan düşmana dönüştüklerini görürüz. Kaderimizi dengesini kaybetmiş bir dünya sistemine teslim ederiz” dedi.
Şu anda küresel sıcaklıklar, sanayi devrimi öncesi seviyelere göre bir derece artmış durumda ve her on yılda bir 0,17 derece daha artıyor.
Çalışmada uzmanlar 10 farklı doğal sistemi inceledi.
Şu anda bu sistemler insanlığın karbon salımı ve sıcaklık artışlarının en kötü etkilerinden kaçırmasını sağlıyor. Bunlar arasında ormanlar, kuzey kutup bölgesindeki buzullar ve okyanus yüzeyindeki metan hidratlar bulunuyor.
Kaygı, bu sistemlerden birinin dengesinin botulup atmosfere büyük miktarlarda karbon salması ve diğerlerinin domino etkisiyle bunu takip etmesi.
Sera dünya senaryosu tam olarak ne?
Araştırmaya göre, Sera Dünya dönemine geçiş, dünyada küresel sıcaklıkların son 1,2 milyon yılda görülmedik derecede artması demek.
Sıcaklık artışı sanayi devrimi öncesine göre 4 ila 5 derece olabilir. Buzulların erimesi nedeniyle deniz seviyeleri şimdikinden 10 ila 60 derece yüksek olabilir.
Bu durum da dünyanın bazı kesimlerinin yaşanamaz hale gelmesi demek.
Tek iyi yanı ise, ki buna iyi bir yan denilebilirse, en kötü etkilerin birkaç yüz daha görülmeyecek olması. Kötü tarafı ise, başladığı takdirde artık yapacak hiçbir şeyimizin olmaması.
Daha önce bu riskler bilinmiyor muydu?
Uzmanlar şu ana dek doğal sistemlerin gücünü ve hassasiyetini hafife aldığımızı söylüyor.
İnsanlar, sıcaklıkların bu yüzyılın sonuna dek 3 ila 4 derece artmasının bir acil durum olacağını düşünüyordu. Ancak bu araştırma 2 derecelik artışın, şu anda ısınmayı önleyen doğal sistemlerin bizi “geri dönülemez bir yola sokacak” büyük karbon kaynakları olacağını belirtiyor.
Kaynak: BBCTÜRKÇE
